Του Βασίλη Τατσιόπουλου
Πληροφορίες
Τίτλος: Shenmue 3
Πλατφόρμες: PlayStation 4 / PC
Δοκιμάστηκε σε: PlayStation 4
Εταιρεία Ανάπτυξης: Ys Net
Εκδότρια Εταιρεία: Deep Silver
Είδος: Action-adventure
Ηλικίες: 16+
Κυκλοφορία: 19 Νοεμβρίου 2019
Όποιος έχει κάποτε φύγει από το σπίτι του, έχει νιώσει το Shenmue. Όταν πέρασα σε σχολή μακριά από την πόλη όπου μεγάλωσα κι έμενα, ένιωσα το Shenmue. Το πρώτο βράδυ μακριά από το σπίτι, στους κρύους, αφιλόξενους και άγνωστους τοίχους της φοιτητικής εστίας. Η ψιλή κουβεντούλα με αγνώστους. Η επιστροφή στο σπίτι τα Χριστούγεννα. Εκεί είναι το Shenmue: στα συναισθήματα της μοναξιάς, της αποξένωσης και της αφιλόξενης ατμόσφαιρας, αλλά και στην αντίθετη όψη, τη ζεστασιά, την αγάπη και τη στοργή.
Το πρώτο και μεγαλύτερο κομμάτι του Shenmue 3 το περνάμε σε ένα μικρό ειδυλλιακό χωριό, όπου ζουν παράξενοι, αλλά κι ευχάριστοι άνθρωποι. Εκεί, ο πρωταγωνιστής, ο Ryo Hazuki, έχει φτάσει μαζί με τη συνοδοιπόρο του, τη Shenhua, ακολουθώντας το μονοπάτι που έχει αφήσει ο δολοφόνος του πατέρα του. Η ιστορία του Ryo, που συνεχίζει ακριβώς εκεί που είχε μείνει, είναι μια ιστορία εκδίκησης, όχι όμως με τη συνηθισμένη αφηγηματική ροή. Στο Shenmue δεν περνάμε ένα οργισμένο, αιματηρό βράδυ, τιμωρώντας όσους μας έβλαψαν. Αντίθετα, παίρνουμε τον χρόνο μας, βρίσκουμε πληροφορίες στα πιο απίθανα μέρη, ζούμε την καθημερινότητα του ήρωα και λαμβάνουμε μέρος στις σκέψεις του.
Το πρώτο χωριό που επισκεπτόμαστε στο Shenmue 3, γίνεται το σπίτι μας. Ανακαλύπτουμε κάθε γωνιά του, μαθαίνουμε απ’ ‘εξω όλες τις τοποθεσίες και πώς να πάμε εκεί, γνωρίζουμε τους κατοίκους και αναπτύσσουμε μια ιδιότυπη σχέση μαζί τους. Όσο κι αν πρόκειται για ένα παιχνίδι που μοιάζει με εξομοιωτή καθημερινής ζωής, όλος ο κόσμος δίνει πολύ τεχνητή αίσθηση. Οι κάτοικοι έχουν τη ρουτίνα τους, την οποία ακολουθούν με ευλάβεια, όμως ποτέ δεν φαίνονται ρεαλιστικοί. Για την ακρίβεια, τίποτα δεν είναι ρεαλιστικό στον κόσμο του Shenmue. Μπορεί να συναντήσουμε έναν ισχυρό αντίπαλο, τον οποίο δεν έχουμε καμία ελπίδα να νικήσουμε σε μονομαχία, αλλά, με επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση βασικού τύπου για μερικές ώρες, καταφέρνουμε να τον κατατροπώσουμε με άνεση. Ο ήρωάς μας χρειάζεται να τρώει για να έχει αντοχή, όμως δεν χρειάζεται να μαγειρεύει ή να καταναλώνει πραγματικό φαγητό και έτσι μπορεί να τρέφεται αποκλειστικά με σκόρδα. Τα σχετικά παραδείγματα είναι πάρα πολλά και πάντοτε ο κόσμος του παιχνιδιού μοιάζει ψεύτικος, με έναν παράταιρο τρόπο.
Φυσικά, μεγάλη βοήθεια στη διατήρηση της τεχνητής αίσθησης δίνουν το απότομο και αχρείαστο μοντάζ, οι εντελώς ξύλινες κινήσεις των σωμάτων και των προσώπων, οι πολύ κακές ερμηνείες των ηθοποιών και οι κακογραμμένοι διάλογοι. Σε αρκετές περιπτώσεις, ο συμπαθής αν και τελείως κενός από προσωπικότητα Ryo Hazuki ρωτάει έναν περαστικό: «Ψάχνω μερικούς αληταράδες (thugs), έχεις δει κανέναν;» Η απάντηση που παίρνει, μπορεί να βγάζει ακόμα λιγότερο νόημα από την ερώτηση. «Όχι, δεν τον ξέρω», απαντά ένας. Οι «χαλασμένοι» διάλογοι συμβαίνουν συνεχώς και δεν ξέρω αν ευθύνεται η μετάφραση, αλλά δεν έχει καν σημασία τελικά. Το αποτέλεσμα είναι εντελώς «Shenmue», σαν να μην πέρασε μια μέρα.
Όμως, όσο χαλασμένα κι αν είναι τα χαρακτηριστικά του, ο κόσμος γίνεται όντως σπίτι μας. Οι χαιρετούρες με τους κατοίκους, οι ασυναρτησίες που λέει μια γιαγιά που κάθεται στην αυλή της, οι εκπαιδευτικές μονομαχίες με μια κοπέλα δίπλα σε έναν κήπο με ηλίανθους, η επιστροφή στο σπίτι της Shenhua κάθε βράδυ και η ανασκόπηση της ημέρας στο σαλόνι, η καλημέρα που μας λέει κάθε πρωί και πολλές ακόμα καθημερινές λεπτομέρειες, καταφέρνουν να στήσουν μια ιδιαίτερα ευχάριστη ρουτίνα, που δημιουργεί αυτό το ζεστό αίσθημα της νοσταλγίας, αυτό που νιώθουμε όταν γυρνάμε στο σπίτι μετά από καιρό. Η ζεστασιά είναι διάχυτη στο Shenmue 3, ιδίως στο πρώτο χωριό, όπου περνάμε τον περισσότερο χρόνο μας μιλώντας με κατοίκους του, παίζοντας τυχερά παιχνίδια, κόβοντας ξύλα και βελτιώνοντας την τεχνική μας στο κουνγκ φου, όλα κάτω από το πρίσμα μιας χαρακτηριστικής αθωότητας και μιας ξεγνοιασιάς, που «γαργαλάνε» το στομάχι. Η ευχαρίστηση, η γαλήνη και η χαλάρωση που προσφέρει το Shenmue 3 βρίσκονται σπάνια σε βιντεοπαιχνίδι, αλλά και στον έξω κόσμο.
Μετά, τα παίρνει όλα πίσω, στέλνοντάς μας στη δεύτερη πόλη, που είναι μεγαλύτερη, άγνωστη και πιο αφιλόξενη. Τώρα, κοιμόμαστε σε ξενοδοχείο, οι άνθρωποι είναι περισσότεροι και η πόλη πιο απρόσωπη και «κρύα». Παρόλα αυτά, ο ενθουσιασμός, η έξαψη, η ανάγκη της εξερεύνησης, κυριαρχούν και μας δίνουν ώθηση να μάθουμε και να αγαπήσουμε το νέο αυτό περιβάλλον -όπως και συμβαίνει, αλλά ποτέ όσο το «σπίτι μας». Η αίσθηση του ταξιδιού, η γνωριμία νέων τοποθεσιών και ανθρώπων, η περιπέτεια στο άγνωστο, μεταδίδονται με πολύ εύστοχο τρόπο. Το μεγαλύτερό μου παράπονο, το βασικότερο λάθος στη δομή αυτή, το οποίο πάει μάλιστα κόντρα στις αξίες του Shenmue, είναι ότι το ταξίδι από το χωριό στην πόλη γίνεται εκτός οθόνης και δεν το βιώνουμε. Ωστόσο, βιώνουμε στο πετσί μας την πρώτη, κρύα νύχτα στο ξενοδοχείο και εκεί το Shenmue 3 χτυπά διάνα.
Επίσης, το τρίτο κεφάλαιο της σειράς διαπρέπει στον σχεδιασμό των τοποθεσιών. Τα γραφικά δεν χρησιμοποιούν την αιχμή της τεχνολογίας, τα τεχνικά χαρακτηριστικά δεν εντυπωσιάζουν, αλλά τα περιβάλλοντα είναι πάντοτε πανέμορφα και προκαλούν τον παίκτη όχι μόνο να τα εξερευνήσει, αλλά και να πάρει τον χρόνο του, να τα χαζέψει, να ζήσει μέσα τους. Τα χρώματα δίνουν πολύ ευχάριστη αίσθηση, τα παραδοσιακά λαογραφικά χαρακτηριστικά είναι ατμοσφαιρικά, η βλάστηση, τα δέντρα και γενικότερα η φύση κλέβουν την παράσταση. Ακόμα, η εναλλαγή ημέρας και νύχτας, ο φωτισμός (το κλασικό blur της σειράς εμφανίζεται και πάλι, αν και έχει χαμηλώσει η έντασή του) και τα καιρικά φαινόμενα είναι συνεχώς ευχάριστα στο μάτι και τα πάντα είναι ταιριαστά στο ύφος του κόσμου. Η συνολική εικόνα, παρά τα ατοπήματα όπως μερικά glitches (αντικείμενα και χαρακτήρες εμφανίζονται ή εξαφανίζονται ξαφνικά, άνθρωποι αιωρούνται κλπ.), είναι πολύ θετική, απόλυτα εναρμονισμένη με την ιστορία του Shenmue, πιστή στο παρελθόν της, αλλά και εξελιγμένη. Αυτό που βοηθάει απίστευτα στη δημιουργία της εξαιρετικής ατμόσφαιρας είναι η υπέροχη μουσική επένδυση.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η δομή των τοποθεσιών που, αν και είναι ανοιχτές για να τις εξερευνήσουμε κατά βούληση, στην αρχή μάς περιορίζουν σε μικρά τμήματά τους, τα οποία επεκτείνονται σταδιακά, ώστε να μην χαθούμε και να καταφέρουμε να μάθουμε τους χώρους αποτελεσματικά. Το μέγεθος και η ποικιλία του κόσμου δεν απογοητεύουν, δυστυχώς όμως οι δραστηριότητες που είναι διαθέσιμες δεν είναι αρκετές. Τα τυχερά παιχνίδια είναι λίγα και δεν προσφέρουν ιδιαίτερη διασκέδαση, τα mini games χωρίζονται σε μικρό αριθμό διαφορετικών ειδών και καταντούν γρήγορα κουραστικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι στιγμές που η πλοκή μάς αναγκάζει σε τακτικές grinding, ώστε να μαζέψουμε το απαιτούμενο χρηματικό ποσό για να συνεχίσουμε. Εκεί, φαίνεται πόσο περιορισμένες είναι οι δραστηριότητες, καθώς τελικά κάνουμε συνεχώς τα ίδια και τα ίδια, σε σημείο βαρεμάρας και -ενίοτε- απελπισίας. Ευτυχώς τα διάφορα mini games, οι παράπλευρες αποστολές και οι δραστηριότητες καταφέρνουν να συνδεθούν με κάποιον τρόπο και το συνολικό αποτέλεσμα είναι επαρκώς ενδιαφέρον.
Η πείνα του πρωταγωνιστή εκφράζεται με μία μπάρα που είναι ταυτόχρονα η «ζωή» και η αντοχή του. Έτσι, αν δεν τρώμε, χάνουμε ζωή συνεχώς, ειδικά όσο κάνουμε έντονες κινήσεις, όπως το τρέξιμο. Το σύστημα αυτό είναι ενδιαφέρον, καθώς μας αναγκάζει να ασχοληθούμε με δουλειές για να βγάλουμε λεφτά και να αγοράσουμε τρόφιμα για να κρατήσουμε τη ζωή σε υψηλό επίπεδο για να αντιμετωπίσουμε ενδεχόμενες μάχες. Βέβαια, θα μπορούσε να είναι πιο καλοδουλεμένο και να μην αποτελείται απλώς από το πάτημα ενός κουμπιού στο -ιδιαίτερα αναχρονιστικό- μενού.
Φυσικά, το gameplay είναι πολύ αργό, όπως έχουμε συνηθίσει από τη σειρά, και δεν υπάρχουν πολλές διευκολύνσεις. Θα χρειαστεί να παίξουμε το ίδιο mini game δεκάδες φορές συνεχόμενα, σε αρκετές περιπτώσεις, ώστε να βελτιώσουμε το κουνγκ φου μας ή να μαζέψουμε λεφτά για να αγοράσουμε… σκόρδα. Θα αναγκαστούμε, για να εντοπίσουμε ένα σημαντικό αντικείμενο-στοιχείο για την υπόθεση, να ανοίξουμε πολλά συρτάρια και ντουλάπια, τα περισσότερα από τα οποία περιέχουν ασήμαντα πράγματα. Για να πάμε σε ένα συγκεκριμένο μέρος δεν βλέπουμε χάρτες, αλλά εμπιστευόμαστε τις οδηγίες περαστικών και τη μνήμη μας.
Στις 30 περίπου ώρες που διαρκεί το ταξίδι, θα κουραστούμε, θα βαρεθούμε, θα σκεφτούμε να τα παρατήσουμε, όμως, κοιτώντας το παιχνίδι με πιο ανοιχτόμυαλο βλέμμα, μπορεί κανείς να καταλάβει πού αποσκοπούν όλες αυτές οι κουραστικές λεπτομέρειες: όπως και οι προκάτοχοί του, το Shenmue 3 προσπαθεί να μας κάνει να νιώσουμε πως ανήκουμε σε αυτόν τον κόσμο, πως είμαστε ο Ryo Hazuki και πως δεν είμαστε αήττητος ήρωας, αλλά ένας πεισματάρης νεαρός. Και τα καταφέρνει, με τον δικό του, παράξενο τρόπο. Όταν συνηθίσουμε το πόσο τεχνητός και παράδοξος είναι ο κόσμος, πόσο «φευγάτοι» οι κάτοικοι και πόσο, τελικά, τίποτα δεν βγάζει νόημα με τα δεδομένα της πραγματικότητας, τότε αρχίζουμε να μπαίνουμε στο νόημα και το immersion χτυπά κόκκινο. Λίγα παιχνίδια μπορούν να δημιουργήσουν τόσο έντονη την αίσθηση του ανήκειν, να κάνουν τον παίκτη μέρος ενός συνόλου που τον «αγκαλιάζει» ενώ ζει και αναπνέει με ή χωρίς αυτόν.
Μία μεγάλη διευκόλυνση που υπάρχει, δεν θα έπρεπε να υπάρχει δυστυχώς. Πάντα στο Shenmue εμφανιζόταν η έννοια του χρόνου που περνά και επηρεάζει τον κόσμο. Πολλές φορές μάς έστελναν κάπου, όμως έπρεπε να πάμε σε συγκεκριμένη ώρα και έτσι αν φτάναμε νωρίτερα ψάχναμε τρόπους να περάσουμε τον χρόνο μας. Στο Shenmue 3 αυτό δεν συμβαίνει γιατί, όποτε υπάρχει κάποιος χρονικός περιορισμός, μας δίνεται η δυνατότητα να τον παρακάμψουμε και να βρεθούμε αυτόματα εκεί που πρέπει, την κατάλληλη ώρα. Θα προτιμούσα να μην δίνεται τόσο συχνά αυτή η δυνατότητα, γιατί το παιχνίδι έτσι χάνει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά του γνωρίσματα, όμως με δεδομένη την έλλειψη ποικιλίας δραστηριοτήτων, τελικά ίσως είναι καλύτερα, αφού θα καταλήγαμε να βαριόμαστε συνεχώς. Όπως και να ‘χει, μπορούσε να έχει γίνει κάτι καλύτερο.
Το μεγαλύτερο κομμάτι του παιχνιδιού το περνάμε κυκλοφορώντας και κάνοντας τον ντετέκτιβ -όπως θα το έκανε ένα μικρό παιδί- όμως υπάρχει δράση και, φυσικά, αντιμετωπίζουμε εχθρούς εκμεταλλευόμενοι τις γνώσεις του Ryo στις πολεμικές τέχνες. Τα Quicktime Events επιστρέφουν (σκηνές στις οποίες πρέπει να πατήσουμε γρήγορα το κατάλληλο κουμπί) και είναι χειρότερα και πιο εκνευριστικά από ποτέ. Ο χρόνος αντίδρασης είναι πολύ μικρός και κάθε φορά που αποτυγχάνουμε ξεκινάει όλη η σκηνή από την αρχή και, αν και ποτέ δεν είναι μεγάλες σε διάρκεια, οι φάσεις αυτές κουράζουν και σπάνε νεύρα. Οι μάχες, δυστυχώς είναι μέτριες και ευτυχώς λίγες. Οι συνδυασμοί επιθέσεων και οι ειδικές κινήσεις που έχουμε στη διάθεσή μας επαρκούν και με το παραπάνω, ο τρόπος απόκτησής τους έχει ενδιαφέρον, όμως ο τρόπος χρήσης τους είναι παλιομοδίτικος, με αργό χρόνο απόκρισης και «βαρύ» χειρισμό γενικότερα. Επίσης, η δυσκολία είναι κακοστημένη, καθώς σε γενικές γραμμές οι μάχες είναι πανεύκολες, όμως ξαφνικά εμφανίζεται ένας «δείρτης» που μας βγάζει την πίστη δυσανάλογα. Υπάρχουν θετικά στοιχεία στις αναμετρήσεις, όπως η επιτηδευμένα αργή τους ροή και η τακτική φύση τους, όμως τελικά δεν εντυπωσιάζουν σε καμία περίπτωση, αλλά δεν ενοχλούν αρκετά και έχουν κάτι να προσφέρουν.
Για να σας δώσω να καταλάβετε τι ακριβώς συμβαίνει με το Shenmue 3, θα σας πω το εξής: αν έχετε αγαπήσει τα δύο πρώτα παιχνίδια, αν είναι σημαντικά για εσάς με οποιονδήποτε τρόπο, να πάτε να αγοράσετε το τρίτο, καθώς θα το απολαύσετε χωρίς αμφιβολία και θα σας συγκινήσει δίχως κατάχρηση νοσταλγίας, παρά τα πολλά του ελαττώματα. Δεν υπάρχει περίπτωση ένας φαν της σειράς να μην εκτιμήσει το τρίτο της μέρος και τη φροντίδα που έχει δώσει ο δημιουργός του, ο Yu Suzuki. Από την άλλη, όμως, αν κάποιος δεν είναι φαν είτε επειδή δεν του άρεσε το Shenmue, είτε επειδή δεν έχει παίξει στο παρελθόν, καλύτερα να μην ασχοληθεί με το νέο κεφάλαιο. Είναι πολύ παράξενο, απόλυτα μοναδικό και ιδιαίτερο και φτιαγμένο με μόνο σκοπό να ικανοποιήσει το κοινό του. Όποιος ενδιαφέρεται για τη σειρά χωρίς να την έχει γνωρίσει πρέπει να παίξει τις περσινές επανεκδόσεις των πρώτων δύο τίτλων πρώτα και, αν του αρέσουν, να πάει στο τρίτο κομμάτι (υπάρχει ένα recap των γεγονότων, αλλά δεν είναι επαρκές). Το σημείο του Shenmue 3 που δεν αρκεί για να ικανοποιήσει τους λάτρεις της σειράς είναι το τέλος του και το πόσο λίγο προχωρά την κεντρική ιστορία που, φυσικά, δεν τελειώνει οριστικά… Μην το θεωρήσετε σπόιλερ, αλλά προειδοποίηση με σκοπό να σας προετοιμάσει.
Η μεγαλύτερη απογοήτευση όμως, έγκειται στο πόσο πίσω κοιτάει το Shenmue 3, σε αντίθεση με τους δύο προκατόχους του που έβλεπαν δεκαετίες στο μέλλον, όσον αφορά στον σχεδιασμό τους. Τότε, είδαμε χαρακτηριστικά που δεν υπήρχαν σε κανένα άλλο παιχνίδι και άνοιξαν πάρα πολλούς δρόμους για το μέσο και τους πειραματισμούς που ακολούθησαν ώστε να καταλήξουν στα στάνταρ που υπάρχουν ακόμη και σήμερα. Το τρίτο μέρος της σειράς δεν κάνει κανένα βήμα μπροστά, δεν φέρνει καινοτομίες και επαναστάσεις. Όταν είχα παίξει, ως παιδί, τα πρώτα δύο, είχα μείνει με ανοιχτό το στόμα και δεν μπορούσα να πιστέψω τις δυνατότητες που ανοίγονταν εξαιτίας τους. Ήταν, τότε, αδιανόητη η ελευθερία που δόθηκε στον παίκτη, οι λεπτομέρειες που χαρακτήριζαν τον κόσμο ήταν κάτι εντελώς νέο και μπορούσα μόνο να φανταστώ πού θα οδηγήσουν όλα αυτά.
Συμπέρασμα
Αν είχα την ευκαιρία τότε να μιλήσω με τον μελλοντικό μου εαυτό, τον σημερινό δηλάδη, που έχει παίξει το Shenmue 3 δεκαπέντε χρόνια μετά την κυκλοφορία του δεύτερου, θα περίμενα να ακούσω απίστευτα, ανήκουστα πράγματα. Όταν, όμως, θα περιέγραφα στον 12χρονο εαυτό μου το Shenmue 3, σίγουρα θα μου έλεγε «αυτό είναι όλο;» και θα απογοητευόταν. Ωστόσο, μετά από τόσο μεγάλη αναμονή, το ότι ο Suzuki κατάφερε να δημιουργήσει το πολυπόθητο sequel και να δώσει στο κοινό του τα συναισθήματα που μόνο το Shenmue μπορεί να μεταδώσει, είναι μεγάλη επιτυχία. Μπορούσε να είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο, μπορούσε να ταράξει τα νερά όπως και τότε, δεν το έκανε όμως, μιας και είναι το ίδιο, παλιό και αγαπημένο Shenmue, ελαφρώς γυαλισμένο. Είναι το ίδιο Shenmue και, όσο κι αν αυτό φέρνει κάποια απογοήτευση, φέρνει επίσης νοσταλγία για μια άλλη εποχή του gaming, καθώς και πολλά ζεστά συναισθήματα. Το Shenmue 3 είναι μια ολοκληρωτικά Shenmue εμπειρία, είναι η επιστροφή στο σπίτι και τη θαλπωρή του, μετά από πολλά χρόνια απουσίας.
Βαθμολογία: 
6/10
Το παιχνίδι μάς παραχωρήθηκε από την εκδότρια εταιρεία για τις ανάγκες του review.
