Επιστήμονες στις ΗΠΑ ανακάλυψαν μια εντελώς νέα κατηγορία αντιβιοτικών που σκοτώνει ένα από τα τρία βακτήρια τα οποία αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρώπινη υγεία λόγω της ανθεκτικότητάς τους στα φάρμακα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, το zosurabalpin σκότωσε στελέχη του ανθεκτικού στις καρβαπενέμες Acinetobacter baumannii (CRAB) σε ποντίκια, ενώ τώρα χορηγείται και σε ανθρώπους στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει το CRAB καθώς και δύο άλλες μορφές βακτηρίων ανθεκτικών στα φάρμακα- Pseudomonas aeruginosa και Enterobacteriaceae- ως κρίσιμα παθογόνα προτεραιότητας 1.
«Το CRAB αποτελεί σημαντική αιτία μόλυνσης στα νοσοκομεία, ιδίως σε άτομα που έχουν διασωληνωθεί», δήλωσε ο Δρ. Άντριου Έντουαρντς, ανώτερος λέκτορας μοριακής μικροβιολογίας στο Imperial College του Λονδίνου, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Αν και δεν είναι επιθετικό παθογόνο, είναι ανθεκτικό σε πολλά διαφορετικά αντιβιοτικά, γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη τη θεραπεία του. Δυστυχώς, η ανάπτυξη νέων θεραπειών κατά αυτού του βακτηρίου ήταν εξαιρετικά δύσκολη, επειδή είναι πολύ επιδέξιο στο να εμποδίζει τα αντιβιοτικά να περάσουν την εξωτερική κυτταρική του στιβάδα. Ως εκ τούτου, η μελέτη αυτή είναι πραγματικά συναρπαστική και αποδεικνύει ότι οι προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται για την εξεύρεση νέων αντιβιοτικών μπορούν να αποδώσουν καρπούς», εξήγησε ο ερευνητής.
Οι λοιμώξεις που οφείλονται σε βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά αποτελούν επείγουσα απειλή για την ανθρώπινη υγεία – ιδίως εκείνες που προκαλούνται από μια μεγάλη ομάδα βακτηρίων γνωστών ως αρνητικά κατά Gram βακτήρια, τα οποία προστατεύονται από ένα εξωτερικό περίβλημα που περιέχει μια ουσία, τον λιποπολυσακχαρίτη (LPS).
«Ο LPS επιτρέπει στα βακτήρια να ζουν σε σκληρά περιβάλλοντα και τους επιτρέπει επίσης να αποφεύγουν την επίθεση από το ανοσοποιητικό μας σύστημα», εξήγησε ο Δρ. Μάικλ Λόμπριτς, επικεφαλής κατά μολυσματικών ασθενειών της Roche Pharma, η οποία ανέπτυξε το νέο φάρμακο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 50 χρόνια που εγκρίνεται νέο αντιβιοτικό για αρνητικά κατά Gram βακτήρια.
Οι ερευνητές της Roche είχαν προηγουμένως διαπιστώσει ότι το zosurabalpin εμποδίζει την ανάπτυξη του βακτηρίου A baumannii, αλλά δεν ήταν σαφές πώς λειτουργεί ή αν θα ήταν αποτελεσματικό σε ζώα με λοιμώξεις που σχετίζονται με το CRAB.
Μέσω μιας σειράς πειραμάτων που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Nature», ο καθηγητής Ντάνιελ Καν του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι το φάρμακο εμπόδιζε τη μεταφορά του LPS στην εξωτερική μεμβράνη του βακτηρίου, σκοτώνοντάς το. Διαπίστωσαν επίσης ότι το φάρμακο μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των βακτηρίων σε ποντίκια με πνευμονία και απέτρεψε τους θανάτους από σηψαιμία που σχετίζονταν με το CRAB.
«Είναι η πρώτη φορά που βρίσκουμε κάτι που λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο, οπότε είναι μοναδικό ως προς τη χημική του σύσταση και τον μηχανισμό δράσης του», δήλωσε ο Λόμπριτς.
Ο ερευνητής τόνισε ότι από μόνο του το zosurabalpin δεν θα εξαλείψει την παγκόσμια απειλή της αντοχής των βακτηρίων στα αντιβιοτικά. Ωστόσο, η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για μελλοντικές προσπάθειες στοχοθέτησης παρόμοιων συστημάτων μεταφοράς σε άλλα βακτήρια.
Ο Έντουαρντς δήλωσε ότι ένας διαφορετικός τύπος αντιβιοτικού που αναπτύσσεται, γνωστό ως murepavadin, στοχεύει ομοίως στη μεταφορά LPS – αν και μέσω ενός διαφορετικού μηχανισμού.
«Έχει αποδειχθεί ότι είναι δραστικό έναντι ενός βακτηρίου που ονομάζεται Pseudomonas aeruginosa, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να είναι δυνατή η επέκταση αυτής της μελέτης και σε άλλα βακτήρια ανθεκτικά σε πολλαπλά αντιβιοτικά, όπως το Klebsiella και το E coli», πρόσθεσε.
Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή Επιστήμης, Καινοτομίας και Τεχνολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου ζήτησε να ληφθούν μέτρα για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων των βακτηριοκτόνων ιών -που ονομάζονται βακτηριοφάγοι– οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναλλακτική λύση για τις λοιμώξεις.
Σε έκθεσή της που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα, η επιτροπή δήλωσε ότι η ανάπτυξη των θεραπειών με βακτηριοφάγους έχει περιέλθει σε αδιέξοδο επειδή πρέπει να κατασκευαστούν σύμφωνα με ορισμένα πρότυπα για να εισαχθούν σε κλινικές δοκιμές. Από την άλλη, οι επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής βακτηριοφάγων εξαρτώνται από την επιτυχία των κλινικών δοκιμών.
