Θάνος Ξυδόπουλος
Η τρικλοζάνη είναι μια χλωριούχος ένωση με ευρεία αντιμικροβιακή δράση που χρησιμοποιείται σε προϊόντα προσωπικής υγιεινής, όπως σαπούνια, σαμπουάν απολυμαντικά χεριών, αποσμητικά και καλλυντικά.
Οι τοξικές επιδράσεις της τρικλοζάνης έχουν μελετηθεί κυρίως σε ζώα αλλά και σε ανθρώπους. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η τρικλοζάνη είναι μια χημική ουσία που πιθανώς να προκαλεί ενδοκρινικές διαταραχές και μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα των οιστρογόνων και της τεστοστερόνης. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις θυρεοειδικές ορμόνες Τ4 (θυροξίνη) και Τ3 (τριιωδοθυρονίνη) -η χημική δομή της τρικλοζάνης είναι παρόμοια με αυτήν της θυροξίνης.
Ενώ οι μελέτες στα ζώα έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των επιπέδων τρικλοζάνης και των θυρεοειδικών ορμονών, τα αποτελέσματα σε ανθρώπους που αξιολόγησαν τη σχέση αυτή έχουν δείξει αντικρουόμενα ευρήματα. Για παράδειγμα, σε μια μελέτη πληθυσμού των ΗΠΑ, η έκθεση σε τρικλοζάνη και οι συνολικές συγκεντρώσεις Τ3 συσχετίστηκαν θετικά σε εφήβους, κάτι που δεν ήταν αναμενόμενο. Από την άλλη πλευρά, ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα μπορεί να παρεμποδίζεται από την τρικλοζάνη στον άνθρωπο.
Ιδιαίτερης ανησυχίας είναι η πιθανότητα της τρικλοζάνης να διαταράσσει την ομοιόσταση της θυρεοειδικής ορμόνης κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης, επειδή οι θυρεοειδικές ορμόνες παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη του εμβρύου και στη νευροανάπτυξη. Τα μειωμένα επίπεδα θυροξίνης κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Σε έγκυες γυναίκες, η τρικλοζάνη που βρίσκεται στο αίμα τους μπορεί να περάσει μέσω του φραγμού του πλακούντα και να φτάσει στο έμβρυο. Σε μια μελέτη του 2017, τα αποτελέσματα των γεννήσεων όπως το βάρος γέννησης, το μήκος και η περιφέρεια της κεφαλής συσχετίστηκαν αντιστρόφως με τα επίπεδα τρικλοζάνης στα ούρα της μητέρας.
Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της χρήσης οδοντόκρεμας που περιέχει τρικλοζάνη στη λειτουργία του θυρεοειδούς είναι επί του παρόντος άγνωστες. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2011 και διήρκησε 4 χρόνια δεν βρήκε ανιχνεύσιμη επίδραση στη λειτουργία του θυρεοειδούς. Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη μια οδοντόκρεμα με 0,3% τρικλοζάνη είναι ασφαλής και απαλλαγμένη από σημαντικές παρενέργειες επί του θυρεοειδούς.
