Ρεπορτάζ: Σωτήρης Σκουλούδης
Είμαστε όντως στο τέλος της αρχής αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού, όπως είπε πρόσφατα σε διάγγελμά του ο έλληνας πρωθυπουργός, ή βρισκόμαστε σε κάποιο στάδιο… νωρίτερα από αυτό; Η νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαντ των ΗΠΑ με τίτλο «Στρατηγικές κοινωνικής απομόνωσης για τον περιορισμό της επιδημίας του Covid-19» προκαλεί μεγάλο προβληματισμό, καθώς σύμφωνα με τα πορίσματα της, το ζήτημα του κορωνοϊού, των κρουσμάτων και των νεκρών -και φυσικά και των επακόλουθων αυστηρών περιοριστικών μέτρων- θα συνεχίσει να μας απασχολεί και στο μέλλον, και αφότου γίνει άρση των περιορισμών υπό των οποίων ζούμε αυτή τη στιγμή.
Οι επιστήμονες στην έρευνα τους, μέσω της χρήσης όλων των μέχρι σήμερα διαθέσιμων στοιχείων και δεδομένων για τον κορωνοϊό και την εξέλιξη του, διαβλέπουν ότι τα μέτρα για την αντιμετώπιση της νόσου δεν είναι «μία και έξω», αλλά αντιθέτως το πόσες φορές, και κάθε πότε, θα πρέπει να τα επαναλαμβάνουμε, παραμένει άγνωστο, με τις εκτιμήσεις τους να μην είναι καθόλου αισιόδοξες…
Μάλιστα, μέσω της χρήσης ενός μαθηματικού μοντέλου, οι επιστήμονες κατέληξαν ότι οι παρεμβάσεις για μια φορά σίγουρα δεν θα είναι αρκετές ώστε να απαλλαγούμε από τον Covid-19, στον βαθμό που να μπορούν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες τα εθνικά συστήματα υγείας, εν προκειμένω αυτό των ΗΠΑ.
Δηλαδή, τα μέτρα κοινωνικής απομόνωσης που έχουν ληφθεί μπορούν να εξασφαλίσουν τον περιορισμό της επιδημίας κατά τη διάρκεια του επερχόμενου καλοκαιριού, αλλά μπορεί και να οδηγήσουν στην έντονη επαναφορά του ιού το επόμενο φθινόπωρο. Και η κατάσταση αυτή να επαναλαμβάνεται μέχρι τουλάχιστον το 2022, όπως διαβλέπουν οι ερευνητές.
Η πρόταση τους είναι η αύξηση των δυνατοτήτων της νοσοκομειακής περίθαλψης – συγκεκριμένα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας – η οποία αύξηση εκτός του ότι θα οδηγήσει στη μείωση της διάρκειας της επιδημίας, θα διασφαλίσει και το ότι οι ασθενείς που θα νοσήσουν σοβαρά θα διατηρηθούν στη ζωή.
Εναλλακτικά, έπειτα από την πρώτη επιτυχημένη καταστολή της επιδημίας με το αρχικό lock down, θα πρέπει να ακολουθηθούν επιθετικές στρατηγικές ιχνηλάτισης, εντοπισμού και απομόνωσης των κρουσμάτων, ώστε να αποφευχθεί, όσο το δυνατόν περισσότερο, τα πολλά και ολοκληρωτικά lock down.
Συγκεκριμένα, η μελέτη αναφέρει ότι μία και μόνη περίοδος κοινωνικής απομόνωσης -η καραντίνα που ζούμε- δεν είναι αρκετή από το να αποτρέψει την κατάρρευση του συστήματος υγείας από την επιδημία του κορωνοϊού στο άμεσο μέλλον, διότι, και αυτό ισχύει για όλα τα σενάρια που λήφθησαν υπόψιν, αυτό αφήνει μεγάλο μέρος του πληθυσμού «ευάλωτο» στο να νοσήσει στο μέλλον (και αφού δεν θα έχει αποκτήσει ανοσία).
Δηλαδή τα πολλά -περισσότερα του ενός- και διακοπτόμενα lock downs είναι απαραίτητα, αφού ο ιός θα επανέρχεται, και θα εξασφαλίσουν τη μη κατάρρευση του συστήματος υγείας, αλλά αυτή η τακτική θα μπορούσε να οδηγήσει στη συνέχιση της επιδημίας μέχρι το 2022!
Εφόσον δεν χρησιμοποιηθούν εναλλακτικές στρατηγικές, η λύση για αυτό -η μόνη λύση για την επιτάχυνση της λήξης της επιδημίας- είναι η αύξηση των δυνατοτήτων του συστήματος υγείας -δηλαδή περισσότερες κλίνες και περισσότερες μονάδες εντατικής θεραπείας. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει το σύστημα να αντέξει μεγαλύτερη καμπύλη σε κάθε έξαρση, δηλαδή περισσότερα άτομα να νοσούν σε κάθε «κύμα», αλλά να λαμβάνουν την αναγκαία περίθαλψη.
Αυτό το πόρισμα αφορά φυσικά, και σε μεγάλο βαθμό, και τη χώρα μας. Κι αυτό διότι, σύμφωνα πάντα με την εν λόγω έρευνα, υπάρχει ένα τίμημα για την επιτυχία -όπως έχει χαρακτηριστεί ευρέως- της Ελλάδας στη διαχείριση της πανδημίας μέχρι σήμερα, δηλαδή στην έγκαιρη λήψη αυστηρών μέτρων που συνεπάγονται τον συγκριτικά πολύ μειωμένο αριθμό κρουσμάτων και θανάτων.
Το τίμημα είναι ότι χώρες σαν τη δική μας θα είναι στο άμεσο μέλλον πολύ περισσότερο ευάλωτες στο επόμενο ξέσπασμα της επιδημίας. Και αυτό, εάν ο κορωνοϊός έχει εποχικότητα – δηλαδή εξαφανιστεί ουσιαστικά το καλοκαίρι και επανέλθει τους χειμερινούς μήνες -διότι αν δεν έχει εποχικότητα, τότε οι αρνητικές καταστάσεις θα επέλθουν πολύ πιο σύντομα…
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, εάν τεθεί σε εφαρμογή εγκαίρως ένα επιτυχημένο lock down όπως εδώ, η «αναζωπύρωση» του ιού στο μέλλον μπορεί να είναι τόσο μεγάλη, σαν να μην είχαμε λάβει καθόλου μέτρα από την αρχή! Έτσι, μετά το πρώτο lock down, η αναζωπύρωση της επιδημίας στο τέλος του φθινοπώρου και στην αρχή του χειμώνα θα είναι τεράστια, διότι το επιτυχημένο πρώτο lock down κρατά ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού επίνοσο (δηλαδή χωρίς ανοσία, άρα ευαίσθητο).
Εφιαλτικό, αλλά ρεαλιστικό, σύμφωνα με τους ερευνητές, που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ουσιαστικά για τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής ώστε να αποφύγουμε τόσο τα συνεχόμενα Lock down, όσο βεβαίως και τον μεγάλο αριθμό θυμάτων.
Το zougla.gr επικοινώνησε με τον Δρ. Κωνσταντίνο Φαρσαλινό, ο οποίος είναι γιατρός και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο King Abdulaziz, στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Στη συνέντευξη του και κληθείς να σχολιάσει τη μελέτη του Χάρβαρντ ο καθηγητής μας ανέφερε:
«Ένα πιθανό και ρεαλιστικό το σενάριο, κυρίως λόγω της τεράστιας έκτασης της πανδημίας παγκοσμίως, είναι να μην εξαφανιστεί ο ιός μέχρι να αποκτήσει ο πληθυσμός ανοσία. Οι επιστήμονες από το Χάρβαρντ πραγματοποίησαν μια ανάλυση με μαθηματικά μοντέλα για να δουν την επίδραση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης (lock down) στον έλεγχο της επιδημίας. Βρήκαν λοιπόν ότι η εφαρμογή lock down για μια περίοδο μόνο είναι αδύνατον να ελέγξει την επιδημία. Μάλιστα, διαπίστωσαν ότι όσο πιο επιτυχημένο είναι το πρώτο στάδιο του lock down, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος έξαρσης της επιδημίας στο επόμενο στάδιο, πράγμα λογικό, αφού επιτυχημένο lock down σημαίνει μικρό ποσοστό του πληθυσμού με ανοσία. Αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “το τίμημα της επιτυχίας”.
Απαιτούνται λοιπόν επαναλαμβανόμενες, διακοπτόμενες περίοδοι lock down, ακόμη και σε περίπτωση εποχικότητας της επιδημίας. Ή αλλιώς, σε περίπτωση σημαντικής καταστολής του κύματος της επιδημίας με το πρώτο lock down, αλλαγή της στρατηγικής με επιθετικό εντοπισμό και απομόνωση κρουσμάτων, στα πρότυπα χωρών της Ασίας. Πάντως ακόμη και η στρατηγική επαναλαμβανόμενων περιόδων lock down απαιτεί συστηματική επιδημιολογική επιτήρηση ώστε να προλάβεις να εντοπίσεις την έναρξη του κύματος πριν πιεστεί το σύστημα υγείας.
Η ιδανικότερη και με λιγότερες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις στρατηγική είναι σίγουρα η στρατηγική εντοπισμού και απομόνωσης κρουσμάτων σε συνδυασμό με ετοιμότητα εφαρμογής μέτρων lock down, αλλά σε όσο το δυνατόν ηπιότερο βαθμό και λιγότερο χρόνο ή ακόμη και τοπικά σε περιοχές όπου παρατηρείται έξαρση της επιδημίας.
Εν τέλει, φαίνεται πως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της επιδημίας, όπως σωστά τονίζουν και οι αρχές, και ο σωστός σχεδιασμός και η επιλογή της στρατηγικής για το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμα για τον συνολικό έλεγχο της επιδημίας σε βάθος χρόνου. Το ιδανικό βέβαια θα ήταν να ελπίσουμε να εξαφανιστεί ο ιός, πράγμα που αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να είναι ρεαλιστικό σενάριο»…
Δείτε τη συνέντευξη:
Τι συνέβη στη γρίπη του 1918 – Πότε θα λήξει η πανδημία, εάν δεν βρεθεί εγκαίρως το εμβόλιο
Αυτό που περιγράφεται στη μελέτη του Harvard συνέβη και με την πιο φονική πανδημία της πρόσφατης ανθρώπινης ιστορίας, δηλαδή αυτή της γρίπης του 1918, που υπολογίζεται ότι σκότωσε έως 100 εκατομμύρια ανθρώπους (σε σύνολο πληθυσμού τότε 1,7 δισεκατομμύρια!). Στις ΗΠΑ, έπειτα από το ξέσπασμα της το φθινόπωρο του 1918, επήλθε ένα νέο κύμα επιδημίας και τον χειμώνα, όταν σταμάτησαν να ισχύουν τα επιβαλλόμενα μέτρα…
«Για να εφαρμοστεί μια αποτελεσματική στρατηγική διακοπτόμενης κοινωνικής απομόνωσης, θα χρειαστεί να εφαρμοστούν εκτεταμένα μέτρα παρακολούθησης του πληθυσμού, που θα σηματοδοτούν την αρχή ή το τέλος της έξαρσης της επιδημίας. Υπό ορισμένες συνθήκες, η έντονη κοινωνική απομόνωση μπορεί να μειώσει την εξάπλωση του Covid-19 αρκετά ώστε να εφαρμοστεί μια στρατηγική ιχνηλάτησης των κρουσμάτων και των επαφών τους και στη συνέχεια καραντίνας. Εάν και οι υπόλοιπες χώρες λάμβαναν εγκαίρως τα μέτρα της Σιγκαπούρης ή του Χονγκ Κονγκ, δηλαδή των εντατικών τεστ στον πληθυσμό, της αυστηρής ιχνηλάτισης και της καραντίνας των κρουσμάτων, δεν θα φτάναμε σε καταστροφικές καταστάσεις που βιώνουν χώρες όπως οι γειτονικές μας Ιταλία και Ισπανια», αναφέρεται.
Τελικός χρόνος λήξης της επιδημίας σύμφωνα με τη μελέτη; Ο Ιούλιος του 2022. Υπό συνθήκες, δε, τα μέτρα της καραντίνας μπορούν να χαλαρώσουν στις αρχές με τα μέσα του 2021. Όλα αυτά, χωρίς το εμβόλιο, το οποίο όμως, είναι μάλλον αδύνατο αν ανακαλυφθεί άμεσα να έχει εφαρμοστεί στον πληθυσμό μέχρι τότε…
Σημειώνεται ότι στα μοντέλα τους οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι ο πληθυσμός σε ποσοστό 95,6% είναι ασυμπτωματικός ή έχει ήπια συμπτώματα, ότι το 3,08% θα νοσηλευτεί και ότι το 1,32% θα χρειαστεί εντατική θεραπεία. Υπολογίστηκαν οι συνθήκες των ΗΠΑ, δηλαδή η ύπαρξη 0,89 κρεβατιού ΜΕΘ ανά 10.000 κατοίκους. Σε κανένα από τα σενάρια τους, που μπορείτε να δείτε σε αναλυτικά διαγράμματα στην έρευνα, δεν επιτεύχθηκε ο στόχος να επαρκεί το υπάρχον εθνικό σύστημα υγείας και να μην χρειαστούν περισσότερα κρεβάτια ΜΕΘ, στην περίπτωση της εφαρμογής μέτρων lock down μόνο μια φορά.
Η έρευνα καταλήγει ως εξής:
«Οι νέες θεραπευτικές μέθοδοι, τα εμβόλια ή άλλες παρεμβάσεις, όπως η “επιθετική” ιχνηλάτιση και η καραντίνα -που πλέον δεν μπορεί να γίνει σε διάφορα μέρη του κόσμου, αλλά μπορεί να γίνει σε χώρες που τα κρούσματα δεν είναι τόσο πολλά-, μπορεί να οδηγήσει στην αναίρεση της ανάγκης για αυστηρά μέτρα κοινωνικής απομόνωσης. Εάν δεν συμβεί αυτό, η παρακολούθηση (δηλαδή τα τεστ) και οι συνεχείς κοινωνικές απομονώσεις μπορεί να χρειαστεί να παραμείνουν μέχρι το 2022, γεγονός που θα προκαλούσε μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Για να μειωθεί η διάρκεια της επιδημίας του Covid-19 και να διασφαλιστεί η περίθαλψη όσων νοσούν σοβαρά, η αύξηση των ΜΕΘ και η ανάπτυξη επιπλέον υγειονομικών παρεμβάσεων, αποτελούν τις επείγουσες προτεραιότητες»…
Διαβάστε την έρευνα στο πρωτότυπο εδώ:
Δείτε ακόμα:
