Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Ο Chris Sharp είναι ο επικεφαλής τεχνολογίας στην Digital Realty, μια αμερικανική επιχείρηση που συνδυάζει τον τομέα των κατασκευών και της υψηλής τεχνολογίας.
Κατασκευάζει κέντρα δεδομένων, τις ανώνυμες αποθήκες γεμάτες υπολογιστές, που κρατούν τον διαδικτυακό κόσμο σε λειτουργια.
Η έλευση της τεχνητής νοημοσύνης (AI), η οποία απαιτεί πολύ περισσότερη επεξεργαστική ισχύ από τον τυπικό υπολογισμό, έχει αλλάξει τον κόσμο των κέντρων δεδομένων.
Η εταιρεία του μόλις έχτισε ένα τεράστιο νέο κέντρο δεδομένων στο Πόρτλαντ του Όρεγκον αφιερωμένο στην τεχνητή νοημοσύνη.
Πόσο διαφορετικό είναι αυτό από ένα συνηθισμένο κέντρο δεδομένων;
«Ένα κανονικό κέντρο δεδομένων χρειάζεται 32 μεγαβάτ ενέργειας να ρέουν στο κτήριο. Για ένα κέντρο δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης τα μεγαβάτ είναι 80», λέει ο Sharp.
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούν όλη αυτή την επιπλέον ηλεκτρική ενέργεια απλώς και μόνο επειδή κάνουν πολύ περισσότερη επεξεργασία από τον τυπικό υπολογιστη.
Αφομοιώνουν πολύ περισσότερα δεδομένα.
Ο Sharp επισημαίνει επίσης ότι ολόκληρος ο ιστός τεχνικής υποστήριξης, που απαιτεί η τεχνητή νοημοσύνη είναι μεγαλύτερος. «Έχουμε πέντε φορές περισσότερα καλώδια, για παράδειγμα».
Όλα αυτά αναδεικνύουν ένα πρόβλημα. Πώς θα μπορέσει να αναπτυχθεί η τεχνητή νοημοσύνη όταν απαιτεί πολύ περισσότερη ισχύ για να λειτουργήσει; Η απαίτηση, ολοένα και περισσότερου μεριδίου από το υπάρχον δίκτυο, σημαίνει ανταγωνισμός με τα σπίτια και άλλες βιομηχανίες και δεν πρόκειται να κερδίσει πολλούς φίλους στον τομέα των κέντρων δεδομένων εάν προκύψουν διακοπές ρεύματος.
«Η βιομηχανία μας πρέπει να βρει άλλη πηγή ισχύος», δηλώνει ο Sharp, καθώς θεωρεί ότι αυτή είναι η πυρηνική ενέργεια.
Ειδικότερα, προβλέπει ότι τα κέντρα δεδομένων στο όχι πολύ μακρινό μέλλον θα διαθέτουν τους δικούς τους αποκλειστικούς, ενσωματωμένους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Η εν λόγω τεχνολογία είναι ο πολυδιαφημισμένος Small Modular Reactor (SMR). Αυτά είναι σχέδια προηγμένων αντιδραστήρων που παράγουν περίπου το ένα τρίτο της ενέργειας ενός παραδοσιακού, μεγάλου πυρηνικού σταθμού.
Ενώ επί του παρόντος, δεν υπάρχουν πουθενά SMR σε εμπορική λειτουργία. Η Κίνα κατασκευάζει το πρώτο στον κόσμο, ενώ παρόμοια τεχνολογία χρησιμοποιείται ήδη από πυρηνικά υποβρύχια. Εν τω μεταξύ, πανεπιστήμια, όπως το Imperial College του Λονδίνου, λειτουργούν εδώ και χρόνια μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες για εκπαίδευση και εξάσκηση φοιτητών. Ο αντιδραστήρας του Imperial, που βρίσκεται λίγο έξω από το Λονδίνο, λειτούργησε από το 1965 έως το 2010.
Σήμερα, οι περισσότερες εταιρείες που αναπτύσσουν SMR για εμπορική χρήση εστιάζουν στο να βοηθήσουν τις πόλεις να κρατήσουν τα φώτα τους αναμμένα. Ωστόσο, μια ομάδα εξειδικευμένων εταιρειών έχουν αποφασίσει ότι τα κέντρα δεδομένων είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για τα σχέδια SMR τους. Ο Δρ Michael Bluck που διευθύνει στο Κέντρο Πυρηνικής Μηχανικής στο Imperial College του Λονδίνου, λεει: «Τα κέντρα δεδομένων είναι πράγματα που απαιτούν ενέργεια και με την τεχνητή νοημοσύνη προχωράμε σε ένα νέο επίπεδο απαιτήσεων ενέργειας».
«Επι του παρόντος υπάρχουν περίπου 50 σχέδια SMR. Η πρόκληση είναι να τα κατασκευάσουμε σε επαναλαμβανόμενες μονάδες, με εργοστασιακό στυλ, τυποποιώντας τις γραμμές παραγωγής. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο ένας μικρός γρήγορος αντιδραστήρας δεν θα μπορουσε να τροφοδοτήσει ένα κέντρο δεδομένων, εκτός από το ότι πρέπει να εγκριθεί από την ρυθμιστική αρχή», συμπληρώνει.
Στις ΗΠΑ, ένα σχέδιο SMR από μια εταιρεία που ονομάζεται NuScale έχει ήδη λάβει το πράσινο φως από το Γραφείο Πυρηνικής Ενέργειας.
Εν τω μεταξύ, στο Ηνωμένο Βασίλειο το Γραφείο για τον Πυρηνικό Κανονισμό συνεχίζει να μελετά σχέδια SMR από τη Rolls-Royce και την αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας Holtec International.
Η αμερικανική ενεργειακή εταιρεία Westinghouse θέλει να κατασκευάσει τέσσερα SMR στη βορειοανατολική Αγγλία, στην κοιλάδα Tees, κοντά στον υπάρχοντα πυρηνικό σταθμό Hartlepool.
Ο Δρ. Bluck πιστεύει ότι τα πυρηνικά υποβρύχια προσφέρουν μια συναρπαστική περίπτωση ασφάλειας για την τεχνολογία SMR.
«Φτιάχνουμε έναν αντιδραστήρα και τον βάζουμε σε ένα υποβρύχιο και οι άνθρωποι κοιμούνται σε απόσταση δύο μέτρων από αυτόν».
Προβλέπει επίσης ότι η συμμετοχή του τεχνολογικού τομέα στην ανάπτυξη SMR θα αποδειχθεί αποφασιστική. «Αυτοί οι τύποι έχουν πολλά μετρητά», προσθέτει.
Αντίθετα, ο Δρ. Doug Parr, επικεφαλής επιστήμονας της Greenpeace UK, λέει ότι το υψηλό κόστος των SMR θα αποδειχθεί πολύ μεγάλο εμπόδιο. «Η μη ρεαλιστική φιλολογία κρύβεται πίσω από τις εκτιμήσεις κόστους για τα SMR», λέει. «Αυτή η συζήτηση για αυτα θα εξαφανιστεί καθώς εμφανίζονται καθυστερήσεις και δυσκολίες».
Ο Δρ. Parr υποστηρίζει ότι οι χειριστές των κέντρων δεδομένων θα χάσουν τον ενθουσιασμό τους όταν προκύψουν αναθεωρημένες κοστολογήσεις που θα καταστήσουν τα SMR μη ανταγωνιστικά σε σύγκριση με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η Greenpeace αντιτίθεται επίσης στην πυρηνική ενέργεια για λόγους ασφαλείας, επισημαίνοντας τον κίνδυνο ατυχημάτων και την ανάγκη αντιμετώπισης των ραδιενεργών αποβλήτων.
Ο Spencer Lamb, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής στη βρετανική εταιρεία ανάπτυξης κέντρων δεδομένων Kao Data, δεν θεωρεί ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι κάτι επικείμενο.
«Έχω ακούσει για SMR, αλλά θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να αναπτυχθεί ένα κέντρο δεδομένων με πυρηνική υποστήριξη στο Ηνωμένο Βασίλειο και η τεχνητή νοημοσύνη συμβαίνει τώρα», λέει.
Πίσω στην Καλιφόρνια, μια εταιρεία που ονομάζεται Oklo λέει ότι έχει ένα σχέδιο SMR που είναι σχεδόν έτοιμο να κυκλοφορήσει.
«Η AI είναι ο καταλύτης, ο κύριος μοχλός», λέει ο Brian Gitt, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την επιχειρηματική ανάπτυξη της εταιρείας.
Η Oklo σχεδιάζει να παρουσιασει SMR που, όπως λέει, μπορούν να κατασκευαστούν γρήγορα και με ασφάλεια. «Οι άνθρωποι αμφισβητούν τη βιωσιμότητα της πυρηνικής ενέργειας λόγω των αποβλήτων και του κινδύνου ατυχήματος», λέει ο Gitt.
«Ανακυκλώνουμε το καύσιμο μέσω του αντιδραστήρα μας πολλές φορές, αντιμετωπίζοντας τα απόβλητα και οι νέοι αντιδραστήρες δεν μπορούν να λιώσουν, είναι αυτοψυκτόμενοι και αυτορυθμιζόμενοι».
Ο Gitt αρνείται να αποκαλύψει αν κάποιες εταιρείες κέντρων δεδομένων έχουν ήδη υπογράψει συμβόλαια, αλλά λέει ότι «όλοι οι μεγάλοι πάροχοι ενδιαφέρονται».
Προσθέτει: «Η ισχύς είναι το μεγαλύτερο πρόβλημά τους και θέλουν να αναπτύξουν αυτήν την τεχνολογία μέσα σε τέσσερα χρόνια, έως το 2028».
Ο Gitt λέει ότι τα 25 χρόνια εργασίας του στην ενεργειακή επιχείρηση τον έπεισαν ότι η πυρηνική ενέργεια είναι η μόνη απάντηση στις πιέσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος των νέων κέντρων δεδομένων AI.
«(Χωρίς εμάς) απλώς δεν έχουν τη δύναμη να ενεργοποιήσουν όλα τα μηχανήματα που χρειαζονται. Υπογράφουμε επιστολές προθέσεων σε συγκεκριμένες τοποθεσίες κέντρων δεδομένων με χρονικό πλαίσιο το 2028», συμπληρώνει.
Πώς θα μοιάζει λοιπόν ο πυρηνικός αντιδραστήρας ενός κέντρου δεδομένων;
Η Oklo προβλέπει μια μεγάλη δεξαμενή από ανοξείδωτο χάλυβα που περιέχει το SMR, τοποθετημένη σε μια τρύπα βάθους 15 μέτρων στο έδαφος.
Στη συνέχεια, το κέντρο δεδομένων θα κατασκευαστεί πάνω και γύρω από αυτόν.
Ίσως ο απόλυτος δεσμός μεταξύ SMR, AI και κέντρων δεδομένων είναι εμφανής στο διοικητικο συμβούλιο της Oklo.
Ο Sam Altman, ο υψηλού προφίλ ηγέτης της κορυφαίας εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης OpenAI, είναι ο πρόεδρός της από το 2015.
Όπως λέει ο Gitt για τον Altman, «εντόπισε αυτό το ζήτημα πριν από 10 χρόνια».
Πηγή: BBC News
