Ζήσης Ψάλλας
Μια ερευνητική ομάδα στην κοινωνιολογία της ιατρικής μελετά την ανάπτυξη της υγείας στον πληθυσμό και καταλήγει σε εκπληκτικά αποτελέσματα. Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και η πρόοδος στην ιατρική ωφέλησαν ιδιαίτερα την παλαιότερη γενιά.
Στατιστικά μιλώντας, όσοι συνταξιοδοτούνται σήμερα έχουν πολύ περισσότερα χρόνια ζωής μπροστά τους από τους παππούδες τους. Η παλαιότερη γενιά επωφελείται από τις βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης της λιγότερης βαριάς σωματικής εργασίας, της καλύτερης διατροφής, της καλής υγειονομικής περίθαλψης και της μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης για την υγεία.
«Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Αμερικανός γιατρός James Fries πρότεινε ότι λόγω της συνολικής βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης, τα ποσοστά ασθενειών μειώνονται και η εμφάνιση ασθενειών και αναπηριών μετατίθεται σε μεταγενέστερα στάδια της ζωής», λέει ο καθηγητής Δρ. Siegfried Geyer, Επικεφαλής Ιατρικής Κοινωνιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Ανόβερου. Από αυτή τη θετική προοπτική, ο καθηγητής Geyer και η ομάδα εργασίας του διερεύνησαν πώς έχει αναπτυχθεί η κατάσταση της υγείας διαφορετικών ηλικιακών ομάδων στον πληθυσμό.
Ο Geyer και η ομάδα του εργάζονται πάνω στο θέμα της «συμπίεσης και επέκτασης της νοσηρότητας» από το 2014. Αυτός είναι και ο τίτλος της ερευνητικής τους εστίασης. Η νοσηρότητα αναφέρεται στη βλάβη ενός ατόμου ή ενός πληθυσμού λόγω ασθένειας. Οι ειδικοί αναφέρονται στη συμπίεση της νοσηρότητας όταν οι ασθένειες ή οι αναπηρίες εμφανίζονται λιγότερο συχνά ή αργότερα στη διάρκεια της ζωής. Εάν συμβαίνει αυτό, κερδίζεται μια υγιής διάρκεια ζωής. Από την άλλη πλευρά, όταν αυξάνεται η νοσηρότητα, η ασθένεια ή η αναπηρία εμφανίζονται πιο συχνά ή νωρίτερα στη διάρκεια της ζωής. Εάν συμβαίνει αυτό, χάνεται χρόνος υγιούς ζωής και στη συνέχεια, οι άνθρωποι ζουν περισσότερα χρόνια ζωής με αναπηρίες και χρειάζονται θεραπεία.
«Εξετάσαμε την περίοδο από το 2005 έως το 2019 και συγκρίναμε ομάδες πληθυσμών της ίδιας ηλικίας σε διαφορετικές χρονικές στιγμές», λέει ο Geyer. Το εκπληκτικό αποτέλεσμα: η κατάσταση της υγείας των ηλικιωμένων, η οποία βελτιωνόταν με τα χρόνια, δεν συνεχίζεται στις γενιές που γεννήθηκαν αργότερα. Αυτό ισχύει για τις ΗΠΑ, για παράδειγμα.
Η κατάσταση της υγείας των σημερινών ηλικιωμένων, δηλαδή των ανθρώπων που γεννήθηκαν τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, έχει βελτιωθεί σημαντικά -όλοι οι τύποι καρδιαγγειακών παθήσεων έχουν μειωθεί ή έχουν περάσει σε μεγαλύτερη ηλικία. Το ίδιο ισχύει για τα εγκεφαλικά και τον καρκίνο του πνεύμονα, κυρίως στους άνδρες. Παράλληλα με τη μείωση του καπνίσματος, το ποσοστό καρκίνου του πνεύμονα στους άνδρες μειώθηκε κατά 31% μεταξύ 2006 και 2017. Η άνοια εμφανίζεται επίσης λιγότερο συχνά ή αργότερα. Για αυτές τις ασθένειες, σημειώθηκε σημαντική συμπίεση νοσηρότητας σε αυτή τη γενιά. «Υπάρχουν διαφορές στην εκπαίδευση και το εισόδημα, αλλά συνολικά, οι ηλικιωμένοι έχουν βελτιώσει σημαντικά την υγεία τους», λέει ο Geyer.
Μεταξύ των ασθενειών των οποίων το ποσοστό αυξήθηκε σε όλες τις ηλικιακές ομάδες ήταν ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2. Εδώ, οι επιστήμονες παρατήρησαν μια επέκταση της νοσηρότητας. Είναι ανησυχητικό ότι η ασθένεια γίνεται ολοένα και πιο συχνή στην πρώιμη ενήλικη ζωή.
«Αυτό σχετίζεται με παρατεταμένη διάρκεια της νόσου και αυξημένο κίνδυνο συννοσηρότητας, δηλαδή την πρόσθετη εμφάνιση συνοδών ασθενειών», λέει ο καθηγητής Geyer. Αυτό είναι ήδη εμφανές στις ηλικιακές ομάδες 18 έως 45 ετών. Η ανάπτυξη παχυσαρκίας στα νεαρά χρόνια είναι επίσης ανησυχητική. Το ποσοστό των παχύσαρκων ατόμων ηλικίας μεταξύ 25 και 55 ετών σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2004 και 2020. Αυξήθηκε από 12,7% σε 23,4%. Η παχυσαρκία με τη σειρά της προάγει ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το έμφραγμα, το εγκεφαλικό και το λιπώδες ήπαρ.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Deutsches Ärzteblatt international.
