Το ηλιακό φως βοηθά την διανοητική μας υγεία και μας κάνει να νοιώθουμε καλύτερα. Για πολλούς το μαύρισμα κάνει ένα άτομο να δείχνει πιο νέο και υγιές. Όμως ο ήλιος μπορεί να βλάψει το δέρμα μας άμεσα και να δημιουργήσει και μελλοντικά προβλήματα, καθώς πολύ εύκολα μπορεί να πάθουμε εγκαύματα.
Τα περισσότερα εγκαύματα δημιουργούν ήπιο πόνο και ερυθρότητα αλλά επηρεάζουν κυρίως το εξωτερικό στρώμα του δέρματος (αυτό που λέμε έγκαυμα 1ου βαθμού). Αυτό συνήθως θεραπεύεται στο σπίτι.(Θυμηθείτε το κλασσικό γιατρικό με γιαουρτάκι.)
Όταν όμως το δέρμα μας πονάει, πρήζεται και έχει φουσκάλες μπορεί να σημαίνει ότι βαθύτερα στρώματα του δέρματος έχουν πληγεί και έχουν τραυματιστεί νευρικές απολήξεις.(έγκαυμα 2ου βαθμού). Αυτός ο τύπος είναι ο πιο οδυνηρός και παίρνει περισσότερο χρόνο για να θεραπευτεί.
Όλα τα αντηλιακά ή φωτοπροστατευτικά κατά το ελληνικότερο περιέχουν φίλτρα τα οποία δεν είναι τίποτε άλλο από μόρια τα οποία είτε απορροφούν είτε αντανακλούν ή διαχέουν την ηλιακή ακτινοβολία: το UVB (το υπεριώδες φως μακρού μήκους κύματος) και το UVA (υπεριώδες φως βραχέος μήκους κύματος). Προστατεύουν το δέρμα από άμεσες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως είναι το ηλιακό έγκαυμα, αλλά και πιο σπάνιες, όπως είναι η φωτογήρανση, η φωτοκαρκινογένεση κλπ.
Υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες που πρέπει να έχει ένα αντηλιακό. Οι ιδιότητες αυτές είναι: σταθερό στο φως, ουδέτερο, μη λιπαρό, μη ερεθιστικό, μη ξηρό, άοσμο, αποτελεσματικό, να κρατά 50% νερό, να μην αλληλεπιδρά με άλλα χημικά, να έχει μακρά διάρκεια δράσης και αόριστο χρόνο λήξης.
Επίσης το φίλτρο πρέπει να είναι φωτοσταθερό και να μην εκφυλίζεται στο φως, να μη φεύγει με τον ιδρώτα και με το θαλάσσιο νερό. Αυτά, όμως βάσει των ειδικών δερματολόγων είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθούν. Το αντηλιακό δεν χρησιμοποιείται πια μόνο στην παραλία, στις μέρες μας πρέπει να το βάζουμε συνεχώς.
Όλα τα καλλυντικά, τα κραγιόν, οι κρέμες προσώπου, τα σαμπουάν κλπ., περιέχουν πλέον αντηλιακές ουσίες.
Δεν παρέχουν όμως την απαιτούμενη προστασία διότι ένα καλλυντικό που τοποθετείται από το πρωί, το μεσημέρι όπου η ανάγκη για προστασία είναι μεγαλύτερη, το αντηλιακό δεν είναι αποτελεσματικό. Προστασία μπορεί να υπάρξει όταν χρησιμοποιηθεί σε στεγνό δέρμα μισή ώρα προτού βγούμε στον ήλιο και να ανανεώνεται κάθε δύο – τρεις ώρες.
Ένα καλλυντικό όμως στο πρόσωπο αφαιρείται πολύ εύκολα χωρίς να το καταλάβουμε. Αν ιδρώσουμε , αν σκουπιστούμε, το αντηλιακό που μένει είναι ελάχιστο. Κατά συνέπεια η αντηλιακή προστασία που παρέχουν τα καλλυντικά αυτού του είδους είναι πολύ μικρή.
Η προστασία των αντηλιακών, εφόσον πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις, είναι ουσιαστική, δεδομένου ότι τα δερματικά προβλήματα που προκαλεί η ακτινοβολία είναι ποικίλα και μερικά από αυτά πολύ σοβαρά.
Ξεκινούν από την αντιπαθητική κοκκινίλα στο δέρμα και φθάνουν στην δερματίτιδα, στην αφυδάτωση αλλά και στον καρκίνο του δέρματος στη φαρμακευτική φωτοευαισθησία, στην επιδείνωση ορισμένων δερματοπαθειών.
Γι’ αυτό πρέπει να προτιμώνται καλλυντικά με φίλτρα προστασίας και για τις δύο ακτινοβολίες, την UVA και την UVB που είναι και η πιο επικίνδυνη, αφού μπορεί να προκαλέσει ακόμη και καρκίνο. Η UVA προκαλεί κυρίως ερυθρότητα.
Στην Ελλάδα, εφόσον ο ήλιος καίει καθημερινά καλό είναι να χρησιμοποιούμε αντηλιακά, τα οποία δεν προστατεύουν όμως απόλυτα. Σημασία έχει να ενημερωνόμαστε και να επιλέγουμε σωστά.
Τα κριτήρια επιλογής
Τα αντηλιακά επιλέγονται ανάλογα με την ποιότητα του δέρματος. Συγκεκριμένα προτιμώνται:
Στο πρόσωπο: για τα ξηρά δέρματα σε μορφή κρέμας για ενυδάτωσης ή σε λοσιόν. Για τα ευαίσθητα δέρματα που καίγονται πιο εύκολα, πρέπει να παίρνουμε αντηλιακά προϊόντα με υψηλό δείκτη προστασίας, ενώ για τα λιπαρά καλύτερα είναι τα αντηλιακά σε μορφή gel.
Επίσης για όσους έχουν αλλεργικές αντιδράσεις καλό είναι να χρησιμοποιούν αντηλιακά χωρίς χημικά και αλκοόλ.
Στο σώμα: σε γαλάκτωμα, λοσιόν, gel, σε μορφή αφρού ή κρέμας και πάντα ανάλογα με την ποιότητα του δέρματος.
Στο πρόσωπο και στο σώμα: σε ευαίσθητες περιοχές, όπως η μύτη, το σημείο γύρω από τα μάτια, τα χείλη, πρέπει να χρησιμοποιούνται αντηλιακά με μορφή στικ.
Σωστό είναι όταν διαλέγουμε αντηλιακό να λάβουμε σοβαρά υπόψη την κατάσταση του δέρματός μας και καλό είναι να ζητάμε πάντα την συμβουλή ενός ειδικού.
Σημαντικό ρόλο στο αντηλιακό παίζει και ο δείκτης προστασίας, ο οποίος προσδιορίζει τον χρόνο που μπορεί κάποιος να αντέξει τον ήλιο χωρίς να καεί, όταν χρησιμοποιεί το αντηλιακό του. Ο δείκτης προστασίας κυμαίνεται από 0 έως 50 και όσο πιο υψηλός είναι τόσο πιο πολύ προστατεύει το άτομο.
Για παράδειγμα ο δείκτης προστασίας με αριθμό 8 (μπορεί να το δείτε και ως SPF) προστατεύει διπλάσια από το δείκτη με αριθμό 4. Οι ειδικοί υποστηρίζουν πάντως ότι οι ανώτεροι δείκτες είναι μέχρι 30 και όχι μέχρι 50 που αναγράφουν αρκετά αντηλιακά και ότι αυτό γίνεται για εμπορικούς κυρίως λόγους .
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) στις ΗΠΑ δεν επιτρέπει αναγραφή άνω του 30. Αντιθέτως στην Ελλάδα κυκλοφορούν αρκετά καλλυντικά με δείκτη 40-50. Γι’ αυτό τα μάτια σας δεκατέσσερα.
