Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Από το επόμενο έτος, ένα πανεπιστήμιο στην Ιρλανδία προσφέρει πτυχίο Bachelor of Arts στο influencing. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν διαχείριση κρίσεων, δημόσιες σχέσεις, σπουδές διασημοτήτων, κοινωνική ψυχολογία και επεξεργασία βίντεο και ήχου. Αρκετές δεκάδες μαθητές θα ενταχθούν στην εναρκτήρια τάξη του 2024, ελπίζοντας να αποκτήσουν πρόσβαση σε ένα επάγγελμα που βασίζεται στην προσέλκυση της προσοχής και μπορεί να είναι εξαιρετικά επικερδές εάν είναι επιτυχημένο, αν και εξακολουθεί να είναι ασταθές.
Η Irene McCormick, ανώτερη λέκτορας στο South East Technological University (SETU) του Carlow της Ιρλανδίας, η οποία συν-σχεδίασε το πτυχίο, λέει ότι ενώ στο παρελθόν έχουν προσφερθεί συντομότερες σειρές μαθημάτων, το πανεπιστήμιο είναι πιθανότατα το πρώτο σε όλο τον κόσμο που προσφέρει πτυχίο ειδικά προσαρμοσμένο στην οικονομία του influencing.
Το Harvard Business Review έθεσε την αξία της παγκόσμιας αγοράς influencing στα 16,4 δισ δολ πέρυσι, με τις εκτιμήσεις να υποδηλώνουν μεγαλύτερη ανάπτυξη του κλάδου το 2023, καθώς οι επιχειρήσεις αφιερώνουν μεγαλύτερα μερίδια των προϋπολογισμών μάρκετινγκ σε συνεργασίες με influencers. Μεταξύ της Gen Z, το επάγγελμα είναι ιδιαίτερα ελκυστικό, με το Planet Money του National Public Radio (NPR) να σημειώνει τον Απρίλιο ότι μια έρευνα ανέφερε πως ενας στους τέσσερις Gen Zers φιλοδοξεί να ασχοληθεί με αυτή τη δουλειά. Ωστόσο, πανεπιστημιακοί κύκλοι εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τη βιωσιμότητα του πτυχιακού προγράμματος τα επόμενα χρόνια, δεδομένης της διαρκώς μεταβαλλόμενης φύσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Το πτυχίο Δημιουργίας Περιεχομένου και Κοινωνικών Μέσων του SETU δεν υλοποιήθηκε σε μια νύχτα. Ο σπόρος έπεσε το 2019, όταν η McCormick επέστρεψε στο σπίτι μετά την πρώτη μέρα της σχολικής χρονιάς και πληροφορήθηκε από την κόρη της ότι μία από τις νέες μαθήτριες, η Lauren Whelan, ήταν ένα «τεράστιο αστέρι του TikTok με παγκόσμιους θαυμαστές».
Η παθιασμένη αντίδραση της κόρης της στην παρουσία της Whelan στο SETU, έκανε την McCormick να αναγνωρίσει την επιρροή που ασκούν οι influencers στις νεότερες γενιές.
Αυτό οδήγησε στη δημιουργία ενός καλοκαιρινού προγράμματος, το Digital Hustle, για εφήβους που ενδιαφέρονταν να μάθουν πώς να γίνουν influencers στα μέσα κοινωνικης δικτύωσης, σύμφωνα με την McCormick. Για τουλάχιστον δύο χρόνια, το καλοκαιρινό πρόγραμμα προσκαλούσε αστέρια του TikTok και θεωρητικούς των μέσων ενημέρωσης να διδάξουν σε νεαρούς μαθητές πώς να χτίσουν μια προσωπική επωνυμία. Μετά από αυτή την αρχική προσπάθεια, «το πτυχίο δεν ήταν δύσκολο να πουληθεί», προσθέτει η McCormick. «Ξέραμε ότι υπήρχε χώρος και ανάγκη για αυτό, έπρεπε απλώς να αναπτύξουμε το μάθημα σε πτυχίο και να το επικυρώσουμε», λέει.
Ορισμένοι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ζήτηση μεταξύ των νέων για επαγγέλματα που απομακρύνονται από τις παραδοσιακές δουλειές 9 με 5, έχει αυξηθεί μετά την πανδημία.
«Τώρα, περισσότερο από ποτέ, όλοι θέλουν να διατηρήσουν έναν κάποιο έλεγχο στη ζωή τους. Μια καριέρα influencer υπόσχεται μια ανεξάρτητη επιχειρηματική πορεία», λεει η Brooke Erin Duffy, καθηγήτρια επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Cornell. «Όλοι θέλουν να εργάζονται εξ αποστάσεως και ο καθένας θέλει να μπορεί να ορίζει το δικό του πρόγραμμα». Η φύση της εργασίας αλλάζει επίσης γρήγορα, απαιτώντας περισσότερες εξειδικευμένες γνώσεις, αντί για ευρεία εκπαίδευση σε άσχετα θέματα.
«Τα προγράμματα σπουδών έχουν γίνει υπερεξειδικευμένα επειδή η εργασία έχει γίνει πιο εξειδικευμένη», λέει η Dawn Lerman, καθηγήτρια στο τμήμα μάρκετινγκ στο Fordham Graduate School of Business. «Καθώς οι κοινωνίες έγιναν πιο περίπλοκες, το ίδιο έκαναν και τα εργαλεία μας, χάρη στην τεχνολογία», συμπληρώνει. Ιστορικά, τα πανεπιστήμια εκπαίδευαν φοιτητές ώστε να είναι έτοιμοι για καριέρα, σε αντίθεση με τις θέσεις εργασίας. «Οι εταιρείες και οι οργανισμοί προσλαμβάνουν σήμερα φοιτητές που είναι έτοιμοι για συγκεκριμένες δουλειές την πρώτη τους μέρα», προσθέτει η Lerman. «Και αυτό απαιτεί ένα συγκεκριμένο είδος διδασκαλίας».
Σε κάποιο βαθμό, το πτυχίο influencer του SETU προσφέρει μαθήματα παρόμοια με αυτά ενός πτυχίου ψηφιακού μάρκετινγκ. Ωστόσο, το μοναδικό στο είδος του πρόγραμμα του SETU θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους μαθητές να είναι «σκορπιοί και συγχρόνως επιτυχημένοι επιχειρηματικά», επισημαίνει η Duffy.
Το νέο πτυχίο του SETU έρχεται επίσης σε μια εποχή που «οι εταιρείες πλατφορμών προωθούν πραγματικά τον μύθο ότι η σταδιοδρομία influencer είναι μια ονειρεμένη δουλειά με εκθαμβωτικές παροχές», προσθέτει η Duffy. Η πραγματικότητα όμως, μπορεί να είναι λιγότερο λαμπερή. Influencers στους οποίους μίλησε η Duffy προειδοποίησαν για συνεχείς μάχες με άστατους αλγόριθμους που αλλάζουν συχνά, πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης που εξαφανίζονται εν μία νυκτί, παρενόχληση από θεατές και ανισότητες όσον αφορά την αποζημίωση εργασίας. Ακόμη κι αν κάποιος φτάσει στην κορυφή, μπορεί να υπάρχει κάποιο στίγμα γύρω από αυτή την επιτυχία.
«Το influencing είναι ένας άκρως θηλυκοποιημένος τομέας και κάθε τέτοιος τομέας θα υποβαθμιστεί ή θα υποβιβαστεί σε κατώτερη θέση», λεει η Duffy, επισημαίνοντας παράλληλα ότι τομείς όπως η κωδικοποίηση, η πληροφορική και το μάρκετινγκ μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που καταλήφθηκαν για πρώτη φορά από γυναίκες, απορρίφθηκαν σχετικά γρήγορα στη συνέχεια.
«Τέτοιοι τομείς κυριαρχούνταν ιστορικά από γυναίκες και σε ορισμένες περιπτώσεις έγχρωμους ανθρώπους», συνεχιζει η Duffy. «Καθώς ομως περισσότεροι άνδρες εισέβαλαν σε αυτούς τους χώρους, θεωρήθηκαν πιο πολύτιμοι»
Οι δημιουργικές βιομηχανίες ήταν πάντα ασταθείς, αλλά η βιομηχανία influencing αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις, επειδή οι αλγόριθμοι αλλάζουν απότομα, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως φιλμάκια ή βίντεο σύντομης μορφής μπορεί να καταστούν γρήγορα άσχετα και οι πλατφόρμες να εξαφανιστούν εντελώς. Η μετάφραση της επιτυχίας στο YouTube σε TikTok ή Vine σε Instagram δεν είναι εύκολη υπόθεση.
«Το επίπεδο αβεβαιότητας και επισφάλειας στο σημερινό περιβάλλον πλατφόρμας είναι πολύ πιθανό να κάνει πολλά από τα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που βασίζονται σε πλατφόρμα, ξεπερασμένα σχεδόν αμέσως», λέει η Duffy. «Οποιοδήποτε πρόγραμμα προσπαθεί να χαρακτηριστεί ως χώρος μάθησης για τη βιομηχανία influencing θα πρέπει πραγματικά να επικεντρωθεί σε έννοιες υψηλότερου επιπέδου», προσθέτει.
Η McCormick του SETU συμφωνεί ότι, ενώ η αγορά του influencing αλλάζει γρήγορα, «δεν διαφέρει από άλλες πτυχές του τοπίου των μέσων ενημέρωσης. Εμείς προσφέρουμε πτυχία στα μέσα για δεκαετίες, επομένως το προσωπικό μας είναι καλά καταρτισμένο».
Το επόμενο έτος, το SETU θα εγγράψει 40 φοιτητές, αλλά η McCormick δεν είναι ακόμη σίγουρη πόσοι άλλοι θα προσπαθήσουν να υποβάλουν αίτηση. «Εάν η υπερβολική πληθώρα αιτήσεων για τα καλοκαιρινά προγράμματα είναι κάποια ένδειξη, θα πρέπει να απορρίψουμε δεκάδες επίδοξους influencers», καταλήγει.
Πηγή: The Washington Post
