Θάνος Ξυδόπουλος
Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Herbert Herzog, από το Garvan Institute of Medical Research, στην Αυστραλία, ανακάλυψε σε ένα ζωικό μοντέλο πως μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες σε συνδυασμό με το άγχος οδήγησε σε μεγαλύτερη αύξηση του σωματικού βάρους από ό, τι η ίδια διατροφή θα προκαλούσε.
Μερικά άτομα τρώνε λιγότερο όταν έχουν στρες, αλλά οι περισσότεροι αυξάνουν την πρόσληψη της τροφής – και κυρίως, την πρόσληψη τροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λίπος.
Για να κατανοήσουν το ρόλο του στρες, οι ερευνητές εξέτασαν διάφορες περιοχές του εγκεφάλου σε ποντίκια. Ενώ η πρόσληψη τροφής ελέγχεται κυρίως από ένα τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος, ένα άλλο μέρος του εγκεφάλου – η αμυγδαλή – επεξεργάζεται τις συναισθηματικές αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένου του άγχους.
Η μελέτη έδειξε ότι για μια εκτεταμένη περίοδος στρες κατά την οποία υπήρχαν διαθέσιμα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, τα ποντίκια έγιναν παχύσαρκα πιο γρήγορα από εκείνα που κατανάλωναν την ίδια υψηλή διατροφή σε ένα περιβάλλον χωρίς άγχος.
Στο επίκεντρο της διαδικασίας οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως ήταν ένα μόριο που ονομάζεται νευροπεπτίδιο Υ (NPY: Neuropeptide Y) , το οποίο ο εγκέφαλος παράγει φυσικά ως απόκριση στο άγχος για να τονώσει την κατανάλωση τόσο στον άνθρωπο, όσο και στα ποντίκια.
Για να καταλάβουν τι μπορεί να ελέγξει το NPY κάτω από άγχος, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα νευρικά κύτταρα που παράγουν NPY στην αμυγδαλή και διαπίστωσαν ότι είχαν υποδοχείς (συνδέσεις) για την ινσουλίνη – μια από τις ορμόνες που ελέγχουν την πρόσληψη της τροφής. Υπό κανονικές συνθήκες, το σώμα παράγει ινσουλίνη αμέσως μετά το γεύμα, το οποίο βοηθά τα κύτταρα να απορροφούν τη γλυκόζη από το αίμα και στέλνουν ένα μήνυμα «στοπ» στο υποθαλαμικό κέντρο διατροφής του εγκεφάλου.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το χρόνιο στρες από μόνο του αύξησε τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα ελαφρώς, αλλά σε συνδυασμό με μια δίαιτα υψηλής θερμιδικής αξίας, τα επίπεδα ινσουλίνης ήταν 10 φορές υψηλότερα από ό,τι στα ποντίκια που δεν είχαν στρες και έλαβαν κανονική διατροφή.
Η μελέτη έδειξε ότι τα παρατεταμένα, υψηλά επίπεδα ινσουλίνης στην αμυγδαλή έκαναν τα νευρικά κύτταρα να απευαισθητοποιηθούν στην ινσουλίνη, γεγονός που τους εμπόδιζε να ανιχνεύσουν εντελώς την ινσουλίνη. Με τη σειρά τους, αυτά τα απευαισθητοποιημένα νευρικά κύτταρα αύξησαν τα επίπεδα του NPY, τα οποία προάγουν την κατανάλωση.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Cell Metabolism.
