Ζήσης Ψάλλας
Eπιστημονικά δεδομένα έδειξαν ότι η Ικαρία, μαζί με τη Σαρδηνία, τη Λόμα Λίντα του Μεξικό, τη Νικόγια στην Κόστα Ρίκα και την Οκινάβα της Ιαπωνίας είναι οι περιοχές του κόσμου με τα υψηλότερα ποσοστά υπερηλίκων.
Στα πλαίσια των παραπάνω επιδημιολογικών παρατηρήσεων, μια ελληνική μελέτη έχει αποτιμήσει κλινικούς, ψυχοκοινωνικούς, διαιτητικούς, περιβαλλοντικούς και βιοχημικούς παραμέτρους που σχετίζονται με την υγεία των μόνιμων κατοίκων της νήσου.
Εκείνο όμως που φαίνεται να διακρίνει τους ηλικιωμένους κατοίκους της Ικαρίας από τους νεότερους είναι ο τύπος της δίαιτας που ακολουθούν, η οποία περιλαμβάνει συχνότερη κατανάλωση ψαριών, φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, αφεψημάτων από βότανα και τσάι.
Η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής ήταν πιο συχνή στους ηλικιωμένους της Ικαρίας (68% στους υπερήλικες άνδρες άνω των 80 ετών και 64% στις υπερήλικες γυναίκες) σε σύγκριση με ανάλογης ηλικίας άτομα αστικών περιοχών της Ελλάδας και από άλλες μελέτες νησιωτικών πληθυσμών της Μεσογείου. Ιδιαίτερα τα υπερήλικα άτομα της μελέτης (>80 ετών) φαίνεται να κατανάλωναν σε ποσοστό 14% των ημερήσιων προσλαμβανόμενων θερμίδων πρωτεΐνη, 54% λίπος (κυρίως μονοακόρεστο και πολυακόρεστο) και υδατάνθρακες σε ποσοστό 32%.
Επιπλέον το 50,5% των υπερηλίκων της Ικαρίας ανέφεραν τήρηση θρησκευτικής νηστείας. Επίσης τα ηλικιωμένα άτομα συνηθίζουν τη μεσημεριανή ανάπαυση (ποσοστό 75%) συχνότερα από τους νεότερους, ενώ εμφανίζουν και χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.
Σε πληθυσμό 284 ηλικιωμένων ανδρών, από 65 έως 99 ετών, που συμπλήρωσαν το ειδικό ερωτηματολόγιο ερωτικής δραστηριότητας, ποσοστό 60% ανέφερε τουλάχιστον μέτρια αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια ερωτικής συνεύρεσης και ποσοστό 50% ανέφερε ολοκλήρωση της συνεύρεσης.
Όσον αφορά την κατανάλωση καφέ, η μέτρια κατανάλωση 1-2 φλιτζ. ελληνικού καφέ την ημέρα σχετίζεται επίσης με καλύτερη διατήρηση της ελαστικότητας των αγγείων.
Όσον αφορά την άσκηση, το 85% των συμμετεχόντων ανέφεραν μέτρια φυσική δραστηριότητα.
Αυτό που φαίνεται να χαρακτηρίζει τα ηλικιωμένα άτομα της νήσου Ικαρίας είναι οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί, η συντροφικότητα, το χαμηλό στρες, το καλό μορφωτικό επίπεδο (έτη φοίτησης σε σχολείο), η καθημερινή άσκηση, η μεσημεριανή σιέστα, το υψηλότερο επίπεδο υιοθέτησης μεσογειακής διατροφής και η έντονη κοινωνική συναναστροφή και συμμετοχή σε κοινωνικά δρώμενα, σε σύγκριση με τους ηλικιωμένους αστικών κέντρων.
