Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι οι νευρώνες στον προοπτικό υποθάλαμο -την περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τον ύπνο και τη θερμοκρασία του σώματος- ενεργοποιούνται ρυθμικά κατά τη διάρκεια του ύπνου χωρίς γρήγορη κίνηση των ματιών (NREM).
Το άγχος ενεργοποιεί αυτά τα εγκεφαλικά κύτταρα, προκαλώντας «μικροδιεγέρσεις», που διακόπτουν τους κύκλους ύπνου και μειώνουν τη διάρκεια των επεισοδίων ύπνου, σύμφωνα με έρευνα της Ιατρικής Σχολής Perelman στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, που δημοσιεύτηκε στο Current Biology.
Σε κάθε κύκλο ύπνου 90 λεπτών, υπάρχουν τρία στάδια ύπνου NREM και ένα στάδιο ύπνου ταχείας κίνησης των ματιών (REM).
Κατά τα δύο πρώτα στάδια του ύπνου NREM, τα εγκεφαλικά κύματα, ο καρδιακός παλμός και η αναπνοή είναι αργή και η θερμοκρασία του σώματος μειώνεται. Το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει επίσης μια μοναδική εγκεφαλική δραστηριότητα, που ονομάζονται άτρακτοι και συμπλέγματα Κ, τα οποία είναι σύντομες εκρήξεις δραστηριότητας υπεύθυνες για την επεξεργασία εξωτερικών ερεθισμάτων, καθώς και για την εδραίωση της μνήμης. Το τρίτο στάδιο του κύκλου ύπνου NREM είναι όταν το σώμα απελευθερώνει αυξητική ορμόνη, η οποία είναι σημαντική για την αποκατάσταση του σώματος, τη διατήρηση του ανοσοποιητικού συστήματος υγιές και την περαιτέρω βελτίωση της μνήμης. Κατά τη φάση τρία, τα εγκεφαλικά κύματα είναι μεγαλύτερα, που ονομάζονται κύματα δέλτα.
Ο ύπνος REM, κατά τον οποίο συνήθως υπάρχουν όνειρα, είναι επίσης κρίσιμος για το σχηματισμό μνήμης, τη συναισθηματική επεξεργασία και την ανάπτυξη του εγκεφάλου.
«Όταν κοιμάστε άσχημα τη νύχτα, παρατηρείτε ότι η μνήμη σας δεν είναι τόσο καλή όσο συνήθως αλλά μια κακή νύχτα ύπνου διακόπτει πολλές άλλες διαδικασίες σε όλο το σώμα σας. Αυτό είναι ακόμη πιο έντονο σε άτομα με διαταραχές ύπνου που σχετίζονται με το άγχος», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας, Shinjae Chung, επίκουρος καθηγητής Νευροεπιστήμης.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν τη δραστηριότητα στην προοπτική περιοχή του υποθαλάμου των ποντικών κατά τη διάρκεια του φυσικού τους ύπνου και διαπίστωσαν ότι οι γλουταμινεργικοί νευρώνες (VGLUT2) ενεργοποιούνται ρυθμικά κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM.
Βρήκαν επίσης ότι οι νευρώνες VGLUT2 ήταν πιο ενεργοί κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης και λιγότερο ενεργοί κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM και REM.
Κατά τη διάρκεια των μικροδιεγέρσεων στον ύπνο NREM, οι νευρώνες VGLUT2 ήταν οι μόνοι ενεργοί εντός του υποθαλάμου και τα σήματα τους άρχισαν να αυξάνονται πριν από μια μικροδιέγερση.
Για να επιβεβαιώσουν ότι οι ενεργοί νευρώνες VGLUT2 ήταν πράγματι η αιτία της μικροδιέγερσης, οι ερευνητές διέγειραν τους νευρώνες VGLUT2 σε άτομα που κοιμόντουσαν, γεγονός που αύξησε αμέσως τον αριθμό των μικροδιεγέρσεων και της εγρήγορσης.
Στη συνέχεια, για να καταδείξουν τη σύνδεση μεταξύ στρες και αυξημένης ενεργοποίησης του νευρώνα VGLUT2, οι ερευνητές εξέθεσαν τα άτομα σε έναν στρεσογόνο παράγοντα, ο οποίος αύξησε τον χρόνο αφύπνισης και τις μικροδιεγέρσεις και μείωσε τον συνολικό χρόνο που αφιερώθηκε στον ύπνο REM και NREM.
