Λευτέρης Ξυκομηνός
Δεν χωράει καμία αμφισβήτηση, ότι το μεγαλύτερο τεχνολογικό γεγονός, που μεταπήδησε σε γεγονός που επηρέασε τις ζωές όλων, ήταν στις αρχές τις δεκαετίας του ’90 η εμφάνιση του Παγκόσμιου Ιστού. Ναι μεν το Διαδίκτυο προϋπήρχε γύρω από τις αρχές των ’80s, αλλά η εικόνα του ήταν βασισμένη σε κείμενο και η πρόσβαση γινόταν μέσω εντολών. Μετά την εμφάνιση των προγραμμάτων πλοήγησης Διαδικτύου και την εμφάνιση του Παγκόσμιου Ιστού, τα πάντα άλλαξαν. Από τότε έχουν περάσει παραπάνω από δύο δεκαετίες. Το Internet βρίσκεται σε κάθε σχεδόν στιγμή της καθημερινότητάς μας, από τους υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα, τα tablet, τις συσκευές / gadget που συνδέονται με αυτό, τα έξυπνα ρολόγια, τις smart TV, τα σύγχρονα αυτοκίνητα, ακόμα και σε οικιακούς ψυγειο-καταψύκτες τελευταίας γενιάς. Όμως η πραγματική ερώτηση είναι, πόσο εξοικειωμένοι είμαστε εμείς, όντας πλέον εντός Διαδικτύου, με την ορθή χρήση του; Πόσο γνωρίζουμε τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε όταν το χρησιμοποιούμε; Και κατ’ επέκταση, πόσο έχουμε τις κατάλληλες γνώσεις, ώστε να προστατευθούμε από τις διάφορες σύγχρονες ψηφιακές απειλές;
Η ασφάλεια στο ψηφιακό περιβάλλον εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων. Πρώτα απ’ όλα, εξαρτάται από την ικανότητα ενός χρήστη να παίρνει σωστές αποφάσεις. Οι online συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία της ψηφιακής ταυτότητας, των χρημάτων και των προσωπικών δεδομένων, αλλά συχνά μπορούν και να καταστήσουν όλα τα παραπάνω εύκολη λεία για τους εγκληματίες. Η Kaspersky Lab θέλει να στρέψει την προσοχή των χρηστών σε αυτό το πρόβλημα, με ένα τεστ που τους βοηθά να αξιολογήσουν το επίπεδο των γνώσεων τους για τον ψηφιακό κόσμο και να κατανοήσουν αν η συμπεριφορά τους στο Διαδίκτυο είναι ασφαλής ή όχι.
Οι χρήστες του Διαδικτύου συχνά δεν αναγνωρίζουν μια πιθανή απειλή όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αυτή. Αυτό είναι το αποτέλεσμα που προκύπτει από έρευνα της Kaspersky Lab, με τη συμμετοχή 18.000 χρηστών σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο πλαίσιο της έρευνας, οι συμμετέχοντες έρχονται αντιμέτωποι με επικίνδυνες καταστάσεις που προκύπτουν τακτικά, όταν σερφάρει κανείς στο Διαδίκτυο, όταν κατεβάζει αρχεία (download) ή όταν επισκέπτεται ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα. Κάθε σενάριο προσφέρει τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε περισσότερες από μία απαντήσεις. Ανάλογα με τις πιθανές αρνητικές συνέπειες, σε κάθε απάντηση αντιστοιχεί και μια βαθμολογία. Όσο ασφαλέστερη είναι η επιλογή του χρήστη, τόσο μεγαλύτερη είναι η βαθμολογία και το αντίστροφο.
Ο μέσος όρος της βαθμολογίας των συμμετεχόντων από 16 χώρες ήταν 95 πόντοι, με άριστα το 150. Αυτό σημαίνει ότι ακολούθησαν τις ασφαλείς επιλογές λίγο πάνω από τις μισές εκ των υποθετικών καταστάσεων. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις εξέθεσαν τον εαυτό τους σε δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις, όπως η διαρροή εμπιστευτικών πληροφοριών.
Στο πλαίσιο της έρευνας, μόνο το 24% των ερωτηθέντων ήταν σε θέση να αναγνωρίσει μια πραγματική ιστοσελίδα, χωρίς επίσης να επιλέξει και μία σελίδα phishing (δηλαδή πλαστή). Επιπλέον, το 58% των ερωτηθέντων επέλεξε μόνο σελίδες phishing, οι οποίες είναι σχεδιασμένες για να υποκλέψουν στοιχεία σύνδεσης, χωρίς να επιλέξει τη γνήσια σελίδα. Διαπιστώθηκε επίσης, ότι στην περίπτωση λήψης ενός ύποπτου email, ένας στους δέκα χρήστες είναι έτοιμος να ανοίξει το συνημμένο αρχείο χωρίς να το ελέγξει. Αυτό είναι περίπου ίδιο με τη χειροκίνητη εγκατάσταση ενός κακόβουλου προγράμματος σε πολλές περιπτώσεις. Ακόμα, ένα 19% θα απενεργοποιούσε μια λύση ασφάλειας, αν ξαφνικά προσπαθούσε να εμποδίσει την εγκατάσταση ενός προγράμματος που θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο.
«Η αυτοσυντήρηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής μας. Στον πραγματικό κόσμο ξέρουμε πως να μειώσουμε τον κίνδυνο της απώλειας χρημάτων ή περιουσιακών στοιχείων. Έχουμε μάθει γι’ αυτό από μικρή ηλικία. Σε πραγματικές καταστάσεις είμαστε πάντα σε επιφυλακή, αλλά όταν πρόκειται για το Διαδίκτυο, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης δεν λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Σήμερα όμως, τα πάντα διαθέτουν ψηφιακή μορφή: από την προσωπική μας ζωή και την πνευματική ιδιοκτησία, έως τα χρήματα μας. Αυτό, λοιπόν, προϋποθέτει ότι θα είμαστε όσο υπεύθυνοι είμαστε και στην πραγματική ζωή, γιατί το κόστος ενός λάθους όταν βρισκόμαστε online μπορεί να είναι εξίσου υψηλό. Γι’ αυτό ενθαρρύνουμε όλους τους χρήστες του Διαδικτύου να εξελίσσονται παράλληλα με την τεχνολογία και να ενισχύουν τις γνώσεις τους για τον ψηφιακό κόσμο», σχολιάζει ο David Emm, Principal Security Researcher της Kaspersky Lab.
Για να λάβετε συμμετοχή στο ερωτηματολόγιο γνώσεων της Kaspersky ακολουθείστε τον σύνδεσμο: https://blog.kaspersky.com/cyber-savvy-quiz/
