Ζήσης Ψάλλας
Ένα άρθρο αμφισβητεί το «μοντέλο ενεργειακής ισορροπίας», το οποίο λέει ότι η αύξηση βάρους συμβαίνει επειδή τα άτομα καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια από ό,τι ξοδεύουν. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, «η ιδέα της παχυσαρκίας ως διαταραχής της ενεργειακής ισορροπίας επαναδιατυπώνει μια αρχή της φυσικής χωρίς να λαμβάνει υπόψη τους βιολογικούς μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από την αύξηση του βάρους».
Οι συγγραφείς του άρθρου «The Carbohydrate-Insulin Model: A Physiological Perspective on the Obesity Pandemic», που δημοσιεύτηκε στο «The American Journal of Clinical Nutrition», επισημαίνουν τα θεμελιώδη ελαττώματα στο μοντέλο του ενεργειακού ισοζυγίου, υποστηρίζοντας ότι ένα εναλλακτικό μοντέλο, αυτό του υδατάνθρακα-ινσουλίνης, εξηγεί καλύτερα την παχυσαρκία και την αύξηση βάρους. Επιπλέον, το μοντέλο υδατάνθρακα-ινσουλίνης δείχνει τον δρόμο για πιο αποτελεσματικές, μακροχρόνιες στρατηγικές διαχείρισης του βάρους.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής συγγραφέα δρ David Ludwig, ενδοκρινολόγο στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστόνης και καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, το μοντέλο του ενεργειακού ισοζυγίου δεν μας βοηθά να κατανοήσουμε τις βιολογικές αιτίες της αύξησης του βάρους: «Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της σωματικής ανάπτυξης, οι έφηβοι μπορεί να αυξήσουν την πρόσληψη τροφής κατά 1.000 θερμίδες την ημέρα. Αλλά η υπερκατανάλωση τροφής είναι αυτή που προκαλεί την εκτοξευτική ανάπτυξη ή η ανάπτυξη είναι αυτή που κάνει τον έφηβο να πεινάει και να τρώει περισσότερο;».
Όταν τρώμε υδατάνθρακες υψηλής επεξεργασίας, το σώμα αυξάνει την έκκριση ινσουλίνης και καταστέλλει την έκκριση γλυκαγόνης. Αυτό, με τη σειρά του, σηματοδοτεί στα λιποκύτταρα να αποθηκεύουν περισσότερες θερμίδες, αφήνοντας λιγότερες θερμίδες διαθέσιμες για να τροφοδοτήσουν τους μυς και άλλους μεταβολικά ενεργούς ιστούς. Ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται ότι το σώμα δεν λαμβάνει αρκετή ενέργεια, η οποία, με τη σειρά της, οδηγεί σε αίσθημα πείνας. Επιπλέον ο μεταβολισμός μπορεί να επιβραδυνθεί στην προσπάθεια του σώματος να εξοικονομήσει ενέργεια. Έτσι τείνουμε να παραμένουμε πεινασμένοι και το σωματικό λίπος αυξάνεται. Για να κατανοήσουμε την επιδημία της παχυσαρκίας, πρέπει να λάβουμε υπόψη όχι μόνο πόσο τρώμε, αλλά και πώς επηρεάζουν οι τροφές που τρώμε τις ορμόνες και τον μεταβολισμό μας. Με τον ισχυρισμό ότι όλες οι θερμίδες είναι ίδιες, το μοντέλο της ενεργειακής ισορροπίας χάνει αυτό το κρίσιμο κομμάτι του παζλ.
