Ο άποιος διαβήτης είναι μια σπάνια ασθένεια που προκαλείται από μείωση της παραγωγής της αντιδιουρητικής ορμόνης βαζοπρεσσίνης ή από ελάττωση της ευαισθησίας των νεφρών σε αυτήν την ορμόνη. Η διαταραχή αυτής της ορμόνης καταλήγει σε απώλεια ελέγχου της ισορροπίας του νερού στον οργανισμό.
Πρόκειται για μια ασυνήθιστη διαταραχή που προκαλεί ανισορροπία των υγρών στο σώμα. Αυτή η ανισορροπία οδηγεί σε έντονη δίψα, ακόμη και μετά την κατανάλωση υγρών (πολυδιψία) και την απέκκριση μεγάλων ποσοτήτων ούρων (πολυουρία).
Παρά τις ομοιότητες στα συμπτώματα και στην ονομασία, ο άποιος διαβήτης (diabetes insipidus) δεν θα πρέπει να συγχέεται με το σακχαρώδη διαβήτη. Ο σακχαρώδης διαβήτης – ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί ως τύπος 1 ή ως τύπος 2- είναι η πιο κοινή μορφή διαβήτη.
Συμπτώματα
Δεν υπάρχει καμία θεραπεία για τον άποιο διαβήτη, αλλά κάποιες παρεμβάσεις είναι διαθέσιμες, για να ανακουφιστεί η δίψα του ασθενούς και να ομαλοποιηθεί η παραγωγή των ούρων.
Τα πιο κοινά σημεία και συμπτώματα του άποιου διαβήτη είναι:
– Εξαιρετική δίψα.
– Υπερβολική ποσότητα αραιωμένων ούρων.
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης, η παραγωγή ούρων μπορεί να φτάσει περίπου τα 15 λίτρα την ημέρα, εάν το άτομο πίνει πολλά υγρά. Κανονικά, ένας υγιής ενήλικας ουρεί, κατά μέσο όρο, λιγότερο από 3 λίτρα την ημέρα.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν την ανάγκη να σηκωθείτε τη νύχτα για ούρηση (νυκτουρία) και την ύγρανση του κρεβατιού.
Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά μπορεί να έχουν τα ακόλουθα συμπτώματα:
– Ανεξήγητη ανησυχία ή ασυνήθιστο κλάμα.
– Δυσκολία στον ύπνο.
– Πυρετό.
– Έμετο.
– Διάρροια.
– Καθυστερημένη ανάπτυξη.
– Απώλεια βάρους.
Αιτίες
1. Η αιτία του άποιου διαβήτη στους ενήλικες είναι συνήθως βλάβη της υπόφυσης ή του υποθαλάμου. Αυτή η βλάβη διακόπτει την κανονική παραγωγή, την αποθήκευση και την απελευθέρωση της αντι-διουρητικής ορμόνης ADH, γνωστής και ως αγγειοπιεστίνης. Η βλάβη αυτή οφείλεται συνήθως σε χειρουργική επέμβαση, όγκο, ασθένεια (όπως μηνιγγίτιδα), φλεγμονή ή τραυματισμό στο κεφάλι. Στα παιδιά, η αιτία μπορεί να είναι μια κληρονομική γενετική διαταραχή. Σε ορισμένες περιπτώσεις η αιτία είναι άγνωστη.
2. Επίσης, η απουσία της βαζοπρεσσίνης, στους νεφρούς οδηγεί σε αδυναμία κατακράτησης υγρών, με αποτέλεσμα την αποβολή μεγάλων σε ποσότητες και πολύ αραιών ούρων. Λόγω της μεγάλης απώλειας υγρών. Ο νεφρογόνος άποιος διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί και όταν υπάρχει ένα ελάττωμα στα σωληνάρια των νεφρών – στις δομές στα νεφρά που προκαλούν έκκριση ή απορρόφηση του νερού. Το ελάττωμα αυτό μπορεί να οφείλεται σε κληρονομική (γενετική) διαταραχή ή σε χρόνια νεφρική διαταραχή. Ορισμένα φάρμακα, όπως το λίθιο ή τα αντιιικά, μπορεί επίσης να προκαλέσουν άποιο διαβήτη.
Πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο άποιος διαβήτης δεν έχει καμία σχέση με τον σακχαρώδη διαβήτη που χαρακτηρίζεται από αδυναμία του παγκρέατος να ελέγξει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η δίψα και η παραγωγή μεγάλης ποσότητας ούρων.
Συγγενείς τύποι άποιου διαβήτη
Ο άποιος διαβήτης κύησης είναι σπάνιος και εμφανίζεται μόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και όταν ένα ένζυμο που παράγεται από τον πλακούντα -το σύστημα αιμοφόρων αγγείων και άλλου ιστού που επιτρέπει την ανταλλαγή θρεπτικών ουσιών και αποβλήτων μεταξύ μητέρας και μωρού- καταστρέφει την αντι-διουρητική ορμόνη ADH στη μητέρα.
Πρωτογενής πολυδιψία: Αυτή η κατάσταση, γνωστή και ως άποιος διαβητικός διαβήτης χωρίς έμφυτο ή ψυχογενής πολυδιψία, μπορεί να προκαλέσει έκκριση μεγάλων όγκων αραιών ούρων. Σε αυτήν την περίπτωση, ένα πρόβλημα είναι η παραγωγή της αντι-διουρητικής ορμόνης ADH ή η πρόσληψη υπερβολικών υγρών.
Η παρατεταμένη υπερβολική πρόσληψη νερού από μόνη της μπορεί να βλάψει τα νεφρά και να καταστείλει την αντι-διουρητική ορμόνη ADH, καθιστώντας το σώμα ανίκανο να συγκεντρώνει τα ούρα. Η πρωτογενής πολυδιψία μπορεί να οφείλεται σε βλάβη του μηχανισμού ρύθμισης της δίψας η οποία βρίσκεται στον υποθάλαμο. Η πρωτογενής πολυδιψία έχει επίσης συνδεθεί με ψυχικές ασθένειες.
Επιπλοκές
Α) Αφυδάτωση: Εκτός από την πρωτογενή πολυδιψία, η οποία αναγκάζει το άτομο να πίνει πάρα πολύ νερό, ο άποιος διαβήτης μπορεί να προκαλέσει στο σώμα αφυδάτωση. Η αφυδάτωση, πάλι, μπορεί να επιφέρει:
– Ξηροστομία.
– Αλλαγές στην ελαστικότητα του δέρματος.
– Χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση).
– Αυξημένο νάτριο αίματος (υπερνατριαιμία).
– Πυρετό.
– Πονοκέφαλο.
– Ταχύ καρδιακό ρυθμό.
– Απώλεια βάρους.
Β) Ηλεκτρολυτική ανισορροπία: Ο άποιος διαβήτης μπορεί επίσης να προκαλέσει ανισορροπία ηλεκτρολυτών. Οι ηλεκτρολύτες είναι μέταλλα στο αίμα -όπως το νάτριο και το κάλιο- που διατηρούν την ισορροπία των υγρών στο σώμα. Η ανισορροπία ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα, όπως:
– Κόπωση ή λήθαργο.
– Ναυτία.
– Απώλεια της όρεξης.
– Μυϊκές κράμπες.
– Σύγχυση.
Διάγνωση
Ανεξαρτήτως της αιτιολογίας, είναι σημαντικό όλοι οι ασθενείς με άποιο διαβήτη να εκτιμώνται από ενδοκρινολόγο, καθώς απαιτείται η διενέργεια ειδικού τύπου εξετάσεων, όπως ειδικές ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία της αντίστοιχης περιοχής του εγκεφάλου (υποθάλαμος-υπόφυση), για να διαπιστωθεί ή όχι η παρουσία κάποιας κύστης η όγκου. Αυτού του είδους οι εξετάσεις ίσως χρειαστεί να επαναλαμβάνονται ανά διαστήματα.
Αντιμετώπιση
Ο άποιος διαβήτης θεραπεύεται με την υποκατάσταση της ορμόνης που λείπει, δηλαδή της βαζοπρεσσίνης, με τη χορήγηση μιας συνθετική μορφής της φυσιολογικής ορμόνης, που συχνά είναι ένα ανάλογο το οποίο ονομάζεται DDAVP.
ΠΗΓΕΣ: Mayo Clinic
