Γράφει ο Κωνσταντίνος Κουσκούκης, Καθηγητής Δερματολογίας – Νομικός – Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής – Πρόεδρος Ελληνικού Συνδέσμου Τουρισμού Υγείας
Η ανθρωπότητα γηράσκει, καθόσον σήμερα αριθμεί περίπου 1 δις ηλικίας άνω των 60, ενώ προβλέπεται ότι μέχρι το 2050 αυτή θα φτάσει τα 2 δις, τα δε παιδιά που γεννιούνται τον 21ο αιώνα έχουν πάνω από 50% πιθανότητα να ζήσουν πέρα των 100 ετών και, καθώς οι ηλικιωμένοι πληθαίνουν, αλλάζει και ο τρόπος διαβίωσής τους. Παραμένουν υγιείς για περισσότερο χρονικό διάστημα, είναι πλέον ευκατάστατοι από τους νεότερους και ταξιδεύουν συχνότερα.
Επιπλέον, άνθρωποι με προβλήματα υγείας επιλέγουν όλο και πιο συχνά να αναζητούν θεραπείες σε άλλες χώρες ή να συνδυάσουν θεραπεία με διακοπές σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και απολαμβάνουν εξατομικευμένη εξυπηρέτηση που προσφέρεται με ευγένεια, κατανόηση, διακριτικότητα και αγνή φιλοξενία.
Ο τουρισμός 3ης ηλικίας (silver tourism – 55 plus tourism) περιλαμβάνει άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών μέχρι 84 ετών, που είναι και ο μέσος όρος προσδόκιμου ορίου ηλικίας, οπωσδήποτε όμως επιβάλλεται να φροντίζουμε και τα άτομα 4ης ηλικίας (golden tourism) μετά τα 84 έτη, γεγονός που επιβάλλεται από την υπεραιωνόβια προοπτική διαβίωσης και μακροβιότητας των κατοίκων Ικαρίας, Κρέστενας, Σαρδηνίας, Κίνας, Καυκάσου, Okinawa, Nicoya (Costa Rica) και Loma Linda (California).
Ο τουρισμός 3ης και 4ης ηλικίας αναφέρεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες επισκεπτών. Πρώτον, στους τουρίστες που αφιερώνουν λίγες ημέρες για διακοπές και, δεύτερον, σε αυτούς που απολαμβάνουν μακροχρόνια διαμονή ενοικιάζοντας ή αγοράζοντας κατοικία. Στην πρώτη κατηγορία το 18% των Ευρωπαίων τουριστών το 2014 ήταν άνω των 65 ετών και, σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2030 θα είναι το 26% και το 2050 το 32%. Η δεύτερη κατηγορία (snowbird tourism) περιλαμβάνει τους τουρίστες μακράς διαρκείας, οι οποίοι ενοικιάζουν είτε αγοράζουν σπίτι στον προορισμό τους, μεγαλώνει δε συνεχώς και περιλαμβάνει κυρίως συνταξιούχους από πλούσιες βόρειες χώρες που επιλέγουν να περάσουν τον χειμώνα σε νοτιότερα, θερμότερα κλίματα.
Το 7,3% των ενηλίκων στην Ευρώπη δηλώνει ότι θα ήθελε μετά τη σύνταξή του να πάει να μείνει στη Νότια Ευρώπη, ενώ στη Γερμανία το ποσοστό είναι 9% και στην Αγγλία 15,3%. Επιπλέον 120.000 Βρετανοί ηλικίας άνω των 65 ζουν σήμερα στην Ισπανία, ενώ τα επόμενα 20 χρόνια θα συνταξιοδοτηθούν 120 εκατ. Ευρωπαίοι, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα έχουν στόχο τη Νότια Ευρώπη για περίπου 2,7 εκατ. παραθεριστικές κατοικίες.
Η Ελλάδα με στόχο μόνο το 15% της αγοράς πρέπει να διαθέσει στα επόμενα 20 χρόνια 400.000 κατοικίες για πώληση ή μακροχρόνια μίσθωση για να έχει αύξηση 5 δις ευρώ στο Α.Ε.Π. και δημιουργία 60.000 νέων θέσεων εργασίας, επιδιώκοντας και τη μεταφορά της σύνταξής τους σύμφωνα με την προβλεπόμενη νέα νομοθετική ρύθμιση για τη θέσπιση ισχυρών φορολογικών κινήτρων, προσδοκώντας στην αύξηση της κατανάλωσης χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών.
Η Ελλάδα επιβάλλεται να παίξει κυρίαρχο ρόλο στο τουρισμό 3ης και 4ης ηλικίας με τη λήψη αναγκαίων μέτρων για να να βελτιωθούν σημαντικά:
1) οι υπηρεσίες και υποδομές εξυπηρέτησης,
2) να αδειοδοτούνται ιατρικές υπηρεσίες μέσα στις τουριστικές υποδομές,
3) να διευκολυνθούν οι διαδικασίες έγκρισης βίζας για μακρόχρονη παραμονή,
4) να προωθηθούν εξειδικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης-κατάρτισης για το εμπλεκόμενο προσωπικό,
5) να δημιουργηθούν clusters σε κάθε προορισμό που επιθυμεί να γίνει αντίστοιχος προορισμός τουρισμού,
6) να δημιουργηθούν destination branding & marketing για κάθε προορισμό,
7) να δοθούν εκτεταμένη τεχνική βοήθεια και υποστήριξη στους Δήμους για να προσελκύσουν επενδύσεις ιδιωτικού κεφαλαίου και
8) να γίνει ορθολογική στόχευση της αγοράς και segmentation του τουρισμού 3ης και 4ης ηλικίας.
Η Eurostat εκτιμά ότι ο μέσος Ευρωπαίος θα παραμείνει υγιής για 8,3 έτη μετά την ηλικία των 65 ετών αλλά και παραγωγικός, γι’ αυτό και οι παγκόσμιοι κολοσσοί Apple, Netflix, Google, Dell, Philips και BMW επαναπροσλαμβάνουν άτομα 3ης ηλικίας, εφόσον επενδύουν στην τεχνογνωσία, την εμπειρία και την ικανότητα διαχείρισης κρίσεων, αναγνωρίζοντας τις γνώσεις και τις δεξιότητες των ανθρώπων με γκρίζους κροτάφους και προσφέροντας ελαστικό ωράριο και διακοπές σωματικής και ψυχικής ευεξίας.
Η Ελλάδα είναι ο 7ος δημοφιλέστερος προορισμός τουριστών 3ης και 4ης ηλικίας που ενδιαφέρονται για νέα εξατομικευμένα προϊόντα και νοσηλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες σε συνεργατικές επενδύσεις μακροχρόνιας περίθαλψης και φροντίδας Long Term Care (L.T.C.) όπως «έξυπνα σπίτια», ευ ζην κατοικίες, χωριά ηλικιωμένων, μη συμβατικά γηροκομεία και ξενοδοχεία φροντίδας για να απολαμβάνουν ανεξάρτητη, αυτόνομη και υποβοηθούμενη διαβίωση 24/7 σε υποδομές ευεξίας και υγείας και βέβαια με τεράστιες προοπτικές στοχεύοντας στην αγορά 20.000 ακινήτων ετησίως από ξένους – μάλιστα τα 2/3 εξ αυτών είναι νεόδμητα.
