Ζήσης Ψάλλας
Επιστήμονες του Ecole Polytechnique Federale de Lausanne βρήκαν ότι τα χολικά οξέα, εισερχόμενα στον εγκέφαλο, περιορίζουν την όρεξη. Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στο Nature Metabolism και παρέχουν νέες πληροφορίες για τα σήματα και τους μηχανισμούς μέσω των οποίων ελέγχεται ο κορεσμός της πείνας. Τα ευρήματα μπορεί να έχουν επιπτώσεις στη θεραπεία της παχυσαρκίας.
Ο εγκέφαλός μας είναι συνήθως καλά προστατευμένος από την ανεξέλεγκτη εισροή μορίων χάρη στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, ένα φυσικό εμπόδιο στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Ο υποθάλαμος, ωστόσο, είναι μια αξιοσημείωτη εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Χαρακτηρίζεται από “διαρροές” των αιμοφόρων αγγείων σε αυτή την περιοχή που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου. Ο υποθάλαμος εκτίθεται σε μια ποικιλία κυκλοφορούντων βιοδραστικών μορίων. Αυτό το ανατομικό χαρακτηριστικό καθορίζει τη λειτουργία του ως ρεοστάτη που εμπλέκεται στον συντονισμό της ενεργειακής ανίχνευσης και της συμπεριφοράς τροφοδοσίας.
Τα χολικά οξέα είναι από τους πιο άφθονους μεταβολίτες στο έντερο και δρουν ως μόρια σηματοδότησης για τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών ουσιών σε μια φυσιολογική απόκριση ενεργοποιώντας τον υποδοχέα της κυτταρικής μεμβράνης που ανταποκρίνεται στο χολικό οξύ, τον υποδοχέα Takeda G-coupled receptor 5 (TGR5).
Οι ερευνητές έδειξαν ότι τα χολικά οξέα φτάνουν στον εγκέφαλο των ποντικιών λίγο μετά από ένα γεύμα και καταστέλλουν την πρόσληψη της τροφής. Τα χολικά οξέα διαφεύγουν από το πεπτικό σύστημα, συσσωρεύονται παροδικά στην κυκλοφορία του αίματος και αυξάνονται στον υποθάλαμο γρήγορα μετά τη σίτιση.
Οι συγγραφείς απέδειξαν ότι η ανορεξική απόκριση των χολικών οξέων προκαλείται από τον υποδοχέα TGR5 που βρίσκεται στην κυτταρική επιφάνεια μιας ομάδας κυττάρων του υποθαλάμου (ονομάζονται νευρώνες AgRP / NPY). Όταν οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε αυτόν το νευρωνικό υποπληθυσμό, διαπίστωσαν ότι τα χολικά οξέα μεσολαβούν σε δύο διεργασίες κλιμακωτές στο χρόνο.
«Ενώ τα χολικά οξέα εμποδίζουν έντονα την απελευθέρωση των διεγερτικών ορεκτικών AgRP και NPY πεπτιδίων κατά τα πρώτα λεπτά μετά τη δέσμευση του υποδοχέα τους, ενισχύουν περαιτέρω την καταστολή της όρεξης αμβλύνοντας την έκφραση αυτών των νευροδιαβιβαστών», είπε η Alessia Perino, πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Η τρέχουσα μελέτη αποκάλυψε ότι ο άξονας σηματοδότησης χολικού οξέος-TGR5 είναι σημαντικός όχι μόνο για ασθένειες, αλλά και για τον φυσιολογικό έλεγχο της διατροφικής συμπεριφοράς.
