Ζήσης Ψάλλας
Οι επιστήμονες κάνουν συνεχώς ανακαλύψεις σχετικά με την επιρροή του ανθρώπινου μικροβιώματος αλλά οι τελευταίες ενδείξεις είναι ιδιαίτερα εκπληκτικές: το ακμάζον βακτηριακό βασίλειο μπορεί να μην είναι μόνο εντερικό, αλλά να συνδέεται με ένα ξεχωριστό «μικροβίωμα του ανθρώπινου εγκεφάλου», δηλαδή με βακτήρια που κατοικούν στον εγκέφαλό μας.
Η πυκνότητα των βακτηρίων ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλουΤα ευρήματα, που είναι μόνο προκαταρκτικά σε αυτό το στάδιο, παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση του Neuroscience 2018, στο Σαν Ντιέγκο, από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι επειδή αυτά τα είδη επιστημονικών παρουσιάσεων είναι συχνά προσανατολισμένα προς την ανταλλαγή ιδεών από νέες ή συνεχιζόμενες έρευνες, συχνά δεν έχουν αξιολογηθεί από άλλους επιστήμονες ακόμη, κάτι που συμβαίνει και με την παρούσα μελέτη.
Μέχρι στιγμής ξέρουμε ότι το μικροβίωμα μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία και τη συμπεριφορά του εγκεφάλου και ότι η νέα πρόταση – ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει τον δικό του μικροβιακό πληθυσμό – θα μπορούσε να είναι ένα ορόσημο στην ιατρική επιστήμη, αν επιβεβαιωθεί και από άλλους ερευνητές.
«Αυτή είναι η είδηση της εβδομάδας», δήλωσε ο νευροεπιστήμονας Ronald McGregor από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Λος Άντζελες, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Είναι σαν ένα ολοκαίνουριο μοριακό εργοστάσιο [στον εγκέφαλο] με τις δικές του ανάγκες… Είναι εξωφρενικό».
Στη νέα έρευνα, μια ομάδα με επικεφαλής την νευροανατόμο Rosalinda Roberts, εξέτασε δείγματα εγκεφάλου που ελήφθησαν από 34 νεκρούς – εκ των οποίων οι μισοί είχαν σχιζοφρένεια ενώ το άλλοι μισοί ήταν υγιείς πριν πεθάνουν.
Που κατοικούν
Οι ερευνητές λένε ότι η πυκνότητα των βακτηρίων ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου, με άφθονα βακτήρια να υπάρχουν στην μέλαινα ουσία, τον ιππόκαμπο και τον προμετωπιαίο φλοιό. Βρέθηκαν επίσης στα αστροκύτταρα, τα οποία όλο και περισσότερο ανακαλύπτεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο επικοινωνίας των νευρώνων. Είναι άγνωστο πως τα βακτήρια φτάνουν σ’ αυτά τα σημεία, αλλά η Roberts υποθέτει ότι μεταφέρονται μέσω των αιμοφόρα αγγείων, βρίσκοντας καταφύγιο στους νευράξονες και στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.
Ενώ η ερευνητική ομάδα αναγνωρίζει ότι είναι δυνατό τα βακτήρια αυτά να βρεθούν στον εγκεφαλικό ιστό με κάποια διαδικασία χειρουργικής μόλυνσης κατά τη διάρκεια των μεταθανάτιων επεμβάσεων, ο τρόπος με τον οποίο είναι κατανεμημένα σε όλο τον ιστό υποδηλώνει κάτι διαφορετικό.
Τα πειράματα της ομάδας διαπίστωσαν ότι αυτό το βακτηριακό φαινόμενο δεν περιορίζεται στους ανθρώπινους εγκεφάλους. Η έρευνα αποκάλυψε επίσης στοιχεία για το μικροβίωμα του εγκεφάλου σε υγιή ποντίκια, αλλά όχι σε μια ξεχωριστή ομάδα ποντικών που είχε ανατραφεί απομονωμένη και απαλλαγμένοι από μικροοργανισμούς.
Η μελλοντική έρευνα θα βοηθήσει στην εξήγηση της ύπαρξης αυτού του μικροβιώματος του εγκεφάλου και του τρόπου με τον οποίο επηρεάζει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ένα σημαντικό βήμα προόδου για τη νευροεπιστήμη, βοηθώντας στην ερμηνεία συναφών ευρημάτων.
«Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να διερευνηθούν», δήλωσε ο ψυχίατρος Teodor Postolache από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, στη Βαλτιμόρη, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Δεν με εκπλήσσει πολύ που άλλα πράγματα μπορούν να ζήσουν στον εγκέφαλο, αλλά φυσικά, είναι κάτι επαναστατικό, αν είναι έτσι».
