Ρεπορτάζ: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος, Σωτήρης Σκουλούδης
Ήταν 17 Μαΐου του 1902 όταν ο Βαλέριος Σταής, αρχαιολόγος και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου, παρατήρησε ότι ένα από τα ευρήματα ενός αρχαίου ναυαγίου ήταν ιδιαίτερα περίεργο. Είχε ενσωματωμένο έναν οδοντωτό τροχό και εμφανείς επιγραφές με αστρονομικούς όρους.
Ο μηχανισμός, τον οποίο σήμερα τιμά η Google, προέρχονταν από ένα ναυάγιο στα Αντικύθηρα, μεταξύ
Κυθήρων και Κρήτης που, όπως υπολογίζεται, έγινε γύρω στο 87 με 63 π.Χ. και έμελλε να αλλάξει ολοκληρωτικά την εικόνα που είχαμε αναφορικά με την τεχνολογία που διέθεταν οι αρχαίοι. Και αυτό γιατί το πολύπλοκο αυτό μηχάνημα που χρονολογείται κάπου στο 150 με 100 π.Χ. θεωρείται ο πρώτος ολοκληρωμένος υπολογιστής του κόσμου!
Τα εξαρτήματα που το απαρτίζουν είναι φτιαγμένα από χαλκό και ήταν τοποθετημένα μέσα σε ξύλινο πλαίσιο. Ήδη από την ανακάλυψη των θραυσμάτων του Μηχανισμού το 1902, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι πρώτες λέξεις που διαβάστηκαν -«Αφροδίτη» και «Ηλίου ακτίνα»- ανέδειξαν την αστρονομική χρήση του αντικειμένου.
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ένα εξειδικευμένο αστρονομικό ρολόι, ικανό να υπολογίζει τις εκλείψεις της σελήνης και του ήλιου καθώς και την κίνηση των –γνωστών τότε- ουράνιων σωμάτων.
Παράλληλα, εμπεριέχει και ένα αστρολογικό ημερολόγιο, οι δείκτες του οποίου φαίνεται πως περιστρέφονται γύρω από τον ζωδιακό κύκλο αποκαλύπτοντας τις κινήσεις τόσο της σελήνης όσο και των πλανητών.
(Ομοίωμα του μηχανισμού)
Όπως προέκυψε επίσης, οι κινήσεις των πλανητών είναι άμεσα συνδεδεμένες με συγκεκριμένους τόπους παρατήρησης, κάτι που δείχνει ότι ο δημιουργός του Μηχανισμού των Αντικυθήρων είχε προβλέψει το μηχάνημα αυτό να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες από μία τοποθεσίες, αφού πάνω του έχουν ανακαλυφθεί χαραγμένες οι λέξεις Δωδώνη και Αλεξάνδρεια.
(Ομοίωμα του μηχανισμού)
Επιπλέον υπάρχει ειδικός δείκτης που συνδέεται με τα σημαντικότερα αθλητικά γεγονότα όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες , τα Ίσθμια, τα Νέμεα και τα Πύθια.
«Παππούς του μηχανισμού ο Αρχιμήδης»
Ένας από τους «πρωταγωνιστές» της έρευνας για τον πολύπλοκο μηχανισμό είναι ο καθηγητής Φυσικής Διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφών Μουσσάς.
Ο κ. Μουσσάς παραχώρησε συνέντευξη στο zougla.gr με την οποία αποκάλυψε άγνωστες πτυχές της ιστορίας του μηχανισμού και ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε, ενώ παρουσίασε και ένα ακριβές ομοίωμα.
Όπως αποκαλύπτει μάλιστα για το μηχάνημα υπήρχε και εγχειρίδιο χρήσης, γραμμένο σε σελίδες χαλκού με πολύ ωραία και μικρά γράμματα γύρω στα 2 χιλιοστά.
Από αυτή τη «γραμματοσειρά» οι αρχαιολόγοι προσδιορίζουν το πότε πιθανότατα γράφτηκε το κείμενο, δηλαδή μεταξύ 150 με 100 π. Χ.
