PlayStation 5 / Xbox Series X: Χρειάζομαι τηλεόραση με HDMI 2.1;

Του Παύλου Κρούστη

Περίπου κάθε 7-8 χρόνια βλέπουμε νέα γενιά κονσολών. Βρισκόμαστε μόλις έναν μήνα πριν το λανσάρισμα της 9ης γενιάς, που θα ξεκινήσει με τα PlayStation 5 και Xbox Series S|X. Οι οικιακές κονσόλες κατά βάση απαιτούν τη χρήση οθόνης/τηλεόρασης. Μπορεί εύκολα λοιπόν να συμπεράνει κανείς ότι είμαστε σε μια πολύ «ζεστή» εποχή για την αγορά της τηλεόρασης. Πρόκειται για μια περίοδο που εντοπίζεται είτε με την έναρξη νέας γενιάς κονσολών, είτε με το συνδυασμό κάποιας παγκόσμιας αθλητικής διοργάνωσης, όπως είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το Μουντιάλ και άλλα. Εν μέσω κορωνοϊού όμως, πιο πιθανό είναι να ευδοκιμήσει η αγορά της τηλεόρασης… τώρα. Κυρίως γιατί θα πουληθούν μες στους επόμενους μήνες εκατομμύρια κονσόλες PlayStation και Xbox σε όλο τον κόσμο.
 

Για να ξεκινήσουμε ομαλά, χρειάζεται να δώσουμε απάντηση σε ένα ερώτημα που καίει όλους τους ενδιαφερόμενους: «Χρειάζεται να αλλάξω τηλεόραση για το PlayStation 5 / Xbox Series S|X;» Η απάντηση είναι κατηγορηματικά «ΟΧΙ». Είσαι ΟΚ με οποιαδήποτε τηλεόραση χρησιμοποιεί HDMI για την είσοδο εικόνας και σίγουρα θα απολαύσεις την νέα σου κονσόλα. «Ναι, αλλά θα την απολαύσω στο έπακρο με όλα όσα έχει να προσφέρει;», θα ρωτούσε κάποιος στη συνέχεια. Εδώ αρχίζει και περιπλέκεται το θέμα…

Αναλύοντας σε πρώτη φάση με πιο απλούς όρους την κατάσταση, μπορούμε να αναρωτηθούμε το εξής: «Είχα σκοπό να αγοράσω τηλεόραση τώρα;». Αν η απάντηση είναι «όχι», τότε μπορείς να συνεχίσεις όπως είσαι και όταν αποφασίσεις να αγοράσεις τηλεόραση, τα ξαναλέμε. Η αγορά τηλεόρασης μπορεί να γίνει σοβαρή επένδυση. Αναλόγως του χρόνου που σπαταλά κάποιος παίζοντας ή βλέποντας ταινίες/σειρές/YouTube ή οτιδήποτε άλλο, ενδεχομένως να θέλει να επενδύσει περισσότερα χρήματα για να απολαύσει στο έπακρο ό,τι έχει να προσφέρει η τεχνολογία σήμερα, τόσο σε εικόνα, όσο και σε λειτουργίες. Επειδή αυτό όμως είναι μια τεράστια κουβέντα, θα εστιάσουμε περισσότερο στο gaming κομμάτι. Οπότε, αν δεν είχες σκοπό να αγοράσεις τηλεόραση, καλώς, μην αγοράσεις ακόμα. Αν νιώθεις όμως ότι ήρθε η ώρα, τότε θα πρέπει να έχεις υπόψη σου κάποια πράγματα.
 

HDMI 2.1 – 4Κ στα 120Hz
 

Τι είναι αυτό το περιβόητο HDMI 2.1 και γιατί το χρειάζεσαι (ή όχι) για αυτήν τη γενιά κονσολών; Πρόκειται για την έκδοση -σε επίπεδο hardware- της θύρας της τηλεόρασής σου για την εικόνα. Και όταν λέμε «επίπεδο hardware» εννοούμε ότι δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος μια θύρα HDMI 2.0 να γίνει HDMI 2.1. Αν το έχει πάρει κάπου το μάτι σου, να ξέρεις ότι αναφέρεται σε κάποια χαρακτηριστικά που έχουν ταυτιστεί με το 2.1, τα οποία μπορούν να γίνουν διαθέσιμα και στις θύρες 2.0 (μέσω software update), όμως το bandwidth δυστυχώς δεν αλλάζει, το εύρος δηλαδή της πληροφορίας που μπορεί να περάσει από τη θύρα. Σκέψου μια πόρτα… μπορούμε να της αλλάξουμε πόμολο ή κλειδαριά, όμως το μέγεθός της θα παραμείνει το ίδιο. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε μεγαλύτερη πόρτα… η οποία έρχεται με το 2.1. Μπορεί η πόρτα να αποκτήσει ίδιο χερούλι με τη μεγαλύτερη πόρτα, αλλά το βασικό μας ζήτημα είναι το μέγεθος. Συγκεκριμένα το bandwidth του HDMI 2.0 φτάνει έως και 18Gbps, ενώ του 2.1 φτάνει τα 48Gbps. Το 2.1 χωράει δηλαδή παραπάνω από 2,5 φορές τα δεδομένα του 2.0. Κι αυτό είναι κάτι που δεν αλλάζει με software update, ό,τι κι αν υπόσχονται οι κατασκευαστές… ελέω μάρκετινγκ.
 

Τι ακριβώς όμως έχουμε να «χωρέσουμε» μέσα από μια θύρα; Εικόνα και ήχο. Εδώ όμως θα μιλήσουμε για την εικόνα. Οι 3 κύριοι παράγοντες που αφορούν στην ψηφιακή εικόνα μας είναι: (α) ανάλυση, (β) ρυθμός καρέ ανά δευτερόλεπτο [fps] και (γ) χρωματικό εύρος. Τα 18Gbps του HDMI 2.0 χρειάζεται να χωρέσουν τα τρία αυτά κομμάτια και μπορούμε να ρίξουμε λίγο το μέγεθος κάποιου εξ αυτών για να χωρέσουμε λίγο μεγαλύτερα μεγέθη εκ των υπολοίπων. Για παράδειγμα, το HDMI 2.0b μπορεί να φτάσει να μεταφέρει έως και 4K ανάλυση στα 60fps με χρωματικό εύρος έως και 36-bit (μόνο στην “b” έκδοση). Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να έχουμε 4K60 με HDR (high-dynamic range – υψηλό δυναμικό εύρος στα χρώματα). Αν δεν μας ενδιαφέρει η ανάλυση και μας ενδιαφέρει περισσότερο η απόκριση/ρυθμός ανανέωσης, ο συνδυασμός αυτός μπορεί να γίνει 1080p στα 120Hz (πάλι με HDR) ή 1440p στα 120Hz, αν υποστηρίζει η οθόνη σου αυτήν την ανάλυση (συνήθως μόνο σε monitor και όχι σε τηλεοράσεις).

Το HDMI 2.1 επειδή έχει πολύ ευρύτερο bandwidth, μπορεί να δώσει έως και 4Κ στα 120Hz (με HDR) ή ακόμα και 8K ή 10K. Το όλο θέμα με το HDMI 2.1 έχει προκύψει τώρα, διότι οι νέες κονσόλες είναι οι πρώτες που έρχονται με θύρα εξόδου εικόνας HDMI 2.1, εν αντιθέσει με τις προηγούμενες κονσόλες που είχαν HDMI 2.0b. Αυτό το γεγονός θα το έχεις ίσως αντιληφθεί στην προώθηση των νέων κονσολών, που αναφέρουν ότι θα μπορούν να φτάσουν έως και 8K και 120fps… αυτή είναι η μετάφραση του «HDMI 2.1». Συνεπώς, αν και η τηλεόρασή μας έχει είσοδο HDMI 2.1, τότε αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να πάρουμε μέχρι και 48Gbps πληροφορίας από την κονσόλα στην τηλεόρασή μας.
 

Όλα τα παραπάνω, μπορούμε να τα αντιληφθούμε λίγο καλύτερα μέσω παραδείγματος. Ο τίτλος αγώνων αυτοκινήτου, DiRT 5, υποστηρίζει για τη νέα γενιά ένα mode στα 120Hz. Σύμφωνα με δοκιμές, το παιχνίδι φτάνει σε αυτό το mode δυναμική ανάλυση έως και 1440p (2Κ). Κι εδώ αρχίζει το μεγαλύτερο μπλέξιμο. Αν παίζεις σε monitor, θα μπορέσεις να πάρεις πλήρως τα 1440p και τα 120Hz μέσω θύρας HDMI 2.0b. Αν παίζεις όμως σε τηλεόραση με HDMI 2.0b, τότε η ανάλυση πέφτει στα 1080p (downscale). Αυτό συμβαίνει διότι οι τηλεοράσεις δεν υποστηρίζουν ανάλυση 1440p. Από την άλλη, αν η τηλεόραση διαθέτει HDMI 2.1, τότε το παιχνίδι θα τρέχει σε dynamic 1440p, το οποίο όμως θα γίνεται upscaled σε 4K, όπως κάνουν όλα τα νεότερα παιχνίδια, ανεξαρτήτως native ανάλυσης (η ανάλυση, στην οποία γίνεται render το παιχνίδι πριν ξεκινήσει το «ταξίδι» για τον scaler, που οδηγεί στην τηλεόρασή μας). Σε αυτήν την περίπτωση, συγκρίνοντας HDMI 2.0 με HDMI 2.1 και παίζοντας το DiRT 5 στο 120Hz mode σε τηλεόραση (που δεν υποστηρίζει 1440p), έχουμε από τη μία downscaled 1080p και από την άλλη upscaled 4K ανάλυση. Συνεπώς, εδώ, το HDMI 2.1 κάνει τη διαφορά.

Θα υποστηρίζουν όλα τα παιχνίδια 120Hz mode; Σίγουρα όχι. Έχουμε ήδη όμως από την αρχή της γενιάς τέτοιο mode σε διάφορα παιχνίδια (Call of Duty: Black Ops Cold War, Devil May Cry 5 Special Edition, DiRT 5, Monster Boy and the Cursed Kingdom, Rainbow Six Siege). Σίγουρα λοιπόν θα δούμε κι άλλα. Χρειαζόμαστε το 2.1 για όλα; Πιθανώς όχι. Το DiRT 5, όπως είπαμε, κάνει render στα 1440p και πιθανώς άλλα παιχνίδια να κάνουν στα 1080p αν είναι πιο απαιτητικά ή όχι τόσο… ικανά. Δεν γνωρίζουμε ακόμη σε τι ανάλυση θα καταφέρνουν να φτάσουν τα 120fps τα άλλα παιχνίδια, ενώ φυσικά πολλά παιχνίδια «δεν θα ασχοληθούν καν με τα 120fps». Παράλληλα, παιχνίδια με όχι και τόσο «απαιτητική» ποιότητα εικόνας, όπως το Monster Boy, ίσως (δεν γνωρίζουμε ακόμη) καταφέρνει να διατηρεί ακόμη και 4Κ ανάλυση στα 120Hz. Σε αυτήν την περίπτωση για να απολαύσουμε τόσο την υψηλή ανάλυση όσο και τον υψηλό ρυθμό ανανέωσης, χρειαζόμαστε το HDMI 2.1.

Μπορεί να μην σε ενδιαφέρει όμως τίποτα από τα παραπάνω. Μπορεί απλά να είσαι απ’ αυτούς που θεωρούν τα 120fps υπερβολή ή ότι «αποκλείεται να τα φτάσουν ακόμη κι οι νέες κονσόλες». Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να εξηγήσουμε πως τα 120fps ακόμη και σε 4Κ αναλύσεις ενδεχομένως σε μερικά χρόνια να είναι εφικτά ακόμη και για AAA τίτλους, εννοώντας ότι θα έχουν υψηλή ποιότητα εικόνας. Το DiRT 5 για παράδειγμα, σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται υποδεέστερος τίτλος και ήδη φτάνει στα 120fps σε 2Κ. Και μιλάμε για παιχνίδι λανσαρίσματος! Δεν είναι απίθανο σε μερικά χρόνια, που οι devs θα έχουν μάθει καλύτερα πώς να «ξεζουμίζουν» την ισχύ των κονσολών να δούμε επόμενο παιχνίδι στη σειρά να φτάνει 4Κ ανάλυση στα 120 καρέ το δευτερόλεπτο.

Πέραν του bandwidth όμως, της ανάλυσης και των fps, υπάρχουν κι άλλα σημαντικά σημεία. Θα επανέλθουμε σε επόμενο άρθρο να μιλήσουμε για τα υπόλοιπα προτερήματα του HDMI 2.1, όπως το variable refresh rate, το auto low latency mode και άλλα, ενώ θα προτείνουμε μερικά μοντέλα τηλεοράσεων, που μπορούν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τις next-gen δυνατότητες των κονσολών. Έως τότε, θυμήσου ότι και πάλι μπορείς να απολαύσεις τη νέα γενιά κονσολών πιθανώς με την τηλεόραση που ήδη έχεις, καθώς το HDMI 2.1 ακόμη δεν είναι απαραίτητο, όπως ίσως διαβάζεις στις γωνιές του διαδικτύου. Απλά, αν σκοπεύεις να πάρεις τώρα τηλεόραση, είσαι gamer και σε ενδιαφέρει η ποιότητα, τότε καλό θα είναι να λάβεις υπόψη σου τα παραπάνω.