Το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ έλαβε χώρα στις 26 Απριλίου του 1986, στον αντιδραστήρα Νο. 4 του Πυρηνικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ της Σοβιετικής Ένωσης, ο οποίος σήμερα βρίσκεται σε εδάφη της Ουκρανίας.

Το ατύχημα ήταν της τάξης του μέγιστου προβλεπόμενου ατυχήματος στη Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών Γεγονότων, διατάραξε σοβαρότατα τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στις γύρω περιοχές και είχε σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία. Μάλιστα, η ποσότητα που εκλύθηκε από τον αντιδραστήρα Νο4 προκάλεσε τη χειρότερη πυρηνική καταστροφή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη ρίψη των ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Ο τραγικός απολογισμός

Από το ατύχημα πέθαναν επί τόπου δυο από τους εργάτες του σταθμού. Μέσα σε τέσσερις μήνες, από τη ραδιενέργεια και από εγκαύματα λόγω της θερμότητας, πέθαναν 28 πυροσβέστες που έσπευσαν στο χώρο του ατυχήματος και διαπιστώθηκαν 19 επιπλέον θάνατοι ως το 2004. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι επηρεάστηκε η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με ραδιενέργεια. Οι ποσοστιαίες αυξήσεις των καρκίνων ήταν άνω του 15% στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν, με χιλιάδες θανάτους από καρκίνο και λευχαιμία να συνδέονται με το ατύχημα.

Σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσαν το 2005 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας και άλλοι επίσημοι φορείς, 26 εργάτες που διαχειρίστηκαν την κρίση τις ημέρες μετά το ατύχημα πέθαναν από έκθεση σε ραδιενέργεια.

Η έκθεση εκτιμούσε επίσης ότι προκλήθηκαν 4.000 επιπλέον κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδή σε παιδιά, αν και παραμένει ασαφές αν αυτή η παρατηρούμενη αύξηση ήταν πραγματική, ή αν οφείλεται στην καλύτερη καταγραφή των περιστατικών καρκίνου.

Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, την οποία αμφισβητεί η Greenpeace και άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, δεν υπάρχουν ενδείξεις για αύξηση του κινδύνου λευχαιμίας ή συμπαγών καρκινικών όγκων.

Κατασκευή νέας σαρκοφάγου

Σήμερα, Πέμπτη, 26 χρόνια μετά την πυρηνική τραγωδία, ξεκίνησε η κατασκευή μιας νέας σαρκοφάγου στην κατεστραμμένη Μονάδα 4, καθώς το τσιμεντένιο περίβλημα που κατασκευάστηκε πρόχειρα μετά το ατύχημα έχει παρουσιάσει ρωγμές από τις οποίες θα μπορούσαν να απελευθερωθούν μεγάλες ποσότητες ραδιενεργής σκόνης.

Ο πρόεδρος Βίκτορ Γιανούκοβιτς ήταν παρών στην τελετή θεμελίωσης, βαθιά μέσα στη ζώνη εκκένωσης γύρω από το Τσερνόμπιλ, μια μολυσμένη περιοχή έκτασης 2.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη βόρεια Ουκρανία.

Το νέο κέλυφος από μπετόν και χάλυβα θα έχει ύψος 105 μέτρα, μήκος 150 μέτρα και πλάτος 260 μέτρα.

Η νέα σαρκοφάγος και οι γύρω εγκαταστάσεις, μεταξύ των οποίων ένας χώρος αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, θα κοστίσουν περίπου 1,31 δισ. δολάρια και θα ολοκληρωθούν το αργότερο ως το 2015, έγινε γνωστό από Ουκρανούς αξιωματούχους. Μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιαπωνία.

Μετά την ολοκλήρωση της νέας σαρκοφάγου, οι αρχές ενδέχεται να επιχειρήσουν να απομακρύνουν το παλιό περίβλημα αλλά και την άγνωστη ποσότητα ραδιενεργών υλικών που παραμένουν στο διαλυμένο δάπεδο.

Εκδήλωση μνήμης

Το βράδυ της Τετάρτης, εκατοντάδες κάτοικοι συγκεντρώθηκαν στην πόλη Σλαβούτιχ της Ουκρανίας, προκειμένου να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων της πυρηνικής καταστροφής. Η πόλη Σλαβούτιχ απέχει περίπου 50 χλμ. από το πυρηνικό εργοστάσιο, στο οποίο σημειώθηκε η έκρηξη στις 26 Απριλίου του 1986.

Παρακολουθήστε το βίντεο από τις εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Τσερνόμπιλ:

Στις 15 Δεκεμβρίου οι Αρχές της Ουκρανίας προχώρησαν στο κλείσιμο του τελευταίου ενεργού αντιδραστήρα του εργοστασίου, ξεκινώντας την αποσυναρμολόγηση των εγκαταστάσεων, επιχείρηση που αναμένεται να διαρκέσει πολλά χρόνια ακόμα.

Διαβάστε επίσης:

Εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Τσερνόμπιλ

Τσερνόμπιλ 25 χρόνια μετά

Επιμέλεια: Μαριάννα Μαρμαρά