Η κεντρική παχυσαρκία είναι ισχυρός δείκτης αυξημένης θνησιμότητας

Μεταξύ του δείκτη μάζας σώματος, του δείκτη μάζας λίπους και της αναλογίας περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου ποιος είναι ο δείκτης παχυσαρκίας με την ισχυρότερη σχέση με τη θνησιμότητα; Μια μελέτη με 387.672 ενήλικες συμμετέχοντες από το Ηνωμένο Βασίλειο διερεύνησε το ερώτημα και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό JAMA Network.

Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συνοψίζουν τα κύρια σημεία της μελέτης αυτής. Η μελέτη κατέγραψε τους θανάτους από τη UK Biobank (2006-2022), που περιλαμβάνει δεδομένα από 22 κέντρα κλινικής αξιολόγησης σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Βρετανοί συμμετέχοντες στο UKB ήταν συνολικά  387.672, καταγράφηκαν 25.297 θάνατοι, ενώ μελετήθηκαν και 2.529 μάρτυρες. Διερευνήθηκαν η θνησιμότητα από όλα τα αίτια αλλά και από συγκεκριμένα αίτια, όπως καρκίνος, καρδιαγγειακή νόσος, αναπνευστική νόσος ή άλλα. 

Οι συσχετίσεις μεταξύ του δείκτη μάζας σώματος και του δείκτη μάζας λίπους με τη θνησιμότητα για όλες τις αιτίες ήταν σε σχήμα J, ενώ η συσχέτιση της αναλογίας περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου με τη θνησιμότητα όλων των αιτιών ήταν γραμμική. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας την κλίμακα αναλογίας κινδύνου προέκυψε αύξηση του κινδύνου κατά 41% ανά μονάδα απόκλισης από τη φυσιολογική αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου. Η γενετικά προσδιορισμένη αναλογία είχε ισχυρότερη σχέση με τη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες από ότι ο δείκτης μάζας σώματος κατά 51%. Αυτή η συσχέτιση ήταν ισχυρότερη στους άνδρες από τις γυναίκες. Σε αντίθεση με τον δείκτη μάζας σώματος ή τον δείκτη μάζας λίπους, η γενετικά καθορισμένη συσχέτιση θνησιμότητας από την αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου και για όλες τις αιτίες ήταν συνεπής, ανεξάρτητα από τον παρατηρούμενο δείκτη μάζας σώματος.

Οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ σχολιάζουν ότι ο δείκτης μάζας σώματος είναι ένας εύκολα μετρήσιμος δείκτης παχυσαρκίας στην κλινική πράξη [βάρος (kg)/ύψος (m)2]. Ωστόσο, υπάρχει διακύμανση στη σύσταση του σώματος και την κατανομή του λιπώδους ιστού μεταξύ ατόμων με τον ίδιο δείκτη. Σε αυτή τη μεγάλη μελέτη, η αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου κατέδειξε την ισχυρότερη και πιο σταθερή συσχέτιση με τη θνησιμότητα ανεξαρτήτως δείκτη μάζας σώματος. Οι κλινικές συστάσεις λοιπόν θα πρέπει να εστιάζονται στη μείωση της κεντρικής παχυσαρκίας και όχι στο σωματικό βάρος γενικά.