Αυτές τις ημέρες συζητείται στο ελληνικό κοινοβούλιο Σχέδιο Νόμου (Σ/Ν) του Υπουργείου Υγείας που μεταξύ των άλλων περιλαμβάνει διατάξεις (άρθρο 97) αναφορικά με τη ρύθμιση των μη-νικοτινούχων ηλεκτρονικών τσιγάρων.
Παρέμβαση στη συζήτηση στη Βουλή έκανε ο Δρ. Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, καρδιολόγος στο Ωνάσειο, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει δεκάδες διεθνείς επιστημονικές δημοσιεύσεις με τα αποτελέσματα των ερευνών του σχετικά με τις επιπτώσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην υγεία.
Δείτε το βίντεο:
Σε κοινή του ανακοίνωση με τον Δρ. Κωνσταντίνο Πουλά, ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός αναφέρει:
«Αν και είναι προφανές ότι στόχος του Υπουργείου Υγείας είναι η προάσπιση της Δημόσιας Υγείας, οι νομοθετικές ρυθμίσεις επιτυγχάνουν ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα,να δημιουργούν πρόβλημα στη Δημόσια Υγεία χωρίς να προστατεύουν κανέναν. Τα περισσότερα μέτρα που προτείνονται είναι επιστημονικά ατεκμηρίωτα, παράδοξα, ακατανόητα, ανεφάρμοστα και σε πλήρη αντίθεση με τα έως τώρα ερευνητικά δεδομένα.
Καταρχάς, εσφαλμένα η νομοθετική ρύθμιση χαρακτηρίζειτα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως καπνικά προϊόντα, ενώ είναι προφανές ότι δεν περιέχουν καπνό ή τμήματα του φυτού του καπνού. Αλλά αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Το Σ/Ν προβλέπει,για τα μη νικοτινούχα υγρά αναπλήρωσης,επισήμανση βλαπτικότητας για την υγεία. Αυτό αποτελεί επιστημονικά αναπόδεικτη και ατεκμηρίωτη ενέργεια. Είναι αξιοσημείωτοπως η Ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν ορίζειαντίστοιχη επισήμανση στα νικοτινούχα υγρά. Στην Ελλάδα λοιπόν, θα έχουμε το παράδοξο να υπάρχει επισήμανση βλάβης στην υγεία για τα μη-νικοτινούχα υγρά ενώ τα υγρά ίδιας σύστασης με την προσθήκη νικοτίνης να μην διαθέτουν τέτοια επισήμανση. Παράλληλα προβλέπεται Φυλλάδιο με αναφορά στον κίνδυνο εθισμού και την τοξικότητα, παρά την παντελή απουσία νικοτίνης, στοιχείο που αντιβαίνει σε κάθε επιστημονική γνώση μέχρι τώρα και σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ασφάλεια των χημικών προϊόντων.
Επιπλέον, το Σ/Ν απαγορεύει την διάθεση πρώτων υλών για την ιδιοκατασκευή υγρών ηλεκτρονικού τσιγάρου, χαρακτηρίζοντας την ιδιοκατασκευή ως επικίνδυνη για την υγεία. Πρόκειται για μέτρο ανεφάρμοστο και δυνητικά επικίνδυνο. Tα βασικά συστατικά των υγρών αναπλήρωσης (γλυκερίνη και προπυλενογλυκόλη) δεν είναι τοξικά και διατίθενται εδώ και χρόνια από καταστήματα τροφίμων ή τα φαρμακεία χωρίς να έχουν επισήμανση επικινδυνότητας/τοξικότητας. Η γλυκερίνη έλαβε έγκριση χρήσης στον άνθρωπο το 1959 και η προπυλενογλυκόλη το 1982. Πρόκειται για συστατικά που χρησιμοποιούνται ευρέως σε τρόφιμα, καλλυντικά και φάρμακα, ακόμη και για ενδοφλέβια χορήγηση.
Όπως είναι αναμενόμενο και λογικό λοιπόν, δεν έχει αναφερθεί περιστατικό τοξικότητας ή δηλητηρίασης από τον χειρισμό αυτών των συστατικών για την ιδιοκατασκευή υγρών ηλεκτρονικού τσιγάρου. Είναι μάλιστααδύνατο να απαγορευτεί η ιδιοκατασκευή μιας και ο καθένας μπορεί να προμηθευτεί τα βασικά συστατικά από οποιοδήποτε φαρμακείο και αρώματα από καταστήματα τροφίμων.Το τελευταίο μάλιστα θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο, μιας και πολλά αρώματα για τρόφιμα είναι διαλυμένα σε φυτικά έλαια και άρα ακατάλληλα για χρήση στα ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Η ίδια η νομοθεσία λοιπόν δυνητικά θέτει σε κίνδυνο την υγεία των ατμιστών απαγορεύοντας τη διάθεση των κατάλληλων για άτμισμα αρωμάτων, εξαναγκάζοντάς τους να τα προμηθεύονται από άλλες πηγές.Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε πως ακόμη και σε χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής όπου έχει απαγορευτεί (κακώς) το ηλεκτρονικό τσιγάρο, η απαγόρευση αφορά μόνο τα νικοτινούχα σκευάσματα μιας και δεν μπορούν να απαγορευτούν οι ευρέως χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες.
Πρόσφατα, η επιτροπή Επιστημών και Τεχνολογίας της Βουλής της Αγγλίας εξέδωσε επίσημη αναφορά όπου κρίνει ως υπερβολικά αυστηρή την Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα που ουσιαστικά εμποδίζει τους καπνιστές να ενημερωθούν σωστά και να τα χρησιμοποιούν διακόπτοντας το κάπνισμα. Στην Ελλάδα, όπου ο επιπολασμός καπνίσματος είναι υπερδιπλάσιος της Αγγλίας, θέτουμε επιπλέον, άσκοπους περιορισμούς που κάνουν ακόμη πιο δύσκολη την προσπάθεια των καπνιστών να διακόψουν το κάπνισμα. Επιπλέον, toΥπουργείο Υγείας αγνοεί τα επιστημονικά δεδομένα της μοναδικής καταγραφής στην Ελλάδα που έδειξε ότι όσοι χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό τσιγάρο καθημερινά έχουν 11πλάσια πιθανότητα να έχουν διακόψει το κάπνισμα, ενώ περίπου το 40% όσων έχουν διακόψει το κάπνισμα από το 2014 και μετά χρησιμοποίησαν ή χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Το παρόν Σ/Ν που αφορά τα μη νικοτινούχα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν επιδέχεται βελτίωσης ή τροποποίησης. Πρέπει να καταργηθεί. Δεν εξυπηρετεί τη Δημόσια Υγεία, παραπληροφορεί και παραπλανεί τους καπνιστές, δημιουργεί παράδοξα χωρίς παγκόσμιο προηγούμενο και με δυνητικά επικίνδυνα αποτελέσματα, είναι αντίθετο προς την επιστημονική γνώση και την κοινή λογική, και όχι μόνο δεν βοηθάει αλλά δυστυχώς εμποδίζει τους καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα. Η πολιτική Μείωσης της Βλάβης από το Κάπνισμα πρέπει να ενταχθεί και να συζητηθεί στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου Σ/Ν που θα αφορά το συνολικό σχέδιο καταπολέμησης του καπνίσματος.
Οι ολοένα και αυξανόμενες επιστημονικές δημοσιεύσεις που τεκμηριώνουν την αξία των υποκατάστατων του καπνίσματος πρέπει να ληφθούν υπόψη από την Πολιτεία. Ίσως έφτασε η στιγμή να αποκτήσουμε στην Ελλάδα έναν εξειδικευμένο φορέα που θα αναλύει και θα συζητά τα επιστημονικά δεδομένα ώστεναδιαμορφώνει προτάσεις για την ενεργό εφαρμογή της στρατηγικής Μείωση της Βλάβης από το Κάπνισμα στην επίσημη αντικαπνιστική πολιτική. Η στρατηγική αυτή πρέπει να έχει κομβική θέση στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος του καπνίσματος στην Ελλάδα.
Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, MD, MPH
Κωνσταντίνος Πουλάς, PhD»
