Ζήσης Ψάλλας
Η υπέρταση είναι μια ευρέως διαδεδομένη συννοσηρότητα ασθενών με παχυσαρκία που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο θνησιμότητας και αναπηρίας.
Τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες αυξάνει την πυκνότητα των αιμοφόρων αγγείων (υπεραγγείωση) στον υποθάλαμο -μια σημαντική περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την επιθυμία μας για κατανάλωση τροφής.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι τα αυξημένα επίπεδα της λεπτίνης σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης. Ωστόσο, οι ακριβείς μηχανισμοί που συμβάλλουν στη συμπυκνωμένη ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων στον υποθάλαμο ήταν άγνωστοι.
Οι ερευνητές με επικεφαλής την Cristina García-Cáceres από το Helmholtz Zentrum München – German Research Center for Environmental Health βρήκαν τώρα ότι τα παχύσαρκα ποντίκια δεν αυξάνουν την ποσότητα των αιμοφόρων αγγείων στον υποθάλαμο όταν τους λείπει η ορμόνη λεπτίνη. Η λεπτίνη παράγεται από το λιπώδη ιστό και συμμετέχει στον έλεγχο της πείνας και του κορεσμού της παίζοντας σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του λίπους στον άνθρωπο και γενικότερα στα θηλαστικά.
Μόλις οι ερευνητές αύξησαν την ορμόνη λεπτίνη σε αυτά τα ποντίκια, ορισμένα εγκεφαλικά κύτταρα, τα αστροκύτταρα, ώθησαν την παραγωγή ενός συγκεκριμένου αυξητικού παράγοντα ο οποίος με τη σειρά του, προώθησε την ανάπτυξη των αγγείων. Το αποτέλεσμα ήταν ένας αυξημένος αριθμός αγγείων στον υποθάλαμο (και σε καμία άλλη περιοχή του εγκεφάλου). Οι επιστήμονες έδειξαν έτσι ότι η λεπτίνη είναι κυρίως υπεύθυνη για την αυξημένη συγκέντρωση αγγείων στον υποθάλαμο και ότι αυτή η διαδικασία διαμεσολαβείται μέσω των αστροκυττάρων.
Αυτό βελτιώνει την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο υποθάλαμος ελέγχει την αρτηριακή πίεση στην περίπτωση της παχυσαρκίας, εξήγησε ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης Tim Gruber. Ενώ η προηγούμενη έρευνα επικεντρώθηκε κυρίως στους νευρώνες, η έρευνα αυτή υπογραμμίζει το ρόλο των αστροκυττάρων, που ιστορικά θεωρήθηκε λιγότερο σχετικός από τους νευρώνες, στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης Cristina García-Cáceres, παραμένει ένα σημαντικό ερώτημα: Πώς ακριβώς επικοινωνούν τα αστροκύτταρα με τους νευρώνες; «Έχουμε αρχίσει να απαντούμε σε αυτήν την ερώτηση χρησιμοποιώντας in vivo απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο της λειτουργίας του κυκλώματος αστροκυττάρων-νευρώνων στον υποθάλαμο», είπε ο ερευνήτρια.
