Θάνος Ξυδόπουλος
Η νευροβιολόγος Ruth Itzhaki από το University of Manchester και οι συνεργάτες της βρήκαν τα ισχυρότερα αποδεικτικά στοιχεία ότι ο ιός του έρπητα αποτελεί αιτία της νόσου Αλτσχάιμερ, υποδηλώνοντας ότι τα αντι-ιικά φάρμακα θα μπορούσαν να είναι ικανά να θεραπεύσουν την ασθένεια.
Ο έρπης μπορεί να ενεργοποιηθεί στον εγκέφαλο, ίσως επανειλημμένα, και αυτό πιθανώς προκαλεί σωρευτικές βλάβεςΟ ιός που εμπλέκεται στη νόσο Αλτσχάιμερ είναι αυτός του απλού έρπητα τύπου 1 (HSV1), που προκαλεί κυρίως πληγές στο στόμα. Μολύνει τους περισσότερους ανθρώπους στη βρεφική ηλικία και στη συνέχεια παραμένει αδρανής στο περιφερικό νευρικό σύστημα (το τμήμα του νευρικού συστήματος που δεν αφορά τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό). Περιστασιακά, ο ιός ενεργοποιείται σε μερικούς ανθρώπους, προκαλώντας πληγές στα χείλη.
Το 1991 ανακαλύφθηκε ότι ο HSV1 υπάρχει σε πολλούς ηλικιωμένους στον εγκέφαλό τους. Και το 1997 βρέθηκε ότι υπάρχει ισχυρός κίνδυνος για τη νόσο Αλτσχάιμερ όταν υπάρχει ο ιός στον εγκέφαλο ανθρώπων που έχουν ένα συγκεκριμένο γονίδιο γνωστό ως APOE4.
Ο ιός μπορεί να ενεργοποιηθεί στον εγκέφαλο, ίσως επανειλημμένα, και αυτό πιθανώς προκαλεί σωρευτικές βλάβες. Η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου του Alzheimer είναι 12 φορές μεγαλύτερη για τους φορείς ΑΡΟΕ4 που έχουν HSV1 στον εγκέφαλό τους.
Αργότερα, διαπιστώθηκε ότι η μόλυνση σε κυτταροκαλλιέργειες από τον HSV1 προκαλεί συσσώρευση β-αμυλοειδούς και μη φυσιολογικών πρωτεϊνών tau. Η συσσώρευση αυτών των πρωτεϊνών στον εγκέφαλο είναι χαρακτηριστική της νόσου Αλτσχάιμερ.
Πιστεύεται ότι ο HSV1 αποτελεί μείζονα παράγοντα που συμβάλλει στη νόσο Αλτσχάιμερ και εισέρχεται στο μυαλό των ηλικιωμένων καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα υποβαθμίζεται με την ηλικία. Στη συνέχεια καθιερώνει μια λανθάνουσα (αδρανοποιημένη) λοίμωξη, η οποία ενεργοποιείται εκ νέου από γεγονότα όπως το άγχος, το μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα και τη φλεγμονή του εγκεφάλου που ενδεχομένως προκαλείται από μόλυνση άλλων μικροβίων.
Ψάχνοντας για αποδείξεις
Η επαναλαμβανόμενη ενεργοποίηση προκαλεί σωρευτική βλάβη, οδηγώντας τελικά στη νόσο Αλτσχάιμερ σε άτομα με γονίδιο APOE4. Πιθανώς, στους φορείς του APOE4, η νόσος αναπτύσσεται εξαιτίας του μεγαλύτερου σχηματισμού τοξικών προϊόντων που προκαλείται από το HSV1, ή μικρότερης αποκατάστασης της βλάβης.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλες οι μελέτες δείχνουν μόνο μια σχέση μεταξύ του ιού του έρπητα και της νόσου χωρίς να μπορούν να αποδείξουν την πραγματική αιτία. Πιθανώς ο μόνος τρόπος να αποδειχθεί ότι ένα μικρόβιο είναι αιτία μιας νόσου είναι να φανεί ότι η νόσος μειώνεται σημαντικά είτε με τη στόχευση του μικροβίου με έναν ειδικό αντιμικροβιακό παράγοντα είτε με εμβολιασμό κατά του μικροβίου.
Είναι ενδιαφέρον ότι η επιτυχής πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ με τη χρήση ειδικών παραγόντων κατά του έρπητα έχει τώρα αποδειχθεί σε μια δημογραφική μελέτη μεγάλης κλίμακας στην Ταϊβάν. Οι επιστήμονες αναζητούν τώρα πληροφορίες από άλλες χώρες, εάν υπάρχουν, προκειμένου να δουν παρόμοιο αποτέλεσμα.
