Είναι κάποια σάκχαρα καλά για την υγεία;

Ζήσης Ψάλλας

Η μη αλκοολική νόσος του ήπατος (NALFD) έχει γίνει ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας επειδή είναι πλέον πολύ συχνή. Επηρεάζει πάνω από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως και βρίσκεται ακόμα και στο 80% των παχύσαρκων ατόμων. Δεν υπάρχουν επί του παρόντος φάρμακα που να αναστρέφουν τη συσσώρευση λίπους στα ηπατικά κύτταρα.

Οι επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον ήθελαν να δουν εάν τα ηπατικά κύτταρα θα μπορούσαν να  “πιστέψουν” ότι δεν έχουν ενέργεια και έτσι θα έτρωγαν τα εσωτερικά τους λίπη, μια διαδικασία που ονομάζεται αυτοφαγία. Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η διαδικασία κυτταρικού καθαρισμού θα μπορούσε να αναστρέψει τη συσσώρευση επιβλαβών εναποθέσεων που σχετίζονται με μια σειρά από ασθένειες.

Οι ερευνητές στράφηκαν στην τρεαλόζη, η οποία βρίσκεται στα μανιτάρια σιτάκε (shiitake) και στα μανιτάρια στρειδιών. Βρήκαν ότι η τρεαλόζη μπλοκάρει αποτελεσματικά την πρόσληψη γλυκόζης στα ηπατικά κύτταρα. Επιβεβαιώνοντας μια προηγούμενη μελέτη από άλλες ομάδες, έδειξαν ότι η τρεαλόζη μείωσε τα επίπεδα ενέργειας στα κύτταρα και προκάλεσε τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αυτοφαγίας. Αυτό έδειξε ότι τα κύτταρα του ήπατος είχαν μια “αίσθηση” πείνας.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες τάισαν με τρεαλόζη ποντίκια που είχαν αναπτύξει λιπώδες συκώτι μετά από μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη για 10 ημέρες. Η προσθήκη 3% τρεαλόζης στο πόσιμο νερό των ποντικών προκάλεσε αύξηση στους δείκτες αυτοφαγίας στο συκώτι, μείωσε τα επίπεδα λίπους και χοληστερόλης στο αίμα και απέτρεψε τη συσσώρευση ηπατικού λίπους. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που ένα σάκχαρο έχει προταθεί ότι έχει πιθανές επιδράσεις στην προαγωγή της υγείας. Η ολιγοφρουκτόζη και η ινουλίνη είναι δύο μακριές αλυσίδες μορίων ζάχαρης που αυξάνουν τα επίπεδα των «καλών βακτηρίων» στο έντερο και προσδίδουν πολύ λιγότερες θερμίδες στο σώμα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα σάκχαρα, αν και είναι επίσης πολύ λιγότερο γλυκά. Ως αποτέλεσμα, η ολιγοφρουκτόζη και η ινουλίνη θεωρούνται ωφέλιμα για την υγεία.

Φαίνεται απίθανο η κατανάλωση οποιασδήποτε ζάχαρης σε μεγάλες ποσότητες να μην συνοδεύεται από μειονεκτήματα για την υγεία. Αλλά ακόμα κι αν η τρεαλόζη δεν αποδειχθεί μια νέα θαυματουργή ζάχαρη με δυνατότητα θεραπείας ανθρώπινων ασθενειών, αυτή η έρευνα τουλάχιστον δίνει την ελπίδα ότι μπορεί να βρεθεί ένας τρόπος για την αντιμετώπιση της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος.