Λευτέρης Ξυκομηνός
Η τεχνολογία και το Internet έχουν γίνει αναπόσπαστα κομμάτια της ζωής μας, εδώ και χρόνια. Μάλιστα, η κυριότερη έκφανση της τεχνολογίας, δηλαδή τα smartphones και αντίστοιχα αυτή του Διαδικτύου, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή αλλιώς social media, είναι απόλυτα συνδεδεμένα με την καθημερινότητά μας. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ενδιαφέροντα, έως περίεργα θα χαρακτηρίζαμε, αποτελέσματα, όσο αφορά την σχέση των χρηστών με τα κινητά τους τηλέφωνα και τους πραγματικούς φίλους.
Το ένα τρίτο των καταναλωτών είναι πρόθυμο να παρατήσει τους φίλους του για το smartphone του. Επίσης, το 93% δίνει πρόθυμα τον κωδικό PIN του smartphone του όταν του ζητηθεί, βάζοντας την ασφάλεια της συσκευής σε κίνδυνο!
Όταν κατά τη διάρκεια ενός πειράματος ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν διάφορα άτομα και αντικείμενα στη ζωή τους κατά σειρά σπουδαιότητας, το 37% των συμμετεχόντων αξιολόγησε το smartphone του ως περισσότερο ή εξίσου σημαντικό με τους φίλους του. Τα αποτελέσματα του πειράματος, το οποίο πραγματοποιήθηκε από τα πανεπιστήμια του Würzburg και Nottingham Trent για λογαριασμό της Kaspersky Lab, δείχνουν – δυστυχώς – ότι τα smartphones τείνουν να ξεπεράσουν τους φίλους σε σημασία.
Στο πλαίσιο του πειράματος, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να τοποθετήσουν τις εικόνες που εκπροσωπούν διάφορα άτομα και αντικείμενα στη ζωή τους σε σχέση με τον εαυτό τους, σ’ ένα διάγραμμα μιας σκακιέρας. Ενώ η οικογένεια, οι φίλοι και τα κατοικίδια ζώα τοποθετήθηκαν γενικά πιο κοντά στον συμμετέχοντα από το smartphone του, πολλά άλλα σημαντικά άτομα στη ζωή του συμμετέχοντος, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων με τους οποίους εργάζεται ή μελετά μαζί κάθε μέρα, βρέθηκαν μία θέση πίσω σε σχέση με το κινητό τηλέφωνο.
Περίπου το ένα τρίτο των συμμετεχόντων (29%) δήλωσε ότι το smartphone του είναι εξίσου σημαντικό ή/και πιο σημαντικό από τους γονείς του. Πιο δυσάρεστα για τις ερωτικές-συναισθηματικές σχέσεις, για έναν στους πέντε αναδείχθηκε ό,τι η ψηφιακή συσκευή του έχει την ίδια ή/και ακόμα μεγαλύτερη σημασία από τον έτερον του ήμισυ. Το 17% των ερωτηθέντων αξιολόγησε το smartphone του στην κατηγορία υψηλότερης σημασίας, αν και μόλις το 1% δήλωσε ότι ήταν πιο σημαντικό απ’ οτιδήποτε άλλο στη ζωή του.
Παρά την αξία που αποδίδεται στις συσκευές ως πηγή ψυχαγωγίας, πληροφόρησης και αποθήκευσης δεδομένων, οι συμμετέχοντες στο πείραμα ήταν πιο πρόθυμοι να μοιραστούν τον αριθμό PIN του smartphone τους όταν τους ζητήθηκε, επιτρέποντας την πρόσβαση σε όλα τα προσωπικά και ευαίσθητα δεδομένα τους. Κατά τη διάρκεια του πειράματος, το 93% των συμμετεχόντων έδωσε τον κωδικό PIN του κινητού του, όταν αυτό ζητήθηκε.
Η Astrid Carolus, Ερευνητής Ψυχολογίας των Μέσων στο Πανεπιστήμιο του Würzburg και επικεφαλής της μελέτης, σχολίασε: «Τα τηλέφωνά μας αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας και η μελέτη αυτή το αποδεικνύει και με όρους Ψυχολογίας. Η φιλική μας σύνδεση με τα smartphone, σημαίνει ότι έχουμε τοποθετήσει ένα απίστευτο βαθμό εμπιστοσύνης σε ένα άψυχο αντικείμενο, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, ώστε να το θεωρούμε ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της ζωής μας σε σύγκριση με πολλούς ανθρώπους. Με αυτό κατά νου, μας εξέπληξε ιδιαίτερα όταν διαπιστώσαμε ότι ήταν πολύ εύκολο να πάρουμε στα χέρια μας τους κωδικούς PIN των smartphone όσων συμμετείχαν στη μελέτη. Ζητήσαμε από τους συμμετέχοντες να παραμείνουν σε μια αίθουσα αναμονής για ένα χρονικό διάστημα και στη συνέχεια τους ζητήσαμε να μας πουν το ύψος τους και τον κωδικό PIN του smartphone τους. Χωρίς μεγάλο δισταγμό, η συντριπτική πλειοψηφία μας τον έδωσε. Αυτό είναι ανησυχητικό, γιατί δείχνει ότι είμαστε πρόθυμοι να θέσουμε τα κινητά μας τηλέφωνα, και τα δεδομένα που εμπεριέχουν, σε κίνδυνο».
Η εξίσωση των ψηφιακών συσκευών με ανθρώπινες ιδιότητες δεν είναι κάτι νέο. Αντίστοιχα πειράματα στη δεκαετία του ’90 κατέληξαν στο συμπέρασμα ό,τι οι άνθρωποι αποδίδουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά στους υπολογιστές, όταν αλληλεπιδρούν μαζί τους. Ο David Emm, Senior Security Researcher της Kaspersky Lab, σχολίασε σχετικά με τα προβλήματα ασφάλειας που μπορεί να φέρει η συναισθηματική σύνδεση με μια συσκευή: «Έπειτα από την περσινή μελέτη σχετικά με την «Ψηφιακή Αμνησία», το φαινόμενο δηλαδή που υποδηλώνει ότι ξεχνάμε τις πληροφορίες που εμπιστευόμαστε στις συσκευές μας, το τελευταίο μας πείραμα αναδεικνύει την ισχυρή συναισθηματική σύνδεση που έχουμε με τα τηλέφωνά μας. Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα, ήταν ότι οι άνθρωποι αξιολόγησαν τα smartphones τους ως πολύ πιο σημαντικά για αυτούς, σε σύγκριση με τους φορητούς υπολογιστές ή άλλες συσκευές που διαθέτουν τον ίδιο βαθμό πληροφόρησης, κάτι που τονίζει το συμβολικό ρόλο που έχουν τα smartphones στη ζωή μας ως «ψηφιακοί σύντροφοι», που βρίσκονται πάντα στο πλευρό μας. Η συναισθηματική αυτή σχέση με το smartphone, μπορεί να σημαίνει ότι η διαδικασία απόφασής σας είναι πιο περιορισμένη, όταν πρόκειται για την προστασία των δεδομένων που είναι αποθηκευμένα σε αυτό. Γνωρίζουμε ήδη ότι πολλοί άνθρωποι ξεχνούν να μεριμνήσουν για την προστασία των smartphones τους, καθώς τα βλέπουν σχεδόν σαν προέκταση του εαυτού τους. Έτσι, συσκευές και χρήστες μπορεί να είναι ευάλωτοι απέναντι στους ψηφιακούς εγκληματίες».
Το γεγονός ότι πολλοί αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία στα τηλέφωνά σε σχέση με τους πραγματικούς φίλους και γνωστούς τους, δείχνει πόσο σημαντική είναι η προστασία των πληροφοριών που είναι αποθηκευμένες σε αυτά. Εδώ και δύο χρόνια, η Kaspersky Lab έχει ερευνήσει τις κοινωνικές συνέπειες της ψηφιοποίησης και πως αυτή μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους στις ψηφιακές εγκληματικές δραστηριότητες.
