Η πιο κοινή χρόνια ηπατική πάθηση είναι η μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος. Μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες: Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του ήπατος -στεατοηπατίτιδα που σχετίζεται με μεταβολική δυσλειτουργία ή MASH (metabolic dysfunction-associated steatohepatitis) που μπορεί να εξελιχθεί σε, κίρρωση του ήπατος και ακόμη και καρκίνο του ήπατος.
Η λιπώδης νόσος του ήπατος θεωρείται σε μεγάλο βαθμό συνέπεια της παχυσαρκίας. Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ που έχουν βάλει κιλά τις τελευταίες δεκαετίες. Η παχυσαρκία γίνεται ολοένα και πιο διαδεδομένη σε αναδυόμενες χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των περιπτώσεων ηπατικής ανεπάρκειας και καρκίνου του ήπατος αυξάνεται κατακόρυφα στις πληγείσες χώρες.
«Ο φαύλος κύκλος μιας ανθυγιεινής διατροφής, της παχυσαρκίας, της φλεγμονής του ήπατος και του καρκίνου του ήπατος συνδέεται με σημαντικούς περιορισμούς και ταλαιπωρία για όσους επηρεάζονται και επίσης αντιπροσωπεύει σημαντικό βάρος για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης», λέει ο Mathias Heikenwälder, επικεφαλής της μελέτης. «Έχουμε ερευνήσει εάν απλές διατροφικές αλλαγές μπορούν να διακόψουν αυτή τη θανατηφόρα διαδικασία».
Η διαλείπουσα νηστεία έχει ήδη αποδειχθεί σε αρκετές μελέτες ότι είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση του βάρους και την ανακούφιση ορισμένων μεταβολικών διαταραχών.
Η ομάδα του Heikenwälder δοκίμασε σε ποντίκια εάν αυτή η προσέγγιση μπορεί επίσης να προστατεύσει το ήπαρ από λιπώδη εκφυλισμό και χρόνια φλεγμονή. Τα ζώα τρέφονταν με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λιπαρά που αντιστοιχούσε στην τυπική δυτική δίαιτα. Μια ομάδα ποντικών είχε συνεχή πρόσβαση στο φαγητό. Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτά τα ζώα κέρδισαν βάρος και σωματικό λίπος και ανέπτυξαν χρόνια φλεγμονή του ήπατος.
Στα ποντίκια της άλλης ομάδας δεν δινόταν τίποτα να φάνε δύο ημέρες την εβδομάδα (5:2 διαλείπουσα νηστεία), αλλά τους επετράπη να φάνε όσο ήθελαν τις υπόλοιπες ημέρες. Παρά τη δίαιτα με πολλές θερμίδες, αυτά τα ζώα δεν κέρδισαν βάρος, εμφάνισαν λιγότερα σημάδια ηπατικής νόσου και είχαν χαμηλότερα επίπεδα βιοδεικτών που υποδεικνύουν ηπατική βλάβη.
Όταν οι ερευνητές πειραματίστηκαν με διαφορετικές παραλλαγές διαλείπουσας νηστείας, διαπιστώθηκε ότι πολλές παράμετροι καθορίζουν την προστασία από τη φλεγμονή του ήπατος: Ο αριθμός και η διάρκεια των κύκλων νηστείας παίζουν ρόλο, όπως και η έναρξη της φάσης νηστείας.
Η ομάδα του Heikenwälder ήθελε να ανακαλύψει το μοριακό υπόβαθρο της απόκρισης στη νηστεία. Για το σκοπό αυτό, οι ερευνητές συνέκριναν τη σύνθεση πρωτεϊνών, τις μεταβολικές οδούς και τη γονιδιακή δραστηριότητα στο ήπαρ των ποντικιών είτε νήστευαν είτε όχι.
Ενώ ο Heikenwälder και η ομάδα του επικεντρώθηκαν αρχικά στις επιπτώσεις της διαλείπουσας νηστείας για την πρόληψη του MASH, στη συνέχεια διερεύνησαν εάν η δίαιτα 5:2 θα μπορούσε να ανακουφίσει την υπάρχουσα χρόνια φλεγμονή του ήπατος. Για το σκοπό αυτό, η ομάδα εξέτασε ποντίκια που είχαν ήδη αναπτύξει MASH μετά από μήνες που έλαβαν διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λιπαρά.
Ύστερα από άλλους τέσσερις μήνες διαλείπουσας νηστείας 5:2 αυτά τα ζώα συγκρίθηκαν με την ομάδα ελέγχου που δεν νήστευε. Τα ασκητικά ποντίκια είχαν καλύτερες τιμές αίματος, λιγότερο λιπώδες ήπαρ και φλεγμονή του ήπατος και πάνω απ’ όλα: εμφάνισαν λιγότερους καρκίνους ήπατος και είχαν λιγότερες εστίες καρκίνου στο ήπαρ.
