Ζήσης Ψάλλας
Μια μεγάλη διεθνής μελέτη που περιέλαβε 700.000 παιδιά και ενήλικες, μεταξύ των οποίων ήταν 48.000 άτομα με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας), βρήκε ότι οι πάσχοντες από τη διαταραχή ήταν 40% πιο πιθανό να είναι παχύσαρκοι και ότι οι ενήλικες με ΔΕΠΥ είχαν 70% περισσότερες πιθανότητες να είναι παχύσαρκοι. Η χώρα διαμονής δεν επηρέασε τη σχέση μεταξύ ΔΕΠΥ και παχυσαρκίας, ούτε υπήρχε διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Παρά τα ισχυρά σημεία αυτής της μελέτης, το ποια είναι η αιτία και ποιο το αποτέλεσμα ήταν ασαφές. Έτσι, σε μια άλλη μελέτη, ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Σικάγου και του Πίτσμπουργκ αξιολόγησαν περίπου 2.500 κορίτσια για να διαπιστώσουν εάν υπήρχε σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και παρορμητικότητας. Τα παιδιά τρώνε παρασυρόμενα από διαφημίσεις τροφίμων, μηχανήματα αυτόματης πώλησης κλπ.
Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πώς ένα παιδί που δεν ελέγχει επαρκώς το κύκλωμα της ντοπαμίνης του μπορεί να αντισταθεί στα μηνύματα του περιβάλλοντος. Τα αποτελέσματα ήταν όπως αναμενόταν. Τα κορίτσια που είχαν προβλήματα με την παρορμητικότητα και τον προγραμματισμένο τρόπο ζωής στην ηλικία των 10 ετών κέρδισαν περισσότερο βάρος τα επόμενα έξι χρόνια. Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι η παχυσαρκία τους προήλθε, κατά σημαντικό βαθμό, από έλλειψη αυτοελέγχου με τη διατροφή τους.
Για παρόμοιο λόγο, τα άτομα με ΔΕΠΥ είναι πιο πιθανό να τραυματιστούν από αυτοκίνητα όταν διασχίζουν το δρόμο. Δεν είναι επειδή περπατάνε πιο αργά αλλά επειδή είναι πιο παρορμητικά. Σε μια μελέτη, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αϊόβας περιέλαβαν 240 παιδιά ηλικίας 7-8 ετών και ζήτησαν να διασχίσουν έναν πολυσύχναστο δρόμο για να μετρήσουν πόσο περίμεναν και πόσο γρήγορα το έκαναν, έχοντας στοιχεία για το πόσο αυτά τα παιδιά στο παρελθόν κινδύνευσαν από αυτοκίνητα. Αν και τα υπέρβαρα παιδιά περπατούν μερικές φορές πιο αργά, αυτό δεν είχε καμία επίδραση. Σημασία είχε πόσο γρήγορα ένα υπέρβαρο παιδί αποφάσιζε να διασχίσει ένα δρόμο με αυτοκίνητα. Τα κανονικού βάρους παιδιά περίμεναν περισσότερο από τα υπέρβαρα γιατί ήταν πιο προσεκτικά.
Λόγω παρορμητικότητας, τα υπέρβαρα παιδιά λάμβαναν την απόφαση να διασχίσουν το δρόμο όταν η απόσταση των αυτοκινήτων ήταν πιο μικρή προς αυτά. Δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι τα υπέρβαρα παιδιά είχαν περισσότερους τραυματισμούς από αυτοκίνητα και η εξήγηση ίσως να βρίσκεται στο χαλαρό σύστημα ελέγχου της ντοπαμίνης τους, το οποίο προκαλεί -ως ένα σημείο- το αυξημένο βάρος.
