Θάνος Ξυδόπουλος
Μια ομάδα ερευνητών από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Case Western Reserve έδωσε νέα εικόνα για τους κινδύνους που θέτουν ορισμένες κοινές οικιακές χημικές ουσίες για την υγεία του εγκεφάλου. Η μελέτη υποδηλώνει ότι οι χημικές ουσίες που βρίσκονται σε ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων, από έπιπλα μέχρι προϊόντα μαλλιών, μπορεί να συνδέονται με νευρολογικές παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας και οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού.
Τα νευρολογικά προβλήματα επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά μόνο ένα κλάσμα των περιπτώσεων μπορεί να αποδοθεί μόνο στη γενετική, υποδεικνύοντας ότι οι άγνωστοι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι σημαντικοί.
Η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Neuroscience, αποκάλυψε ότι ορισμένες κοινές χημικές ουσίες στο σπίτι επηρεάζουν ειδικά τα ολιγοδενδροκύτταρα του εγκεφάλου, έναν εξειδικευμένο τύπο κυττάρων που δημιουργεί την προστατευτική μόνωση γύρω από τα νευρικά κύτταρα.
«Η απώλεια ολιγοδενδροκυττάρων αποτελεί τη βάση της σκλήρυνσης κατά πλάκας και άλλων νευρολογικών παθήσεων», δήλωσε ο κύριος ερευνητής της μελέτης, Paul Tesar καθηγητής Καινοτόμων Θεραπευτικών. «Δείχνουμε τώρα ότι συγκεκριμένες χημικές ουσίες σε καταναλωτικά προϊόντα μπορούν να βλάψουν άμεσα τα ολιγοδενδροκύτταρα, αντιπροσωπεύοντας έναν προηγουμένως μη αναγνωρισμένο παράγοντα κινδύνου για νευρολογική νόσο».
Καθώς δεν έχει γίνει αρκετή ενδελεχής έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο των χημικών ουσιών στην υγεία του εγκεφάλου, οι ερευνητές ανέλυσαν πάνω από 1.800 χημικές ουσίες στις οποίες μπορεί να εκτεθεί ο άνθρωπος. Εντόπισαν χημικές ουσίες που καταστρέφουν επιλεκτικά τα ολιγοδενδροκύτταρα και ανήκουν σε δύο κατηγορίες: οργανοφωσφορικά επιβραδυντικά φλόγας και ενώσεις τεταρτοταγούς αμμωνίου. Δεδομένου ότι οι ενώσεις τεταρτοταγούς αμμωνίου υπάρχουν σε πολλά προϊόντα προσωπικής φροντίδας και απολυμαντικά, τα οποία χρησιμοποιούνται πιο συχνά από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, οι άνθρωποι εκτίθενται τακτικά σε αυτές τις χημικές ουσίες. Επίσης πολλά ηλεκτρονικά είδη και έπιπλα περιλαμβάνουν οργανοφωσφορικά επιβραδυντικά φλόγας.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν κυτταρικά και οργανοειδή συστήματα στο εργαστήριο για να δείξουν ότι οι ενώσεις τεταρτοταγούς αμμωνίου προκαλούν το θάνατο των ολιγοδενδροκυττάρων, ενώ τα οργανοφωσφορικά επιβραδυντικά φλόγας εμπόδισαν την ωρίμανση των ολιγοδενδροκυττάρων. Έδειξαν ότι οι ίδιες χημικές ουσίες βλάπτουν τα ολιγοδενδροκύτταρα στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο ποντικών. Οι ερευνητές συνέδεσαν επίσης την έκθεση σε μία από τις χημικές ουσίες με κακές νευρολογικές εκβάσεις στα παιδιά σε εθνικό επίπεδο.
