Ζήσης Ψάλλας
Στους ανθρώπους και στα άλλα θηλαστικά μπορούν να διακριθούν τουλάχιστον δύο τύποι αποθηκών λίπους, ο λευκός και ο καφέ λιπώδης ιστός. Κατά την ανάπτυξη της παχυσαρκίας, οι υπερβολικές θερμίδες αποθηκεύονται στο λευκό λίπος. Αντίθετα, το καφέ λίπος καίει ενέργεια και ως εκ τούτου παράγει θερμότητα.
Περισσότερο από το 90% των αποθηκών του σωματικού λίπους στους ανθρώπους είναι λευκός ιστός και βρίσκεται συνήθως στην κοιλιά, στο κάτω μέρος και στο άνω μέρος των μηρών. Η μετατροπή του λευκού σε καφέ λίπος θα μπορούσε να είναι μια νέα θεραπευτική επιλογή για την καταπολέμηση της αύξησης του βάρους και της παχυσαρκίας.
Ο Florian Kiefer και οι συνεργάτες του από το Department of Medicine III στο MedUni Vienna έδειξαν ότι το κρύο αυξάνει τα επίπεδα της βιταμίνης Α και του μεταφορέα της στο αίμα, τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ποντίκια.
Τα περισσότερα από τα αποθέματα βιταμίνης Α αποθηκεύονται στο ήπαρ και η έκθεση στο κρύο φαίνεται να διεγείρει την ανακατανομή της βιταμίνης Α προς τον λιπώδη ιστό. Η προκαλούμενη από το κρύο αύξηση της βιταμίνης Α οδήγησε σε μετατροπή του λευκού λίπους σε καφέ λίπος, αυξάνοντας τον ρυθμό καύσης του.
Όταν ο Kiefer και η ομάδα του εμπόδισαν τον μεταφορέα της βιταμίνης Α σε ποντίκια με γενετική χειραγώγηση, αμβλύνθηκαν τόσο η μεσολαβούμενη από το ψύχος αύξηση της βιταμίνης Α όσο και το «αμαύρισμα» του λευκού λίπους.
Ως συνέπεια, η οξείδωση του λίπους και η παραγωγή θερμότητας διαταράχθηκε, με αποτέλεσμα τα ποντίκια να μην ήταν πλέον σε θέση να προστατευτούν από το κρύο. Αντίθετα, η προσθήκη βιταμίνης Α στα ανθρώπινα λευκά λιποκύτταρα οδήγησε στην έκφραση των χαρακτηριστικών των καφέ λιποκυττάρων, με αυξημένη μεταβολική δραστηριότητα και κατανάλωση ενέργειας.
Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του λιπώδους ιστού και επηρεάζει τον ενεργειακό μεταβολισμό. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει να αναπτυχθούν νέες θεραπευτικές παρεμβάσεις που εκμεταλλεύονται τον συγκεκριμένο μηχανισμό.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Molecular Metabolism.
