Ζήσης Ψάλλας
Όταν ένας οργανισμός έρχεται αντιμέτωπος με μία κατάσταση ξαφνικού κινδύνου, ο ρυθμός της καρδιάς αυξάνεται, η αναπνοή επιταχύνεται και η γλυκόζη διαχέεται σε όλο το σώμα. Αυτό προετοιμάζει τον οργανισμό για να πολεμήσει ή να τρέξει (το αντανακλαστικό «πάλης ή φυγής»).
Το αντανακλαστικό αυτό θεωρείται ότι ενεργοποιείται εν μέρει από την έκκριση αδρεναλίνης, μιας ορμόνης που παράγεται από τα επινεφρίδια.
Ωστόσο, μια νέα μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Columbia University δείχνει ότι μετά την αναγνώριση της ύπαρξης κινδύνου παράγεται μία άλλη ορμόνη, η οποία εκλύεται από τα οστά και ονομάζεται οστεοκαλσίνη. Η ορμόνη αυτή καθίσταται απαραίτητη για την αντίδραση του οργανισμού, κι αυτό ανατρέπει τα μέχρι τώρα δεδομένα σχετικά με τον ρόλο της αδρεναλίνης σε αγχώδεις καταστάσεις.
«Η οξεία αντίδραση στον κίνδυνο δεν είναι δυνατή χωρίς την οστεοκαλσίνη. Αυτό αλλάζει τελείως την άποψη για το πώς ο οργανισμός αντιδρά σε στρεσογόνες καταστάσεις», υποστηρίζει ο Gérard Karsenty, πρόεδρος του Τμήματος Γενετικής και Ανάπτυξης του Columbia University.
Η έρευνα αποκάλυψε ότι ο σκελετός απελευθερώνει οστεοκαλσίνη, η οποία ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος με σκοπό να επηρεάσει τις λειτουργίες του παγκρέατος, του εγκεφάλου, των μυών και άλλων οργάνων. Παράλληλα, βοηθά στη ρύθμιση του μεταβολισμού, αυξάνοντας την ικανότητα των κυττάρων να προσλαμβάνουν γλυκόζη ενώ βελτιώνεται η μνήμη.
Στη μελέτη, οι ερευνητές παρουσίασαν σε ποντίκια ούρα αρπακτικών και άλλους στρεσογόνους παράγοντες και έψαχναν για αλλαγές στην κυκλοφορία του αίματος. Μέσα σε 2-3 λεπτά, είδαν τα επίπεδα της οστεοκαλσίνης να ανεβαίνουν απότομα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η οστεοκαλσίνη αυξήθηκε όταν ένα άτομο έπρεπε να εκφωνήσει δημόσιο λόγο. Ομοίως αυξήθηκε σε ποντίκια που εκτέθηκαν σε στρεσογόνες καταστάσεις.
Όταν τα επίπεδα οστεοκαλσίνης αυξήθηκαν στα ποντίκια, ο καρδιακός ρυθμός, η θερμοκρασία του σώματος και τα επίπεδα γλυκόζης τους αίματος αυξήθηκαν επίσης.
Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν από ποντίκια που είχαν υποστεί γενετική τροποποίηση ώστε να αδυνατούν να παράγουν την ορμόνη. «Χωρίς οστεοκαλσίνη, δεν αντιδρούσαν έντονα στον αντιληπτό κίνδυνο», λέει ο Karsenty. «Στην άγρια φύση, θα είχαν μια σύντομη μέρα».
Τα ευρήματα μπορούν να εξηγήσουν γιατί τα ζώα χωρίς επινεφρίδια και οι ασθενείς με ανεπάρκεια επινεφριδίων -χωρίς δηλαδή παραγωγή αδρεναλίνης- μπορούν να αναπτύξουν απόκριση σε οξεία πίεση.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Cell Metabolism.
