Ζήσης Ψάλλας
Μια ερευνητική ομάδα, αφού συνάντησε πολλούς ανθρώπους που ανέφεραν «αίσθημα κενού» σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας στη Σκωτία, ήθελε να μάθει περισσότερα για αυτό το συναίσθημα, το οποίο σπάνια αναφέρεται στην έρευνα για την ψυχική υγεία.
Άρχισε λοιπόν μια τετραετής μελέτη που περιλάμβανε την ακρόαση άνω των 400 ατόμων. Οι ερευνητές ήθελαν να ρίξουν φως στο πόσο κοινό είναι για τους ανθρώπους να αισθάνονται “άδειοι” και γιατί είναι σημαντικό για τους κλινικούς γιατρούς να αρχίσουν να προσέχουν αυτό το συναίσθημα.
Πάνω από 400 άτομα ηλικίας 18 έως 80 ετών ανέφεραν ότι αισθάνονταν άδειοι σε κάποιο σημείο της ζωής τους -μερικοί σπάνια, μερικοί συνεχώς. Οι ερευνητές τους ζήτησαν να ολοκληρώσουν μια διαδικτυακή έρευνα όπου περιέγραψαν την αίσθηση που είχαν.
Κάποιοι περιέγραψαν το αίσθημα του “άδειού” ως «ένα είδος βυθού που δεν μπορεί ποτέ να γεμίσει» και ως «ένα αίσθημα διαχωρισμού από την κοινωνία» που «απορροφά όλη τη ζωή και την ενέργεια από τον άνθρωπο».
Όπως είπε ένας συμμετέχων, το κενό είναι όταν νιώθεις πως όλα όσα κάνεις είναι άσκοπα και κάνεις απλώς κινήσεις. Περιμένεις να περάσει ο χρόνος μέχρι να πεθάνεις. Μερικές φορές διασκεδάζεις ή συμβαίνει κάτι καλό που μπορεί να σε αποσπάσει για λίγο αλλά τελικά υπάρχει μια κοιλότητα που δεν εξαφανίζεται ποτέ.
Το κενό παρουσιαζόταν μεταφορικά είτε ως εμπόδιο (π.χ. ομίχλη, πέπλο) είτε ως απόσταση (π.χ. χάσμα) μεταξύ του εαυτού και του κόσμου. Ο κόσμος περιγράφηκε ως ο ίδιος όπως πάντα, διατηρώντας τη «φωτεινότητα» του ως ένα μέρος γεμάτο ζωή, αλλά όχι πλέον ως κάτι που θα μπορούσε κανείς να ασχοληθεί.
Ο ορισμός που έδωσαν οι ερευνητές ήταν: “Ένα συναίσθημα ότι κάποιος περνάει τη ζωή του μηχανικά, χωρίς συναισθήματα και σκοπό, και ως εκ τούτου είναι άδειος εσωτερικά, με το κενό να δίνει συχνά τη σωματική αίσθηση μιας δυσφορίας στο στήθος. Αυτό συνδυάζεται με το συναίσθημα ότι κάποιος είναι αποσυνδεδεμένος από τους άλλους, κατά κάποιο τρόπο αόρατος από τους άλλους, και ανίκανος να συνεισφέρει σε έναν κόσμο που παραμένει ο ίδιος, αλλά από τον οποίο είναι μακρινός και αποσπασμένος“.
Τα συναισθήματα κενού μπορούν να βιωθούν από τον καθένα, ανεξάρτητα από το ιστορικό ψυχικής υγείας και για μερικούς μπορεί να είναι χρόνιο και απειλητικό για τη ζωή τους.