Ζήσης Ψάλλας
Τα κύτταρα ζόμπι είναι γηρασμένα κύτταρα. Ξεκινούν ως κανονικά αλλά στη συνέχεια αντιμετωπίζουν ένα είδος στρες, όπως βλάβη στο DNA ή μια ιογενή λοίμωξη. Σε αυτό το σημείο, ένα κύτταρο μπορεί να επιλέξει να πεθάνει ή να γίνει “ζόμπι”, μπαίνοντας ουσιαστικά σε μια κατάσταση αναστολής των λειτουργιών του.
Το πρόβλημα είναι ότι τα κύτταρα ζόμπι απελευθερώνουν χημικές ουσίες που μπορούν να βλάψουν τα κοντινά φυσιολογικά κύτταρα, κι έτσι ξεκινά το πρόβλημα.
Σε μελέτες με ποντικούς, τα φάρμακα που εξαλείφουν τα κύτταρα ζόμπι – ονομάζονται γηρολυτικά (senolytics) – έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν έναν εντυπωσιακό κατάλογο ασθενειών, όπως ο καταρράκτης, ο διαβήτης, η οστεοπόρωση, η νόσος Αλτσχάιμερ, η διεύρυνση της καρδιάς και η απώλεια μυών.
Οι μελέτες με ποντίκια έχουν επίσης δείξει μια πιο άμεση σύνδεση μεταξύ των κυττάρων ζόμπι και της γήρανσης. Όταν τα φάρμακα που στοχεύουν αυτά τα κύτταρα χορηγήθηκαν σε ηλικιωμένα ποντίκια, τα ζώα εμφάνισαν μεγαλύτερη ταχύτητα βάδισης, δύναμη λαβής και αντοχή στο διάδρομο. Ακόμη και όταν η θεραπεία εφαρμόστηκε σε πολύ ηλικιωμένα ποντίκια, το ισοδύναμο των ανθρώπων ηλικίας 75-90 ετών, παρατάθηκε η διάρκεια ζωής κατά 36%.
Ο Δρ. James Kirkland της κλινικής Mayo και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν φέτος την πρώτη μελέτη για τη θεραπεία των κυττάρων ζόμπι σε ανθρώπους. Περιελάμβανε 14 ασθενείς με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, μια γενικά θανατηφόρα ασθένεια που επηρεάζει την επένδυση των πνευμόνων. Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία και οι πνεύμονες των ασθενών διαθέτουν κύτταρα ζόμπι.
Στο προκαταρκτικό πείραμα, μετά από τρεις εβδομάδες θεραπείας, οι ασθενείς βελτιώθηκαν σε μερικούς δείκτες σωματικής ικανότητας, όπως η ταχύτητα περπατήματος αλλά σε άλλους δείκτες δεν παρουσίασαν βελτίωση.
Εκτός από τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, τα φάρμακα κατά των κυττάρων ζόμπι μπορεί να είναι χρήσιμα για τη θεραπεία της πρόωρης γήρανσης μεταξύ των επιζώντων από καρκίνο, γεγονός που προκαλεί πρώιμη εμφάνιση ορισμένων ασθενειών, δήλωσε η Laura Niedernhofer του Πανεπιστημίου της Μινεσότα.
Τι γίνεται όμως με την καθυστέρηση της γήρανσης; Αυτό μπορεί να είναι εφικτό, αλλά είμαστε ακόμα πολύ μακριά. «Μπορεί να μην φτάσουμε εκεί», δήλωσε ο Kirkland.
Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί εντυπωσιάζονται από την έρευνα μέχρι στιγμής. «Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι πολύ συναρπαστικό», δήλωσε ο Δρ. George Kuchel του Πανεπιστημίου του Κοννέκτικατ. Τα αποτελέσματα από μελέτες σε ζώα είναι «πολύ θεαματικά».
