Το μονοπώλιο των ανεμπόδιστων κολοσσών στην ακλόνητα αναπτυσσόμενη αγορά της τεχνολογίας είναι ένα θέμα που προκαλεί προβληματισμό και αλλεπάλληλους γραφειοκρατικούς πονοκεφάλους στη διεθνή οικονομία, εδώ και αρκετό καιρό. Εταιρείες όπως η Google, η Apple και το Facebook, έχουν βρεθεί στο στόχαστρο του Νόμου, καθώς κρατάνε στα χέρια τους ένα θηριώδες ποσοστό ψηφιακής εξουσίας, ουσιαστικά αποτρέποντας τη δημιουργία ανταγωνισμού.
Παρ’ όλα αυτά, οι ΗΠΑ φαίνεται να κάνουν τα πρώτα ουσιώδη βήματα για να λήξει η ολιγαρχία των μεγάλων εταιρειών, στοχεύοντας αρχικά τη Google και την Apple, που αυτή τη στιγμή έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν και να διαμορφώνουν την αγορά ψηφιακών εφαρμογών μέσω των δικών τους καταστημάτων (Play Store και App Store).
Το σχέδιο νόμου Open App Markets Act, το οποίο εισηγήθηκαν οι γερουσιαστές Richard Blumenthal, Marsha Blackburn και Amy Klobuchar, αναμένεται να εγκριθεί σύντομα αφού συγκεντρώνει δικομματική υποστήριξη και όπως όλα δείχνουν θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη λύση του προβλήματος του μονοπωλίου.
Το εν λόγω νομοσχέδιο προβλέπει πως ο οποιοσδήποτε χρήστης κινητής συσκευής θα μπορεί να κατεβάσει και να εγκαταστήσει εφαρμογές και από άλλες πηγές (sideloading), εκτός από το App Store της Apple και το Play Store της Google, τα οποία είναι προεγκατεστημένα στις iOS και Android συσκευές αντίστοιχα, γεγονός που θεωρείται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην έλλειψη ανταγωνισμού.
Η στάση της Google πάνω στο θέμα είναι ελαφρώς πιο «γενναιόδωρη», καθώς επιτρέπει την πρόσβαση στα ψηφιακά καταστήματα άλλων εταιρειών, όμως η Apple θεωρείται η «Σιδηρά Κυρία» στην προκειμένη, αποκόβοντας τους χρήστες από κάθε ανταγωνιστικό store. Μάλιστα, ο προβληματισμός των νομοθετικών αρχών σχετικά με την Apple είναι τόσο μεγάλος που η Γερουσία εξετάζει δύο επιπλέον νομοσχέδια (The American Innovation and Choice Online Act και Ending Platform Monopolies Act) που αφορούν αποκλειστικά την Apple και το sideloading.
Τα κέρδη των δύο stores μαρτυρούν την πλεονεκτική θέση στην οποία βρίσκονται οι εν λόγω εταιρείες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτη της Sensor Tower, τα δύο καταστήματα απέφεραν κέρδη ύψους 111 δισ. δολαρίων το 2020. Τα προαναφερόμενα κέρδη προκύπτουν κυρίως από την προμήθεια 15-30% που κρατούν η Google και η Apple από κάθε αγορά εφαρμογής που φιλοξενείται στο ηλεκτρονικό τους κατάστημα. Για τις δικές τους εφαρμογές, αναμενόμενα, δεν υφίσταται η παραπάνω επιβάρυνση.
Ακόμα και αν εγκριθεί το βασικό σχέδιο νόμου, το πρόβλημα δεν θα λυθεί τόσο εύκολα, δεδομένου ότι σε πρώτη φάση οι Αρχές έχουν να ψηφίσουν άλλες πέντε τροπολογίες σχετικά -ανάμεσά τους και αυτές για την Apple που προαναφέραμε- και ακόμα και τότε, αυτή θα είναι μόνο η αρχή.
Αν όμως υπάρχει κάτι που προδίδει την ανάγκη για αλλαγή, τότε αυτό είναι η θετική αντίδραση άλλων τεχνολογικών εταιρειών στην προοπτική να εγκριθεί το βασικό νομοσχέδιο. Μεγάλες εταιρείες, όπως το Spotify, η Epic Games και το Match Group (Tinder) θεωρούν την πολιτική των Google και Apple απαράδεκτη, φτάνοντας στο σημείο να τη χαρακτηρίσουν και ως «κλεψιά». Η Epic Games, άλλωστε, έχει έρθει και σε προσωπική δικαστική σύγκρουση με την Apple για το App Store. Ο Elon Musk, ένας από τους ισχυρότερους επιχειρηματίες, έχει αποκαλέσει την προμήθεια που παίρνουν οι δύο εταιρείες ως «παγκόσμιο φόρο στο ίντερνετ».
Σε παρόμοιο κλίμα, οι δύο Μεγάλες Δυνάμεις της τεχνολογίας έχουν κατηγορηθεί για μη-εγκεκριμένη συλλογή δεδομένων σχετικά με τις εφαρμογές που φιλοξενούν στα stores τους, τα οποία έπειτα αξιοποιούν για να φτιάξουν μια δικιά τους εκδοχή των προϊόντων, σαμποτάροντας τα αρχικά apps και συνθλίβοντας την όποια εμπορική τους επιτυχία.
Τι θα αλλάξει
Το Open App Markets Act αναμένεται να ευνοήσει τις μικρότερες επιχειρήσεις και τους προγραμματιστές που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν δικά τους συστήματα πληρωμών, απαγορεύοντας στα μεγαθήρια της τεχνολογίας να επιβάλλουν τις δικές τους μεθόδους.
Ο κάθε developer θα μπορεί να προσφέρει το προϊόν του σε έκπτωση χωρίς να τιμωρείται και να λογοδοτεί.
Ο αντίλογος
Σε όλα τα παραπάνω η Apple είχε απαντήσει στις αρχές του καλοκαιριού -πριν δηλαδή φτάσει τόσο κοντά στην έγκριση του το νομοσχέδιο- με μια 16σέλιδη έκθεση, στην οποία, εν ολίγοις, ανέφερε ότι μια τέτοια αλλαγή θα «εκθέσει τους χρήστες σε σοβαρές απειλές ασφαλείας», όπως κακόβουλο λογισμικό και κακόβουλους χρήστες.
Την τοποθέτηση της Apple στηρίζουν και τρίτα πρόσωπα σχετικά με τον τομέα που αναφέρουν ότι τα stores είναι ασφαλή, αξιόπιστα και εύκολα στη χρήση γιατί ακριβώς ελέγχονται από έναν ισχυρό παράγοντα και δεν αναπροσαρμόζονται με την πρώτη ευκαιρία για να εξυπηρετούν τρίτους.
Η Google, προς το παρόν, διατηρεί μια πολύ πιο σιωπηρή στάση, ενώ οι ενορχηστρωτές του νομοσχεδίου δεν επιτρέπουν στην Apple να εκμεταλλευτεί την αβεβαιότητα και δηλώνουν πως το σχέδιό τους περιλαμβάνει μέσα προστασίας για την ασφάλεια της ιδιωτικότητας των χρηστών.
Ευρώπη και Αυστραλία κάνουν τη δικιά τους έρευνα
Και ενώ οι ΗΠΑ κάνουν το πρώτο μεγάλο βήμα, η Ευρώπη και η Αυστραλία φτιάχνουν το δικό τους πλάνο δράσης.
Χαρακτηριστικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχίζει τις έρευνες που είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο σχετικά με τους κανόνες του App Store, ενώ η Αυστραλία ακολουθεί τα βήματα της Αμερικής και σκοπεύει να δώσει μια ευκαιρία στον ανταγωνισμό για να εξελιχθεί.
Επιμέλεια: Ελένη Δρίβα