Θάνος Ξυδόπουλος
Ο όρος “νηστεία ντοπαμίνης” δημιουργήθηκε από τον ψυχίατρο της Καλιφόρνια, Δρ.Cameron Sepah. Είναι ένας πιασάρικος όρος που εν πρέπει να ληφθεί κυριολεκτικά.
Η ντοπαμίνη είναι ένας από τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου που εμπλέκεται στο σύστημα ανταμοιβής, κινήτρων, μάθησης και ευχαρίστησης. Αλλά τίποτα δεν είναι καλό ή κακό από μόνο του χωρίς να ληφθεί υπόψη το πόσο το χρησιμοποιούμε. Ένα ωφέλιμο πράγμα μπορεί να μετατραπεί σε βλαβερό αν χρησιμοποιείται συνεχώς αλλά ο εγκέφαλος δεν έχει τρόπο να το σταματήσει. Πολλές δραστηριότητες μας προκαλούν μικρές ή μεγάλες εξαρτήσεις και ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται αυτόματα στους αντίστοιχους ερεθισμούς χωρίς έλεγχο.
Σήμερα είναι διαδεδομένες πέντε βασικές καταναγκαστικές συμπεριφορές που μπορεί να συνδέονται με την ντοπαμίνη: η συναισθηματική διατροφή (όταν τρώμε όχι επειδή πεινάμε αλλά για να αισθανθούμε καλύτερα), η συνεχής χρήση των social media, τα τυχερά παιχνίδια, τα ψώνια και φυσικά τα ψυχαγωγικά ναρκωτικά.
Η ιδέα της νηστείας ντοπαμίνης είναι να αποκοπούμε για ένα διάστημα από οτιδήποτε κάναμε έως τώρα.
Ο Sepah συνιστά να ξεκινήσουμε με σταδιακό τρόπο που είναι ελάχιστα ενοχλητικός για τον τρόπο ζωής μας. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να κάνουμε “νηστεία ντοπαμίνης” από μία έως τέσσερις ώρες στο τέλος της ημέρας (ανάλογα με τις εργασιακές και οικογενειακές απαιτήσεις). Επίσης μία ημέρα του Σαββατοκύριακου να περάσουμε τη μέρα μας έξω από την πόλη κάνοντας ένα τοπικό ταξίδι. Αυτές φυσικά δεν είναι νέες ιδέες. Είναι γνωστό από παλιά ότι οι προσκολλήσεις της ζωής μπορούν ξεχαστούν με τα ταξίδια γιατί έχουμε καινούργια ερεθίσματα.
Στην πραγματικότητα, η “νηστεία ντοπαμίνης” είναι ένας όρος για τη μείωση του άγχους. Η αποφυγή της αλληλεπίδρασης με ανθρώπους δεν ήταν ποτέ μέρος της αρχικής ιδέας του Sepah. Η ανθρώπινη αλληλεπίδραση (εκτός κι αν είναι καταναγκαστική) ανήκει στην κατηγορία των υγιών συμπεριφορών που αντικαθιστούν τις ανθυγιεινές, όπως είναι το συνεχές σερφάρισμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η αρχική πρόθεση πίσω από τη “νηστεία ντοπαμίνης” ήταν να παράσχει ένα σκεπτικό για αποσύνδεση από φρενίτιδα των πολλών ωρών στα social media.
