Tο Παγκόσμιο Δίκτυο Δικαιοσύνης (GJN), ένας διεθνής συνασπισμός δικηγόρων που υπερασπίζονται θύματα και καταναλωτές σε όλο τον κόσμο, και η ADUSBEF, μια εξέχουσα ένωση Ιταλών καταναλωτών, έχουν προωθήσει μια ομαδική αγωγή κατά της ολλανδικής εταιρείας ιατρικού εξοπλισμού Philips, και της θυγατρικής της Respironics, εκ μέρους όλων των Ευρωπαίων χρηστών που επηρεάζονται από ελαττωματικούς αναπνευστήρες συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP) και μηχανικούς αναπνευστήρες.Η καταγγελία υποβλήθηκε την περασμένη Παρασκευή στο Μιλάνο της Ιταλίας. Στους ενάγοντες -από διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ- συμπεριλαμβάνονται και συγγενείς θανόντων από καρκίνο του πνεύμονα. Περισσότεροι από 20 δικηγόροι από 15 διαφορετικά δικηγορικά γραφεία εμπλέκονται, και οκτώ ειδικοί σε διαφορετικούς τομείς της επιστήμης έχουν προσληφθεί.Οι αναπνευστήρες CPAP είναι συσκευές που χρησιμοποιούν πίεση αέρα για να διατηρούν ανοιχτό τον αεραγωγό κατά τη διάρκεια του ύπνου. Χρησιμοποιούνται κυρίως από ασθενείς που πάσχουν από διαταραχές υπνικής άπνοιας. Οι μηχανικοί αναπνευστήρες χρησιμοποιούνται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και κατ’ οίκον φροντίδα για άτομα με σοβαρές αναπνευστικές διαταραχές.
Ορισμένα μοντέλα της Phillips έχουν ένα σοβαρό ελάττωμα που κάνει τον ασθενή, ενώ η συσκευή είναι σε λειτουργία, να αναπνέει σωματίδια και αέρια που παράγονται από την εσωτερική τους μόνωση. Η εισπνοή τέτοιων σωματιδίων και αερίων μπορεί να προκαλέσει απειλητικούς για τη ζωή τραυματισμούς, όπως φλεγμονώδεις και αυτοάνοσες ασθένειες των πνευμόνων, μεταξύ άλλων.
Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα της Philips, χρησιμοποιούν αυτές τις συσκευές στην Ευρώπη για τη θεραπεία των διαταραχών του ύπνου και των αναπνευστικών τους προβλημάτων. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν 15 εκατομμύρια επηρεασμένες μονάδες και 5 εκατομμύρια πωλήθηκαν στις ΗΠΑ, όπου έχουν ασκηθεί αγωγές οι οποίες οδήγησαν σε οικονομικούς διακανονισμούς. Εάν η ευρωπαϊκή ομαδική αγωγή είναι επιτυχής, οι ασθενείς που έχουν υποστεί βλάβες θα έχουν την ευκαιρία να αποζημιωθούν δεόντως για ζημιές, τόσο σωματικές όσο και ψυχικές.
Γαλλία
Έχουν προηγηθεί και άλλες ομαδικές αγωγές κατά της Philips για το σκάνδαλο με τους ελαττωματικούς αναπνευστήρες στην Ευρώπη. Στη Γαλλία, η έρευνα ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2022 από το κέντρο δημόσιας υγείας της εισαγγελίας του Παρισιού. Τότε πάνω από 200 άτομα υπέβαλαν αγωγή, εκ των οποίων τρία για ανθρωποκτονία από αμέλεια.
Τα αδικήματα περιλαμβάνουν εξαπάτηση θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή άλλων, παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές και χορήγηση επιβλαβών ουσιών. Αφορούσαν και σε θανάτους από καρκίνο, όπως του Σερζ Τουλότ, ο οποίος πέθανε στο νοσοκομείο του Καλαί στις 6 Απριλίου 2022 από γενικευμένο καρκίνο.
Το 2021, η Philips είχε ανακοινώσει μαζική ανάκληση των αναπνευστικών συσκευών της για υπνική άπνοια. Χρησιμοποιούνται από 350.000 ασθενείς στη Γαλλία και 1,5 εκατομμύρια στην Ευρώπη. Η Philips αναγνώρισε ότι σωματίδια έβγαιναν από συσκευές της και μπορούσαν να εισπνεύσουν ή να καταποθούν από τον ασθενή.
Στην Αυστρία
Πρόσφατα, η Ένωση Προστασίας Καταναλωτών (VSV) στην Αυστρία έχει υποστηρίζει 86 άτομα που έχουν υποβάλει αγωγή κατά της Philips και της θυγατρικής της Respironics. Σύμφωνα με την VSV, οι συσκευές για τη θεραπεία της υπνικής άπνοιας περιέχουν ελαττωματικό αφρό που αποσυντίθεται με την πάροδο του χρόνου.
Η Philips εξέδωσε σχετική προειδοποίηση μόλις το καλοκαίρι του 2021, επισημαίνοντας ότι τα σωματίδια μπορεί επίσης να περιέχουν καρκινογόνες ουσίες. Η Respironics είναι θυγατρική της Philips στις ΗΠΑ, η οποία εισήγαγε αυτές τις συσκευές στην ΕΕ. “Η Philips άφησε τότε τους ασθενείς στα κρύα του λουτρού”, δήλωσε η πρόεδρος του VSV, Daniela Holzinger. «Οι συσκευές αντικαταστάθηκαν υπό εκβιασμό. Αυτό και μόνο έθεσε τους ασθενείς υπό τεράστια ψυχολογική πίεση: μπορούσαν είτε να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τη συσκευή και να διακινδυνεύσουν βλάβη στην υγεία τους είτε να συνεχίσουν να τη χρησιμοποιούν και να διακινδυνεύσουν και πάλι βλάβη στην υγεία τους».
Η εταιρεία δεν συνεργάζεται στη δικαστική διαδικασία, για παράδειγμα δεν παρέχει τα δελτία δεδομένων ασφαλείας με τη σύνθεση του αφρού. Σύμφωνα με τη VSV, οι πληροφορίες αυτές θα ήταν σημαντικές για τη θεραπεία των ασθενειών, αλλά η Philips τις έχει δηλώσει ως “εμπορικό απόρρητο”.
Στις ΗΠΑ
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) στις ΗΠΑ, η Philips γνώριζε για τους ελλαττωματικούς αναπνευστήρες τουλάχιστον από το 2015, αλλά δεν έκανε τίποτα γι’ αυτό μέχρι το καλοκαίρι του 2021. Οι συσκευές της Philips Respironics απέβαλαν αέρια και αφρούς μέσα στους αεραγωγούς των ασθενών, καθώς οι ίδιοι κοιμούνταν. Ο αφρός στα CPAP και BIPAP μηχανήματα αποτελείτο από πολυουρεθάνη με βάση πολυεστέρα, και ανακαλύφθηκε πως διαλυόταν σε μικρότερα μόρια και τοξικά αέρια, τα οποία στη συνέχεια οι χρήστες ανέπνεαν.Η Philips ανακάλεσε πάνω από 5 εκατομμύρια μηχανήματα, αλλά η όλη διαδικασία επισκευής ή/και αντικατάστασης των συσκευών καθυστερούσε. Έτσι, ο FDA έδωσε εντολή στην εταιρεία να σταματήσει τις πωλήσεις των προϊόντων αυτών στις ΗΠΑ, μέχρι να λυθεί το ζήτημα.Την ίδια στιγμή, η Philips βρέθηκε αντιμέτωπη με πάνω από 700 αγωγές για τις συσκευές άπνοιας ύπνου. Μόλις το περασμένο φθινόπωρο, η Philips έκανε ένα διακανονισμό ύψους 479 εκατ. δολαρίων, μετά από μια ομαδική αγωγή. Να σημειωθεί ότι μέσα στο 2023, η Philips υποχρεώθηκε στην ανάκληση μοντέλου μαγνητικού τομογράφου, καθώς οι αρμόδιες αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών εξέφρασαν ανησυχίες για τον ενδεχόμενο κίνδυνο πρόκλησης έκρηξης.
Τι έχει παραδεχτεί η Philips
Σε παλιότερη ενημερωτική επιστολή, η Philips Respironics, αναφέρθηκε σε δύο ζητήματα ασφαλείας συγκεκριμένων μοντέλων της. Σχετίζονται με τον αφρό μείωσης θορύβου από πολυουρεθάνη με βάση τον πολυεστέρα (PE-PUR), ο οποίος χρησιμοποιείται στους αναπνευστήρες συνεχούς και μη συνεχούς αερισμού.
1) Ο αφρός PE-PUR μπορεί να διασπασθεί σε σωματίδια τα οποία μπορούν να εισέλθουν στον αεραγωγό της συσκευής και τα οποία ενδέχεται να καταπιεί ή να εισπνεύσει ο χρήστης,
2) ο αφρός PE-PUR μπορεί να εκπέμψει ορισμένα χημικά. Η διάσπαση του αφρού μπορεί να επιδεινωθεί με τη χρήση μη εγκεκριμένων μεθόδων καθαρισμού, όπως όζον. Η εκπομπή χημικών ενδέχεται να συμβεί κατά τη λειτουργία. Αυτά τα ζητήματα μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρό τραυματισμό που μπορεί να απειλήσει ζωές, να προκαλέσει μόνιμη βλάβη ή/και να απαιτήσει ιατρική παρέμβαση για να αποφευχθεί η μόνιμη βλάβη.
Η εταιρεία ανέφερε σε αυτή την επιστολή ασφαλείας: «Μέχρι σήμερα, η Philips Respironics έχει γίνει αποδέκτης πολλών παραπόνων σχετικά με την παρουσία μαύρων υπολειμμάτων/σωματιδίων στο κύκλωμα αεραγωγού (που εκτείνεται από την έξοδο της συσκευής, τον υγραντήρα, τη σωλήνωση και τη μάσκα). Η Philips έλαβε επίσης αναφορές για πονοκέφαλο, ερεθισμό της άνω αναπνευστικής οδού, βήχα, πίεση στο στήθος και ιγμορίτιδα. Οι πιθανοί κίνδυνοι έκθεσης σε σωματίδια περιλαμβάνουν: ερεθισμό (στο δέρμα, τα μάτια και την αναπνευστική οδό), φλεγμονώδη απόκριση, κεφαλαλγία, άσθμα, δυσμενείς επιπτώσεις σε άλλα όργανα (π.χ. στα νεφρά και το ήπαρ) και τοξικές καρκινογόνες επιδράσεις. Οι πιθανοί κίνδυνοι χημικής έκθεσης που οφείλονται σε εκπομπή χημικών περιλαμβάνουν πονοκέφαλο/ζάλη, ερεθισμό (στα μάτια, στη μύτη, στην αναπνευστική οδό και στο δέρμα), υπερευαισθησία, ναυτία/εμετό, τοξικές και καρκινογόνες επιδράσεις».
