Ζήσης Ψάλλας

Η ομάδα του ερευνητή καρκίνου Francis Rodier, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, δείχνει για πρώτη φορά ότι η κυτταρική γήρανση, η οποία συμβαίνει όταν τα γερασμένα κύτταρα σταματούν να διαιρούνται, προκαλείται από μη αναστρέψιμη βλάβη στο γονιδίωμα.

Για να είναι έγκυρο αυτό το μοντέλο, η απενεργοποίηση ενός μόνο τελομερούς θα πρέπει να είναι αρκετή για να ενεργοποιήσει το πρόγραμμα γήρανσης. Το εργαστήριο του Rodier και πολλοί άλλοι είχαν ήδη παρατηρήσει ότι έπρεπε να υπάρχουν αρκετά δυσλειτουργικά τελομερή.

«Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι ότι, προτού εισέλθουν πραγματικά στη γήρανση, τα κύτταρα διαιρούνται για μια τελευταία φορά», είπε ο Rodier. «Στην πραγματικότητα, η κυτταρική διαίρεση που προκαλείται από τη δυσλειτουργία των τελομερών είναι τόσο ασταθής που καταλήγει να δημιουργεί γενετικά ελαττώματα. Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύεται, τα γερασμένα κύτταρα έχουν ένα μη φυσιολογικό γονιδίωμα. Αυτό δείχνουμε στη μελέτη μας».

Για να επιτύχει τέτοια αποτελέσματα, η ερευνητική ομάδα του Rodier μπόρεσε να βασιστεί σε υπερσύγχρονο εξοπλισμό απεικόνισης που χρηματοδοτήθηκε από το Institut du Cancer de Montréal.

«Γενετικά, μπορέσαμε να αναπαράγουμε το φαινόμενο της κυτταρικής γήρανσης στο εργαστήριο και διασφαλίσαμε ότι όλα τα τελομερή ενός πληθυσμού κυττάρων κατέστησαν δυσλειτουργικά», δήλωσε ο φοιτητής διδάκτορας Marc-Alexandre Olivier, πρώτος συγγραφέας της μελέτης με την πρώην συνάδελφό του Sabrina. Ghadaouia, που αυτή τη στιγμή κάνει μεταδιδακτορικές σπουδές στην Αγγλία. «Με τον εξοπλισμό μας, στη συνέχεια παρατηρήσαμε σε πραγματικό χρόνο τι συνέβαινε μέσα σε κάθε κύτταρο».

Με τον καιρό, τα γερασμένα κύτταρα συσσωρεύονται στο σώμα και είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη ασθενειών όπως ο καρκίνος. Αυτή η μελέτη, επομένως, ανοίγει νέες ερευνητικές ευκαιρίες.

Θα μπορούσαν τα τελομερή να επισκευαστούν πριν από τη φάση της γήρανσης, αποτρέποντας έτσι την κυτταρική γήρανση και τη γονιδιωματική αστάθεια; Η επιστημονική κοινότητα συζητά αυτήν την πιθανή κυτταρική αναζωογόνηση εδώ και αρκετά χρόνια. Ωστόσο, αυτές οι αναδυόμενες θεραπευτικές προσεγγίσεις εξακολουθούν να χρειάζονται τελειοποίηση.