Ζήσης Ψάλλας
Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Science αποκάλυψαν στοιχεία γήρανσης σε ορισμένα ψυχρόαιμα είδη, αμφισβητώντας μια άποψη ότι η γήρανση ή η σταδιακή φθορά με την πάροδο του χρόνου είναι μια αναπόφευκτη μοίρα.
Αν και έχουν υπάρξει εντυπωσιακές μεμονωμένες αναφορές -όπως αυτή του Τζόναθαν της χελώνας των Σεϋχελλών που γίνεται φέτος 190 ετών- θεωρήθηκαν περιπτωσιολογία και το θέμα δεν είχε μελετηθεί συστηματικά,
Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα από μακροπρόθεσμες μελέτες που περιελάμβαναν 107 πληθυσμούς 77 ειδών στη φύση, συμπεριλαμβανομένων των χελωνών, των αμφίβιων, των φιδιών, των κροκοδείλων και των χελωνών. Όλες αυτές οι μελέτες χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται “σημαδιακή ανάκτηση” στην οποία ένας συγκεκριμένος αριθμός ατόμων πιάνεται και επισημαίνεται, ενώ στη συνέχεια οι ερευνητές τα παρακολουθούν με τα χρόνια για να δουν αν τα ξαναβρούν, εξάγοντας εκτιμήσεις θνησιμότητας με βάση τις πιθανότητες.
Συνέλεξαν επίσης δεδομένα για το πόσα χρόνια έζησαν τα ζώα μετά την επίτευξη της σεξουαλικής ωριμότητας και χρησιμοποίησαν στατιστικές μεθόδους για να υπολογίσουν τα ποσοστά γήρανσης, καθώς και την μακροζωία -την ηλικία στην οποία το 95% του πληθυσμού είναι νεκρό.
«Βρήκαμε παραδείγματα αμελητέας γήρανσης», εξήγησε η βιολόγος Beth Reinke του Πανεπιστημίου Northeastern Illinois. «Αν και περιμέναμε ότι αυτό θα ίσχυε για τις χελώνες, βρέθηκε επίσης σε κάθε ψυχρόαιμη ομάδα, συμπεριλαμβανομένων των βατράχων και των φρύνων και των κροκοδείλων. Η αμελητέα γήρανση δεν σημαίνει αθανασία. Αυτό που σημαίνει είναι ότι υπάρχει πιθανότητα θανάτου, που δεν αυξάνεται με την ηλικία».
Η μελέτη πρόσφερε ενδιαφέρουσες κατευθύνσεις για τη μελλοντική έρευνα. Όταν η ερευνητική ομάδα εξέτασε απευθείας τις μέσες θερμοκρασίες ενός είδους, σε αντίθεση με τον μεταβολικό ρυθμό, διαπίστωσε ότι τα θερμότερα ερπετά γερνούν πιο γρήγορα, ενώ το αντίθετο ίσχυε για τα αμφίβια. Τα ζώα με προστατευτικά φυσικά χαρακτηριστικά, όπως καύκαλο χελώνας, ή χημικά χαρακτηριστικά όπως οι τοξίνες που μπορούν να εκπέμπουν ορισμένοι βάτραχοι και σαλαμάνδρες, ζούσαν περισσότερο και γερνούσαν πιο αργά σε σύγκριση με εκείνα που δεν είχαν.
Μια δεύτερη μελέτη από μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας και άλλα ιδρύματα εφάρμοσε παρόμοιες μεθόδους σε 52 είδη χελωνών σε πληθυσμούς ζωολογικών κήπων, διαπιστώνοντας ότι το 7% έδειξε αμελητέα γήρανση.
