Ζήσης Ψάλλας
Η έκθεση σε μια κατηγορία ευρέως χρησιμοποιούμενων συνθετικών χημικών συνδέεται με ηπατική βλάβη σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Health Perspectives.
Οι χημικές ουσίες που ονομάζονται ουσίες υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (per- and polyfluoroalkyl substances ή PFAS), είναι μια ομάδα συνθετικών χημικών ουσιών που υπάρχουν σε ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών και βιομηχανικών προϊόντων. Τα PFAS ονομάζονται μερικές φορές “για πάντα χημικά” επειδή διασπώνται πολύ αργά και συσσωρεύονται στο περιβάλλον και στον ανθρώπινο ιστό, συμπεριλαμβανομένου του ήπατος.
Τα PFAS χρησιμοποιούνται από διάφορες βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο (π.χ. υφάσματα, οικιακά προϊόντα, πυρόσβεση, αυτοκίνητα, επεξεργασία τροφίμων, κατασκευές, ηλεκτρονικά). Η έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εξέτασε συστηματικά τα δεδομένα σχετικά με την έκθεση σε PFAS και τη βλάβη στο ήπαρ, συνθέτοντας τα αποτελέσματα 111 μελετών που αξιολογήθηκαν από ομοτίμους που αφορούσαν τόσο ανθρώπους όσο και τρωκτικά. Οι ερευνητές αξιολόγησαν εάν η έκθεση σε PFAS σχετίστηκε με αυξημένα επίπεδα ενός ηπατικού ενζύμου που λέγεται αμινοτρανσφεράσης αλανίνης ή ALT, και αποτελεί βιοδείκτη για ηπατική βλάβη όταν είναι σε υψηλά επίπεδα.
Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τρία από τα πιο συχνά ανιχνευόμενα PFAS στον άνθρωπο, το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), το σουλφονικό υπερφθοριοκτάνιο (PFOS) και το υπερφθορονονανοϊκό οξύ (PFNA)- συνδέονται όλα με αυξημένα επίπεδα ALT στο αίμα των ανθρώπων και των τρωκτικών. Οι συγγραφείς σημείωσαν επίσης ορισμένες διαφορές στις επιδράσεις των PFAS στην ηπατική βλάβη μεταξύ γυναικών και ανδρών, υποδηλώνοντας έναν πιθανό μηχανισμό μέσω της ορμονικής δυσρύθμισης.
Το ALT είναι αυξημένο σε ανθρώπους με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD), μια κατάσταση κατά την οποία συσσωρεύεται υπερβολικό λίπος στο ήπαρ, υποδηλώνοντας μια πιθανή σχέση μεταξύ των PFAS και της ανεξήγητης αύξησης της NAFLD τα τελευταία χρόνια.
«Βλέπουμε ότι ο επιπολασμός της NAFLD στους ανθρώπους αυξάνεται, αλλά οι εξηγήσεις είναι ασαφείς», δήλωσε η Sarah Rock, από τους κύριους συγγραφείς της μελέτης. «Αν και η ανθρώπινη έρευνα που συνδέει το PFAS με την ηπατική νόσο είναι περιορισμένη, υπάρχουν πολλά στοιχεία σε έρευνες με ζώα που δείχνουν ηπατοτοξικότητα των PFAS».
