Οι έξι αρχηγοί της Νέας Δημοκρατίας. Και ο έβδομος;

Η Νέα Δημοκρατία ιδρύθηκε στις 4 Οκτωβρίου του 1974 και είναι κατά κάποιο τρόπο το διάδοχο σχήμα της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) που είχε ιδρύσει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στη δεκαετία του πενήντα. Πιο φιλελεύθερη, πιο μοντέρνα, πιο ελληνική. Στην ιδρυτική της διακήρυξη διαβάζουμε μεταξύ άλλων:

Φωτογραφία από το ιδρυτικό συνέδριο της ΝΔ

«Η Νέα Δημοκρατία είναι η πολιτική παράταξη που ταυτίζει το έθνος με το λαό, την πατρίδα με τους ανθρώπους της, την πολιτεία με τους πολίτες της, την εθνική ανεξαρτησία με τη λαϊκή κυριαρχία, την πρόοδο με το κοινό αγαθό, την πολιτική ελευθερία με την έννομη τάξη και την κοινωνική δικαιοσύνη.»

Η Νέα Δημοκρατία, λοιπόν, το κόμμα του «ελευθερωτή» Καραμανλή, ήρθε μαζί με τα χαμόγελα της μεταπολίτευσης. Η σκιά της χούντας, της απάνθρωπης 7ετίας των συνταγματαρχών, έκανε το νέο κόμμα να φαντάζει σαν «άνθος λωτού» και τον ιδρυτή του σαν εθνάρχη. Στις αμφιβολίες των δημοκρατικών πολιτών, των κεντρώων, των κεντραοαριστερών αλλά και των αριστερών, που γυρνούσαν από τις εξορίες και έβλεπαν τα φιλελεύθερα χαμόγελα με σκεπτικισμό, απάντησε ο Μίκης Θεοδωράκης με εκείνο το αξέχαστο «Καραμανλής ή τανκς». Η Νέα Δημοκρατία, λοιπόν, με αρχηγό τον ιδρυτή της, σάρωσε στις πρώτες εκλογές με το ασύλληπτο ποσοστό του 54,37%, αφού την ψήφισαν όλοι οι τρελαμένοι από την καταπίεση Έλληνες. Είχαν ξεχάσει τον Καραμανλή της οκταετίας και στη θέση του είχαν τοποθετήσει τον Καραμανλή του Παρισιού, που τον είχαν σχεδόν εξιδανικεύσει.

Κωνσταντίνος Καραμανλής “Ο ιδρυτής”

Το 1977 η Νέα Δημοκρατία προχωρεί στην εσωτερική της οργάνωση, με κορυφαία διαδικασία το Προσυνέδριο της Χαλκιδικής τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς, όπου συζητήθηκαν προτάσεις για το καταστατικό και τους κανονισμούς λειτουργίας των κομματικών οργανώσεών της. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τόνισε:

«Τα κόμματα για να εκπληρώσουν την αποστολή τους πρέπει: Πρώτον, να έχουν σαφή ιδεολογία και σταθερό προσανατολισμό. Δεύτερον, να κατέχονται από υψηλό αίσθημα ευθύνης. Τρίτον, να είναι δημοκρατικά οργανωμένα.»

Στις βουλευτικές εκλογές του 1977, που διεξήχθησαν στις 20 Νοεμβρίου 1977, η Νέα Δημοκρατία με αρχηγό πάλι τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, πήρε ξανά την κυβέρνηση. Αυτή τη φορά, χωρίς αντιχουντικό ενθουσιασμό και με αμβλυμμένα τα πολιτικά πάθη, το ποσοστό βγήκε από τις κάλπες κουτσουρεμένο. Από το φοβερό ποσοστό του 54%, έπεσε στο 41,84%, το οποίο, λόγω του περίεργου συστήματος, απέδωσε 172 έδρες στο Κοινοβούλιο.

Γεώργιος Ράλλης “Ο ευπαρτίδης”

Τον Μάιο του 1980 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ πρόεδρος του κόμματος εκλέγεται ο Γεώργιος Ράλλης, ο ευπατρίδης της παράταξης, ένας ευγενέστατος πολιτικός – τζέντλεμαν τον αποκαλούσαν ακόμα και οι αντίπαλοι. Ο Γεώργιος Ράλλης αναλαμβάνει και χρέη πρωθυπουργού, ενώ τον Ιούνιο του 1981 συγκαλείται έκτακτο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, ενόψει των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών.

Στις βουλευτικές εκλογές του 1981, που διεξήχθησαν στις 18 Οκτωβρίου, η Νέα Δημοκρατία, υπό τη σκιά μιας τεράστιας οικολογικής καταστροφής από πυρκαγιές, ηττάται για πρώτη φορά, συγκεντρώνοντας το χαμηλότερο ποσοστό τής –μέχρι τότε- ιστορίας της (35,86%). Λαμβάνει 115 έδρες στη Βουλή και βρίσκεται στα έδρανα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Την ίδια μέρα, διεξήχθησαν και οι ευρωεκλογές του 1981, όπου και εκεί η Νέα Δημοκρατία, πάλι με αρχηγό τον Ράλλη, ηττήθηκε, λαμβάνοντας ποσοστό 31,34%, και κερδίζοντας 8 από τις 24 έδρες της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μετά από αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, το Δεκέμβριο, ο Γεώργιος Ράλλης θέτει θέμα εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό του στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος και καταψηφίζεται. Νέος πρόεδρος αναλαμβάνει ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο ευπατρίδης του Μετσόβου, ο κεντρώος πολιτικός που παρείσφρησε τη δεκαετία του ’50 στη Δεξιά, από την κεντροαριστερή παράταξη (ΕΠΕΚ – Φιλελεύθεροι) του Νικολάου Πλαστήρα.

Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας “Ο σκληρός διανοούμενος”

Στις ευρωεκλογές του 1984, στις 17 Ιουνίου, η Νέα Δημοκρατία ηττάται, αυξάνοντας όμως το ποσοστό της σε 38,05% και παίρνοντας 9 από τις 24 ελληνικές έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο. Παρ’ όλα αυτά, τον Αύγουστο του ίδιου έτους, ο Ευάγγελος Αβέρωφ με επιστολή του προς την κοινοβουλευτική ομάδα, παραιτείται από πρόεδρος του κόμματος και την 1η Σεπτεμβρίου εκλέγεται στο αξίωμα αυτό ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Όταν ο παραδοσιακός αντίπαλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ένας Κρητικός, ανέλαβε το τιμόνι της Νέας Δημοκρατίας, οι βαμμένοι δεξιοί, που αποτελούσαν και τον πυρήνα του κόμματος, οι κένταυροι και οι Εκοφίτες, δεν τον είδαν με καλό μάτι. Μπρος βαθύ και πίσω ρέμα όμως. Έτσι όπως είχε κηρύξει διάλυση το κόμμα, τον είδαν σαν αναγκαίο κακό. Εν τω μεταξύ ο Μητσοτάκης με συνοπτικές διαδικασίες οργανώνει το κόμμα στα πρότυπα των αριστερών κομμάτων με έναν ικανό και πανέξυπνο αρχιτέκτονα μηχανικό. Τον Ανδριώτη Γιάννη Δημητροκάλη, φίλο και συμφοιτητή του αείμνηστου Γιώργη Γεννηματά. Ο Δημητροκάλης, για πρώτη φορά, οργάνωσε άψογα τη Νέα Δημοκρατία και ιδιαίτερα τη νεολαία της.

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης “Ο αποστάτης του Κέντρου”

Στις 2 Ιουνίου 1985, στις βουλευτικές εκλογές, η Νέα Δημοκρατία, με Μητσοτάκη αρχηγό, ανεβάζει το ποσοστό της στο 40,85%, ηττάται όμως ξανά και παίρνει 126 έδρες, παραμένοντας στη θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.

Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος μαζί με εννέα ακόμα βουλευτές αποχωρούν για να ιδρύσουν δικό τους κόμμα. Το Φεβρουάριο του 1986 συγκαλείται στη Θεσσαλονίκη το Β’ Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, όπου αποφασίζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις φιλελεύθερες ιδέες, εμπλουτίζοντας τις ιδεολογικές αρχές του κόμματος, ενώ κρίνεται απαραίτητο να πραγματοποιηθούν καταστατικές αλλαγές, καθώς και αλλαγές των κανονισμών λειτουργίας των κομματικών οργανώσεων. Τότε ήταν που δόθηκε εντολή στον νεοδημοκρατικό Τύπο, να περάσει η λέξη «φιλελεύθερος» σε πρώτο πλάνο, αφού δεν μπορούσε να περάσει επίσημα στον τίτλο του κόμματος. Τον τίτλο «κόμμα των Φιλελευθέρων» του αείμνηστου Ελευθερίου Βενιζέλου, τον κρατούσε και τον κρατάει ακόμα ένας Κρητικός απόστρατος ταξίαρχος ή κάτι τέτοιο.

Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου και του Νοεμβρίου του 1989, η Νέα Δημοκρατία, με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, παρά το γεγονός ότι συγκεντρώνει μεγάλα ποσοστά, της τάξεως του 44,3% και 46,2% αντίστοιχα, λόγω του εκλογικού νόμου δεν καταφέρνει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, με αποτέλεσμα την Κυβέρνηση Συνεργασίας με το Συνασπισμό, στην πρώτη περίπτωση, και την Οικουμενική Κυβέρνηση στη δεύτερη.

Παρ’ όλα αυτά, στις βουλευτικές εκλογές του 1990, επιτυγχάνοντας το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό της ιστορίας (46,9%), το κόμμα λόγω της ιδιομορφίας του εκλογικού νόμου, λαμβάνει μόλις 150 έδρες στη Βουλή, σχηματίζοντας μια αυτοδύναμη αλλά ασταθή κυβέρνηση.

Μιλτιάδης Έβερτ “Ο Eκοφίτης”

Τον Ιούνιο του 1993 ο Αντώνης Σαμαράς αποχωρεί από τη Νέα Δημοκρατία, παίρνοντας μαζί του και κάποιους βουλευτές, με αποτέλεσμα να «πέσει» η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Έτσι, προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές για τις 10 Οκτωβρίου, όπου η φιλελεύθερη παράταξη ηττάται με ποσοστό 39,3% από έναν «ετοιμοθάνατο» Παπανδρέου και επανέρχεται στη θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Αμέσως μετά ο Μητσοτάκης παραιτείται από πρόεδρος του κόμματος και στη θέση του εκλέγεται ο Μιλτιάδης Έβερτ. Ο πρώην κεντρώος Μητσοτάκης, παραχωρεί τη θέση του στον παλιό Εκοφίτη, τον δυναμικό αντικομμουνιστή νεολαίο, που ανέλαβε το τιμόνι ενός νεοφιλελεύθερου κόμματος, του οποίου οι ρίζες άγγιζαν βαθιά την ακροδεξιά.

Από 22-24 Απριλίου 1994 συνέρχεται το Γ’ Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας στη Χαλκιδική με συμμετοχή 1.300 συνέδρων, όπου εγκρίνεται το νέο καταστατικό του Κόμματος, το νέο πλαίσιο του κυβερνητικού προγράμματος και επιβεβαιώνονται οι ιδεολογικές αρχές της παράταξης.
Στις ευρωεκλογές του 1994, που διεξήχθησαν στις 12 Ιουνίου, το Κόμμα με αρχηγό τον Έβερτ, ηττάται από το ΠΑΣΟΚ και βγαίνει δεύτερο και ιδρωμένο, με ποσοστό 32,63% και 9 από τις 25 έδρες.

Το 1996 προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές για τις 22 Σεπτεμβρίου, όπου η Νέα Δημοκρατία αναδεικνύεται δεύτερη πάλι, συγκεντρώνοντας 38,12% και 108 έδρες. Αυτό οδηγεί τον πρόεδρο Μιλτιάδη Έβερτ σε παραίτηση και την κίνηση διαδικασίας για εκλογή νέου προέδρου, όπου ο Έβερτ υπερισχύει του Γιώργου Σουφλιά.

Την 1η και 2α Μαρτίου του 1997 διεξάγεται το Δ’ Συνέδριο του Κόμματος στην Αθήνα, με θέμα την ψήφιση νέου καταστατικού και προγράμματος, καθώς και την εκλογή προέδρου από διευρυμένο εκλεκτορικό σώμα. Στις 21 Μαρτίου γίνεται η πρώτη ψηφοφορία, όπου ο Κώστας Καραμανλής συγκεντρώνει ποσοστό 40,73%, ο Γιώργος Σουφλιάς 30,52%, ο Μιλτιάδης Έβερτ 25,34% και ο Βύρων Πολύδωρας 3,4%. Στη δεύτερη ψηφοφορία ο Καραμανλής εκλέγεται πρόεδρος με 69,16%, έναντι 30,84% του Σουφλιά.

Κώστας Καραμανλής “Το βαρύ όνομα”

Με αρχηγό τον Καραμανλή το νεότερο, στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Μαρτίου του 2004, το Κόμμα έλαβε το 45,36% των ψήφων, κατέλαβε την πλειοψηφία στη Βουλή με 165 έδρες και ανέδειξε Κυβέρνηση. Στις 13 Ιουνίου του ίδιου έτους, διεξάγονται οι ευρωεκλογές, όπου η Νέα Δημοκρατία κερδίζει με μεγάλη διαφορά, συγκεντρώνοντας 43,01% και 11 από τις 25 έδρες, ενώ τον επόμενο μήνα διεξάγεται το ΣΤ’ Συνέδριο του Κόμματος με τη συμμετοχή 4.500 συνέδρων.

Στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, στις 16 Σεπτεμβρίου του 2007, η Νέα Δημοκρατία παραμένει Κυβέρνηση, κερδίζοντας με 41,84% και 152 έδρες. Στις Ευρωεκλογές 2009 έλαβε ποσοστό 32,29% και 8 έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο.

Και έρχεται η 4η Οκτωβρίου του 2009. Ο Καραμανλής που και μόνο με το όνομα συγκινούσε τους ανά την Ελλάδα νεοδημοκράτες, παρατάσσει τις δυνάμεις του απέναντι σε ένα ΠΑΣΟΚ που κάνει μια προσεκτική και μετρημένη προεκλογική εκστρατεία. Η Νέα Δημοκρατία είναι στα κάτω της υπό το βάρος όχι μόνο της οικονομικής κρίσης αλλά και των απανωτών σκανδάλων που δεν διαλευκάνθηκαν ποτέ. Όλοι οι ειδικοί και οι εκλογολόγοι περιμένουν μια αξιοπρεπή ήττα του Καραμανλή, από τον χαμηλών τόνων αντίπαλο, Γιώργο Παπανδρέου. Η συντριβή του κόμματος που ίδρυσε κάποτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής της μεταπολίτευσης ξεπέρασε όλες τις προβλέψεις. Με αρχηγό έναν Καραμανλή, η Νέα Δημοκρατία συγκέντρωσε το μικρότερο ποσοστό της ιστορίας της και η νίκη του ΠΑΣΟΚ έγινε θρίαμβος. Ο αρχηγός της ΝΔ, μόνος του σε ένα τεράστιο τραπέζι στο Ζάππειο, μπροστά στις κάμερες, φορτώθηκε όλη την ευθύνη της ήττας και παραιτήθηκε. Έτσι απλά, όπως κάποτε είχε έρθει φέρνοντας ελπίδες και χαμόγελα στην παράταξη που άλλος ένας Καραμανλής, ο θείος του, είχε ιδρύσει πριν τριανταπέντε χρόνια.

Έτσι, ξαφνικά, άνοιξε ο δρόμος για τον έβδομο, τον επόμενο αρχηγό της συντηρητικής παράταξης. Η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος αλλά και ο Αντώνης Σαμαράς θα είναι σίγουρα υποψήφιοι για τη θέση του Προέδρου. Κυριακή κοντή γιορτή. Δεν είναι μακριά η μέρα που θα ξέρουμε τον επόμενο νεοδημοκράτη αρχηγό. Οι υποψήφιοι, στο κολουάζ, περιμένουν το σύνθημα για την εκκίνηση…