Σε μια πρώτη του είδους της, τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής το Butler Columbia Aging Center στο Columbia Mailman School of Public Health δείχνει ότι ο θερμιδικός περιορισμός μπορεί να επιβραδύνει τον ρυθμό γήρανσης σε υγιείς ενήλικες. Η παρέμβαση CALERIE επιβράδυνε τον ρυθμό της γήρανσης που μετρήθηκε από τη μεθυλίωση του DNA του αίματος των συμμετεχόντων χρησιμοποιώντας έναν αλγόριθμο που ονομάζεται DunedinPACE (Pace of Aging, Computed from the Epigenome: Ρυθμός γήρανσης, υπολογισμένος από το επιγονιδίωμα).
Η επίδραση της παρέμβασης στο DunedinPACE αντιπροσώπευε μια επιβράδυνση 2-3% στον ρυθμό γήρανσης, η οποία σύμφωνα με άλλες μελέτες μεταφράζεται σε 10-15% μείωση του κινδύνου θνησιμότητας, μια επίδραση παρόμοια με μια παρέμβαση διακοπής καπνίσματος. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature Aging.
«Στα σκουλήκια, τις μύγες και τα ποντίκια, ο περιορισμός των θερμίδων μπορεί να επιβραδύνει τις βιολογικές διεργασίες της γήρανσης και να παρατείνει την υγιή διάρκεια ζωής», λέει ο ανώτερος συγγραφέας Daniel Belsky, αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας στο Columbia Mailman School of Public Health. «Η μελέτη μας είχε στόχο να ελέγξει εάν ο περιορισμός των θερμίδων επιβραδύνει επίσης τη βιολογική γήρανση στους ανθρώπους».
Η τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή CALERIE Phase-2, που χρηματοδοτείται από το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης των ΗΠΑ, είναι η πρώτη έρευνα των επιπτώσεων του μακροπρόθεσμου περιορισμού των θερμίδων σε υγιείς, μη παχύσαρκους ανθρώπους. Η δοκιμή τυχαιοποίησε 220 υγιείς άνδρες και γυναίκες σε τρεις τοποθεσίες στις ΗΠΑ είτε σε περιορισμό θερμίδων 25% είτε σε κανονική δίαιτα για δύο χρόνια. Το CALERIE είναι ένα αρκτικόλεξο του όρου «Comprehensive Assessment of Long-Term Effects of Reducing Intake of Energy».
Για τη μέτρηση της βιολογικής γήρανσης στους συμμετέχοντες στη δοκιμή CALERIE, η ομάδα του Belsky ανέλυσε δείγματα αίματος που συλλέχθηκαν από τους συμμετέχοντες στη δοκιμή πριν από την έναρξη της παρέμβασης και μετά από παρακολούθηση 12 και 24 μηνών.
«Οι άνθρωποι ζουν πολύ», εξήγησε ο Belsky, «άρα δεν είναι πρακτικό να τους ακολουθήσουμε μέχρι να δούμε διαφορές στην ασθένεια ή στην επιβίωση που σχετίζεται με τη γήρανση. Αντίθετα, βασιζόμαστε σε βιοδείκτες που αναπτύχθηκαν για τη μέτρηση του ρυθμού και της προόδου της βιολογικής γήρανσης κατά τη διάρκεια της μελέτης». Η ομάδα ανέλυσε σημάδια μεθυλίωσης σε DNA που εξήχθη από λευκά αιμοσφαίρια. Τα σημάδια μεθυλίωσης του DNA είναι χημικές ετικέτες στην αλληλουχία DNA που ρυθμίζουν την έκφραση των γονιδίων και είναι γνωστό ότι αλλάζουν με τη γήρανση.
Στην αρχική ανάλυση, ο Belsky και οι συνεργάτες του επικεντρώθηκαν σε τρεις μετρήσεις των δεδομένων μεθυλίωσης του DNA, μερικές φορές γνωστά ως «επιγενετικά ρολόγια». Τα δύο πρώτα, τα ρολόγια PhenoAge και GrimAge, υπολογίζουν τη βιολογική ηλικία ή τη χρονολογική ηλικία κατά την οποία η βιολογία ενός ατόμου θα φαινόταν «φυσιολογική». Αυτά τα μέτρα μπορούν να θεωρηθούν ως «οδόμετρα» που παρέχουν ένα στατικό μέτρο της γήρανσης ενός ατόμου. Το τρίτο μέτρο που μελετήθηκε από τους ερευνητές ήταν το DunedinPACE, το οποίο εκτιμά τον ρυθμό γήρανσης ή τον ρυθμό βιολογικής φθοράς με την πάροδο του χρόνου. Το DunedinPACE μπορεί να θεωρηθεί ως “ταχύμετρο”.
«Εκτός από τα αποτελέσματα για το DunedinPace, δεν υπήρχαν επιπτώσεις της παρέμβασης σε άλλα επιγενετικά ρολόγια», σημείωσε ο Calen Ryan, συν-επικεφαλής της μελέτης. «Η διαφορά στα αποτελέσματα υποδηλώνει ότι τα δυναμικά μέτρα «ρυθμού γήρανσης» όπως το DunedinPACE μπορεί να είναι πιο ευαίσθητα στις επιπτώσεις της παρέμβασης από τα μέτρα της στατικής βιολογικής ηλικίας».
Η μελέτη βρήκε στοιχεία ότι ο περιορισμός των θερμίδων επιβράδυνε τον ρυθμό γήρανσης στους ανθρώπους», είπε ο Ryan. «Αλλά ο περιορισμός των θερμίδων μάλλον δεν είναι για όλους. Τα ευρήματά μας είναι σημαντικά επειδή παρέχουν στοιχεία από μια τυχαιοποιημένη δοκιμή ότι μπορεί να είναι δυνατή η επιβράδυνση της γήρανσης του ανθρώπου. Μας δίνουν επίσης μια αίσθηση των ειδών των επιπτώσεων που θα μπορούσαμε να αναζητήσουμε σε δοκιμές παρεμβάσεων που θα μπορούσαν να απευθύνονται σε περισσότερους ανθρώπους, όπως η διαλείπουσα νηστεία ή χρονικά περιορισμένη διατροφή».
Η παρακολούθηση των συμμετεχόντων στη δοκιμή βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη για να διαπιστωθεί εάν η παρέμβαση έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγιή γήρανση. Σε άλλες μελέτες, το πιο αργό DunedinPACE σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο, αναπηρία και άνοια.
«Η μελέτη μας για τα αποτελέσματα της παρέμβασης CALERIE θα ελέγξει εάν τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της δοκιμής μεταφράζονται σε μακροπρόθεσμη μείωση των χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση ή των παραγόντων κινδύνου τους», είπε ο Sai Krupa Das, ανώτερος επιστήμονας που ηγείται της μακροχρόνιας παρακολούθησης των συμμετεχόντων στην CALERIE.
