Το διαβητικό πόδι απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα και σχολαστικό έλεγχο. Χρειάζεται προσοχή στους τραυματισμούς, στην ποιότητα των παπουτσιών και στις μυκητιάσεις. Τα συμπτώματα που πρέπει να θορυβήσουν τον ασθενή είναι οι πόνοι κατά το βάδισμα, η έλλειψη αίσθησης στο πόδι και η εμφάνιση κάλων ή παραμορφώσεων.
Οι ενοχλήσεις στα πόδια μπορεί να γίνουν πόνοι και να οδηγήσουν στην πλήρη απώλεια των αισθήσεων στα πόδια. Γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην υγεία των ποδιών.
Μικρές πληγές στις οποίες ο ασθενής δεν επικεντρώνεται μπορεί να εξελιχθούν σε έλκη τα οποία να φτάσουν βαθιά έως το οστό. Η κατάσταση αυτή περιγράφεται ως «διαβητικό πόδι». Για να αποφύγει ο διαβητικός αυτήν την αρνητική εξέλιξη, θα πρέπει να είναι σχολαστικός με τη φροντίδα των κάτω άκρων. Καθημερινά επιβάλλεται έλεγχος των ποδιών, ιδίως από την κάτω πλευρά. Αν υπάρχουν ερεθισμοί, μυκητιάσεις ή τραυματισμοί, ακόμη και μικροί, ο ασθενής χρειάζεται να προσφύγει στον γιατρό του. Το ίδιο οφείλει να γίνεται και αν παρατηρηθούν φουσκάλες ύστερα από πεζοπορία.
Η… ρουτίνα της πρόληψης επιβάλλει, επίσης, ποδόλουτρα 2 με 3 φορές εβδομαδιαία, αποφεύγοντας τα προϊόντα που περιέχουν αλκοόλ και σαπούνι. Το στέγνωμα των ποδιών θα πρέπει να λαμβάνει χαρακτηριστικά… ιεροτελεστίας, καθώς θα πρέπει να στεγνώσουν ακόμα και τα διαστήματα ανάμεσα στα δάχτυλα. Οι κρέμες που χρησιμοποιούνται για την περιποίηση των ποδιών θα πρέπει να είναι πλούσιες, για να μην προκαλείται αφυδάτωση του δέρματος.
Απαγορευτική είναι η χρήση αιχμηρών αντικειμένων για το κόψιμο των νυχιών, καθώς είναι εξαιρετικά υψηλός ο κίνδυνος τραυματισμού. Είναι προτιμότερο να λιμάρονται τα νύχια, αντί να κόβονται και να δίνεται σωστό σχήμα, προκειμένου να μην μπαίνουν στο κρέας του ποδιού.
Ο «χάρτης» για τη φροντίδα των ποδιών υποδεικνύει επίσης ότι τα παπούτσια επιβάλλεται να είναι άνετα και όχι στενά. Ένα… μυστικό για την καλύτερη εφαρμογή των παπουτσιών είναι να γίνεται η αγορά τους το απόγευμα, όταν τα πόδια είναι ελαφρώς πρησμένα. Ένα ακόμη μικρό αλλά σωτήριο κόλπο είναι οι λευκές κάλτσες, καθώς τα σημάδια οποιουδήποτε τραυματισμού γίνονται αμέσως ορατά.
Πώς να αποτρέψετε την απώλεια του ποδιού σας
Όποιος έχει αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα κινδυνεύει από επιπλοκές στα πόδια. Μπορεί να συμβεί ακόμα και μία φορά στη ζωή σας, π.χ. κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όταν είχατε αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αν σας συμβαίνει αυτό, βρίσκεστε σε κίνδυνο και πρέπει να παρακολουθείτε τα πόδια σας. Πρέπει πρώτα, όμως, να θυμάστε τα εξής:
Α) Μην αρνείστε ότι είστε διαβητικός
Οι διαβητικοί πρέπει να ελέγχουν τη διατροφή τους, είτε διαγιγνώσκονται ασθενείς ως ενήλικες είτε ως παιδιά, γιατί τα πόδια τους διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο επιπλοκών. Ο πιο απλός αλλά και ο πρώτος τρόπος για να αμυνθείτε είναι ο εξής: Εάν έχετε διαβήτη, πρέπει να προσέχετε συνεχώς τα πόδια σας για να αποφύγετε τραυματισμούς. Και για να γίνει αυτό, δεν πρέπει να «ξεχνάτε» ότι πάσχετε από διαβήτη!
Β) Μην αποδεχτείτε ότι όλοι οι διαβητικοί χάνουν τα πόδια τους
Αρχίστε με καθημερινούς ελέγχους των ποδιών: επιθεώρηση όλων των πλευρών, συμπεριλαμβανομένων των πελμάτων, η οποία μπορεί να γίνει καλύτερα με τη βοήθεια κάποιου ή με έναν καθρέφτη. Κατά τον έλεγχο των ποδιών, πρέπει να αξιολογούνται τυχόν αλλαγές στο σχήμα ή στο χρώμα του, το αίσθημα της αίσθησης, οδυνηρές περιοχές και η ακεραιότητα του δέρματος. Οποιοιδήποτε νέοι μύκητες, κάλοι, εξογκώματα, τραυματισμοί ή αγκάθια πρέπει να παρουσιαστούν στον ιατρό.
Το συνολικό σχήμα του ποδιού θα μπορούσε, επίσης, να αλλάξει λόγω κατάγματος ενός οστού και θα χρειαζόταν την προσοχή ενός γιατρού. Τα κατάγματα κοπώσεως είναι πολύ μικρές ρωγμές ή σπασίματα στο κόκαλο που συνήθως δεν αλλάζουν το σχήμα του ποδιού, αλλά μπορεί να προκαλέσουν πόνο, μώλωπες ή πρήξιμο.
Το χρώμα του ποδιού είναι σημαντικό, καθώς συμβάλλει στην εμφάνιση οποιωνδήποτε αλλαγών στη ροή του αίματος στα άκρα. Η σκουρόχρωση ή η απώλεια τριχών μπορεί να υποδεικνύει ότι η παροχή αίματος ή η αίσθηση του νεύρου έχουν μειωθεί. Λιγότερο αίμα στο πόδι μπορεί να σημαίνει βραδύτερη επούλωση των πληγών ή άλλων βλαβών.
Οι μώλωπες υποδεικνύουν τραυματισμούς. Ιδιαίτερα σημαντικοί είναι οι μώλωπες που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ενός ελέγχου των ποδιών και το άτομο δεν θυμόταν τη στιγμή του τραυματισμού. Οποιοιδήποτε μώλωπες αλλά και κάλοι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί και πρέπει να τους δείξετε σε έναν γιατρό.
Για να παρακολουθείτε την αίσθηση των ποδιών σας, μπορείτε να χρησιμοποιείτε ένα φτερό για να «χαϊδεύετε» το πόδι, ώστε να δοκιμάζετε την ικανότητά του να αισθάνεται την ελαφρά επαφή.
Είναι, επίσης, σημαντικό να είστε βέβαιοι ότι το πόδι μπορεί να αντιληφθεί τις διαφορές μεταξύ ζεστού και κρύου νερού. Το νερό του ντους μπορεί να δοκιμαστεί πρώτα στο χέρι και στη συνέχεια στα πόδια, για να καταλάβετε τυχόν απώλεια στην αίσθηση της θερμοκρασίας.
Ελέγχοντας τα πόδια τους καθημερινά, οι διαβητικοί μπορούν να δουν τυχόν νέες πληγές και να κάνουν θεραπεία, αποτρέποντας τις πιο σοβαρές επιπλοκές αλλά και τον ακρωτηριασμό.
Να θυμάστε: ΠΛΕΟΝ ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ ΧΑΝΟΥΝ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΟΥΣ!
Σημάδια που μας οδηγούν σε γιατρό
• Πόδι που πονά.
• Πόδι που άλλαξε χρώμα (κόκκινο ή μελανό).
• Πόδι που είναι θερμό (όλο ή ένα μέρος του).
• Άσχημη οσμή στα πόδια.
• «Φουσκάλες» ή μικρές πληγές.
ΠΗΓΕΣ:
– http://www.aofas.org/footcaremd/conditions/diabetic-foot/Pages/The-Diabetic-Foot-and-Risk-How-to-Prevent-Losing-Your-Leg.aspx
– American Diabetes Association
– Mayo Clinic
– Ε.ΜΕ.ΔΙ.Π (Εταιρεία Μελέτης Διαβητικού Ποδιού)
– http://emedip.gr/gia-atoma-me-diaviti/praktikes-sumvoules
