Ανατομικά μιλώντας, η υαλοειδική κοιλότητα είναι ένα χώρος που βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού, ανάμεσα στον φακό και τον αμφιβληστροειδή, και είναι γεμάτη με ένα υλικό που μοιάζει με διαφανές ζελέ και ονομάζεται υαλοειδές υγρό. Με το πέρας του χρόνου, το ζελέ (υαλοειδές υγρό) αρχίζει να γίνεται περισσότερο υδαρές, με αποτέλεσμα το υαλώδες του ματιού να εκφυλίζεται, σχηματίζοντας διάφορες συμπυκνώσεις μέσα στο μάτι σε μορφή ταινιών ή κηλίδων.

Τότε είναι που μπορεί να ξεκολλήσει από τα φυσικά του στηρίγματα στο εσωτερικό τμήμα του ματιού. Με την κίνηση του οφθαλμού, το ρευστοποιημένο αυτό υαλοειδές μετακινείται και απομακρύνεται σταδιακά απο το πίσω μέρος του ματιού, μέχρι να αποκολληθεί απο τον αμφιβληστροειδή και το οπτικό νεύρο – οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς. Καθώς συμβαίνει αυτό, ο ασθενής βλέπει λάμψεις σαν αστραπές και μια ή περισσότερες μαύρες κηλίδες να κινούνται. Εάν συμβαίνουν όλα τα παραπάνω, τότε μάλλον πρόκειται για αποκόλληση του υαλοειδούς. Αυτή η οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς, σαν αποτέλεσμα εκφύλισης του υαλοειδούς σχετιζόμενης με την ηλικία, είναι συχνό φαινόμενο σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών. Σε άτομα με υψηλή μυωπία εμφανίζεται σε μικρότερη ηλικία, διότι το υαλοειδές στις περιπτώσεις αυτές εκφυλίζεται νωρίτερα.

Η αποκόλληση του υαλοειδούς δεν είναι επικίνδυνη από μόνη της, αλλά μπορεί να συνοδεύεται από σοβαρότερες καταστάσεις, όπως ρωγμές και αποκόλληση του αμφιβληστροειδή (ενός ευαίσθητου χιτώνα που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του ματιού σαν μια «ταπετσαρία τοίχου» και παίζει το ρόλο του φωτογραφικού φιλμ, εάν θεωρηθεί ότι το μάτι είναι μια φωτογραφική μηχανή) ή υαλοειδική αιμορραγία.
Οι σοβαρότερες αυτές καταστάσεις συνήθως συνοδεύονται από εμφάνιση πολλών νέων κινούμενων μαύρων σωματιδίων, εμφάνιση αστραπών (φωταψίες) που επιμένουν ή και από σημαντική ελάττωση της όρασης.

Κάθε ασθενής με ανάλογα συμπτώματα, θα πρέπει χωρίς καθυστέρηση να επισκεφθεί οφθαλμίατρο. Εφ’ όσον διαπιστωθεί ότι υπάρχει όντως ρωγμή του αμφιβληστροειδούς, τότε συνιστάται άμεση εφαρμογή Argon Laser για να περιχαρακωθεί η υπάρχουσα η ρωγμή και να αποτραπεί ο κίνδυνος αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς. Σε περίπτωση αποκόλλησης του αμφιβληστροειδή απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση από εξειδικευμένο χειρουργό.

Συμπτώματα φαινομένου:

1. εμφανίζονται μαύρα στίγματα διαφόρων μεγεθών [ιπτάμενες μύγες]
2. εμφανίζονται θολώσεις με τη μορφή ιστού αράχνης που μετακινούνται με τις κινήσεις του βολβού
3. εμφανίζονται οι λεγόμενες πεταλούδες ή μεγάλα μαύρα αιωρούμενα στίγματα

Αξίζει να τονίσουμε πως χρήζει ιδιαίτερης προσοχής μιας και τα συμπτώματα αυτά, ενδέχεται να οφείλονται και σε κάποιες παθολογικές και επικίνδυνες για την όραση καταστάσεις όπως ή ρωγμή (σχίσιμο) και η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, οπότε θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα τον οφθαλμίατρο σας.

Υπάρχει θεραπεία;

Στην περίπτωση της οπίσθιας αποκόλλησης υαλώδους δεν υπάρχει θεραπεία. Η αποκόλληση είναι μόνιμη και συνήθως τα συμπτώματα των μυοψιών και φωτοψιών μπορεί να τα έχουμε και για πάντα. Οι συμπηκνώσεις του υαλώδους, έχουν την τάση να κινούνται προς το πρόσθιο μέρος του ματιού και ενδεχομένως τα συμπτώματα να εξασθενούν με τον χρόνο.

Ένας ασθενής με αποκόλληση υαλώδους, όμως, ενδέχεται να υποστεί και μια αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, λόγω της έλλεψης μηχανικής πίεσης στο σημείο της αποκόλλησης ή και των έλξεων που δημιουργούνται, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ειδικά τον πρώτο μήνα. Δεν θα πρέπει να σκύβουμε απότομα, να σηκώνουμε πολλά βάρη ή να κάνουμε απότομες κινήσεις. Εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν ή αυξηθούν θα πρέπει να απευθυνθούμε επειγόντως τον οφθαλμίατρό μας για να δούμε αν άλλαξε κάτι.

Αντιθέτως, στην περίπτωση που διαγνωσθεί μια ρωγμή στο αμφιβληστροειδή τότε θα πρέπει να γίνει επειγόντως laser με σκοπό να περιχαρακωθεί η περιοχή και να μην οδηγήσει σε πλήρη αποκόλληση. Στην περίπτωση της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδή η μόνη λύση είναι η χειρουργική αποκατάστασή του. Ωστόσο, ας αναφέρουμε πως οι περιπτώσεις αυτές είναι λιγότερο συχνές.