Αίσθηση έχει προκαλέσει η αποκάλυψη της βρετανικής εφημερίδας The Guardian ότι η Monsanto, μια εταιρεία περισσότερο γνωστή για τα μεταλλαγμένα προϊόντα της, είχε στήσει έναν ολόκληρο μηχανισμό προκειμένου να αποδομήσει τη δημοσιογράφο Κάρεϊ Γκίλαμ η οποία ετοίμαζε ένα βιβλίο για το ζιζανιοκτόνο Roundup. Επίσης, η Monsanto παρακολουθούσε στενά τις δηλώσεις του τραγουδιστή Νιλ Γιανγκ, ο οποίος στα τραγούδια του είχε στραφεί κατά της εταιρείας “Φρανκενστάιν” όπως την αποκαλούσε.
Ερωτήματα έχουν διατυπωθεί και για το γεγονός ότι η μηχανή αναζήτησης της Google εμφάνιζε χορηγούμενα κείμενα (διαφημίσεις) που στόχευαν την Γκίλαμ. Όταν κάποιος αναζητούσε το όνομά της πρώην δημοσιογράφου του Reuters στο search της Google, η σχετική αναζήτηση εμφάνιζε πρώτο-πρώτο τον τίτλο: Πρώην δημοσιογράφος του Reuters Κάρεϊ Γκίλαμ: σταυροφόρος εναντίον της Monsanto ή εμμονική ακτιβίστρια εναντίον των μεταλλαγμένων; Tο κείμενο ήταν μια πληρωμένη καταχώρηση που έβγαινε πάνω από τα αποτελέσματα αναζήτησης και αμφισβητoύσε από τον τίτλο του, την Γκίλαμ. Ήταν γραμμένο από την ιστοσελίδα Genetic Literacy Project, ένα ίδρυμα που έχει κατηγορηθεί ότι χρηματοδοτείται από την Monsanto για να λοιδορεί όσους ερευνούν τα προϊόντα της εταιρείας.
Για τρία χρόνια, η Γκίλαμ διεξήγαγε έρευνες σχετικά με τις καρκινικές επιδράσεις των φυτοφαρμάκων της Monsanto και το 2017 δημοσίευσε το βιβλίο της με τίτλο ,”Whitewash: The Story of a Weed Killer, Cancer, and the Corruption of Science”. H δημοσιογράφος ανέφερε στον Guardian: «Η Monsanto έφτιαξε μια λεπτομερή στρατηγική για να διαλύσει τη φήμη μου». Το βιβλίο αυτό θα επέφερε ζημιά στην εταιρεία διότι έθετε υπό αναξιοπιστία τις αναφορές ότι το Roundup, το οποίο περιέχει το χημικό γλυφοσάτη, είναι απόλυτα ασφαλές.
Η Monsanto είχε μάθει για το βιβλίο της Γκίλαμ και έστησε έναν ολόκληρο μηχανισμό μέσω της ιστοσελίδας Genetic Literacy Project, η οποία διακηρύσσει ως στόχο την αντικειμενική ενημέρωση του κοινού, των πολιτικών και των μίντια για τα πορίσματα της επιστήμης. Για περίπου ένα χρόνο υπήρχε σταθερά ένα άρθρο κάθε 2-3 μέρες σ’ αυτήν την ιστοσελίδα και παράλληλα, στήθηκαν μια σειρά από ψευδή προφίλ στα social media που έκαναν link σ’ αυτά τα άρθρα, σύμφωνα με την Γκίλαμ.
Επιπλέον, η Monsanto αγόρασε ένα πακέτο διαφημίσεων στη Google κι έτσι κάθε φορά που κάποιος γκούγκλαρε το όνομα Κάρι Γκίλαμ, εμφανίζονταν ακριβώς πάνω από τα αποτελέσματα τα άρθρα του Genetic Literacy Project. Μάλιστα, η Monsanto προσέλαβε SEO Experts, ειδικούς δηλαδή γύρω από τα στοιχεία που απαιτούν οι μηχανές αναζήτησης για να εμφανίζουν υψηλότερα τα άρθρα της. Έχει ενδιαφέρον ότι τα άρθρα αυτά εμφανίζονταν συχνά σε ενόρκους δικαστηρίων όπου η εταιρεία ήταν εναγόμενη. Δικηγόροι στις ΗΠΑ κατήγγειλαν ότι η Monsanto, μέσω της Google, επιδιδόταν στο λεγόμενο geofencing, δηλαδή σε στοχευμένα διαφημιστικά μηνύματα για να επηρεάσει τη στάση συγκεκριμένων ανθρώπων π.χ. τους ενόρκους μιας δίκης.
Οι αγωγές κατά της Monsanto άρχισαν όταν ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) που είναι μέρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) ανακοίνωσε τον Μάρτιο του 2015 ότι η γλυφοσάτη ήταν “πιθανώς καρκινογόνο” στον άνθρωπο. Ο IARC εξέτασε πολλές επιστημονικές μελέτες που έδειχναν ότι η γλυφοσάτη σχετιζόταν με το μη-Hodgkin λέμφωμα (NHL). Αυτή η σχέση ήταν αξιοσημείωτη, διότι τα περιστατικά NHL είχαν αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, καθιστώντας τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου τον δέκατο πιο συχνό παγκοσμίως -περίπου 386.000 νέες περιπτώσεις διαγνώστηκαν το 2012.
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τους ενάγοντες ισχυρίζονται ότι η Monsanto, εν γνώσει της δεν προειδοποίησε τους πελάτες της για τους κινδύνους που έχει η γλυφοστάτη στην ανθρώπινη υγεία. Υποστηρίζουν ότι το Roundup είναι στην πραγματικότητα πιο επικίνδυνο από τη γλυφοσάτη λόγω ενός πρόσθετου συστατικού που χρησιμοποίησε η Monsanto επί πολλά χρόνια ώστε να βοηθήσει τη γλυφοσάτη να προσκολληθεί στα φυτά.
Η Monsanto και η Bayer (η τελευταία εξαγόρασε την πρώτη έναντι 63 δισ. δολ. το 2018) λένε ότι το ευρέως χρησιμοποιούμενο ζιζανιοκτόνο τους είναι ασφαλές για την ανθρώπινη υγεία αλλά τρεις αποφάσεις δικαστηρίων είχαν μέχρι σήμερα διαφορετική γνώμη. Η Bayer δήλωσε ότι θα δώσει αγώνα στα δικαστήρια καθώς δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι η γλυφοσάτη προκαλεί καρκίνο αλλά η εξαγορά αυτή ίσως αποδειχτεί η χειρότερη απόφαση που πήρε στην ιστορία της.
Το “Πρότζεκτ Έλατο”
Το βιβλίο της Γκίλαμ κυκλοφόρησε το 2017 αλλά ο μηχανισμός της Monsanto δεν σταμάτησε. Δημιουργήθηκαν πάλι ψεύτικοι λογαριασμοί με πολλές κακές κριτικές που εμφανίζονταν στην ιστοσελίδα της Amazon η οποία πωλούσε online το βιβλίο. Η Γκίλαμ κατάλαβε ότι αυτοί οι λογαριασμοί ήταν fake γιατί χρησιμοποιούσαν ακριβώς τα επιχειρήματα που υπήρχαν στα non paper της Monsanto. Η Γκίλαμ απόρησε με το πόσα λεφτά κόστιζε στην εταιρεία όλη αυτή η εκστρατεία εναντίον της. Προηγουμένως υπήρξαν προσεγγίσεις προς τη διεύθυνση του Reuters για να απολυθεί ή να μετακινηθεί σε άλλο είδος ρεπορτάζ αλλά είχαν αποτύχει.
Όπως αναφέρει ο Guardian, η Γκίλαμ δεν ήταν η μόνη που έμπλεξε με τη Monsanto. Ο καλλιτέχνης Νιλ Γιανγκ που μιλούσε δημόσια κατά της γλυφοσάτης και είχε κυκλοφορήσει το 2015 τον δίσκο Monsanto Years, είδε επίσης έναν υποδόριο πόλεμο στα social media. Επίσης, μια μη κυβερνητική οργάνωση με το όνομα “US Right To Know”, η οποία αναρτούσε στοιχεία για την επίδραση της γλυφοσάτης, είχε γίνει αντικείμενο καθημερινής παρακολούθησης από την Monsanto.
Σύμφωνα με τον Guardian, η Monsanto είχε στήσει ένα intelligence fusion center -όρος που χρησιμοποιεί το FBI για την επιτήρηση της τρομοκρατίας- με καθημερινή παρακολούθηση της online δραστηριότητας όσων επιχειρούσαν να πουν κάτι κακό για εταιρεία. Ειδικά για την Αμερικανίδα δημοσιογράφο διατηρούσε ένα φύλλο excel με όνομα “Carey Gillam Book”, που περιείχε τουλάχιστον 20 ενέργειες οι οποίες έπρεπε να γίνουν πριν από τη δημοσίευση του βιβλίου της και ονομαζόταν “Πρότζεκτ Έλατο”. Τα έγγραφα, κυρίως από το 2015 έως το 2017, αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης δικαστικής διαμάχης σχετικά με τους κινδύνους που έχει για την υγεία το Roundup.
Η Γκίλαμ δήλωσε στον Guardian ότι τα έγγραφα είναι ένα ακόμη παράδειγμα για το πώς λειτουργεί η εταιρεία πίσω από τη “σκηνή” προσπαθώντας να χειραγωγήσει τι γνωρίζει το κοινό για τα προϊόντα και τις πρακτικές της. «Ως δημοσιογράφος που έχω καλύψει την εταιρική Αμερική για περισσότερα από 30 χρόνια, μου προκαλεί ελάχιστη έκπληξη όταν ακούω για τις τακτικές προπαγάνδας που συχνά αναπτύσσουν οι εταιρείες. Γνωρίζω ότι οι εταιρείες πιέζουν για να περιορίσουν τις αναφορές που θεωρούν αρνητικές προς τα προϊόντα τους και τις επιχειρηματικές πρακτικές τους. Αλλά όταν έλαβα 50 σελίδες εσωτερικών επικοινωνιών της Monsanto σχετικά με το σχέδιό της να στοχεύσει σε εμένα και τη φήμη μου, συγκλονίστηκα. Ποτέ δεν ονειρευόμουν ότι ο εαυτός μου θα δικαιολογούσε ένα τέτοιο σχέδιο δράσης της Monsanto».
