Μία ενδιαφέρουσα ανάλυση, με αφορμή το ξέσπασμα του Στέφανου Τσιτσιπά εναντίον του πατέρα του, στη διάρκεια του αγώνα του με τον Νισικόρι, δημοσιεύτηκε στον λογαριασμό του ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ (Διεπιστημονική & Ερευνητική Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη Παιδιών και Ενηλίκων) στο facebook.
Αναλυτικά όσα αναφέρει:
Η επικαιρότητα σχετικά με τον μεγάλο μας αθλητή Στέφανο Τσιτσιπά ,αποτυπώνει την ανάγκη για μια βαθύτερη κατανόηση της κατάστασης και επιτάσσει μια προοπτική που συχνά παραβλέπεται στις συζητήσεις για αθλητές και την προσωπική τους ζωή. Είναι αλήθεια ότι η δημόσια κριτική συχνά εστιάζει στην επιφανειακή συμπεριφορά, όπως η έλλειψη σεβασμού ή οι ξαφνικές εκρήξεις θυμού, χωρίς να εξετάζει τις βαθύτερες αιτίες που μπορεί να κρύβονται πίσω από αυτές τις αντιδράσεις.
Η περίπτωση του μπορεί να αποτελεί ένα παράδειγμα ενός αθλητή που έχει μεγαλώσει μέσα σε ένα περιβάλλον με υπερβολικές προσδοκίες και ίσως πίεση από την οικογένεια, ιδίως από τον πατέρα-προπονητή. Αυτός ο συνδυασμός ρόλων ενδέχεται να περιπλέκει τις οικογενειακές σχέσεις και να προκαλεί επιπρόσθετη πίεση στον αθλητή.
Η αναφορά στην καταπίεση και την ανάγκη να εκπληρωθούν τα όνειρα των γονέων μέσω των παιδιών τους είναι μια πραγματικότητα για πολλά παιδιά που εμπλέκονται σε υψηλού επιπέδου αθλητισμό ή άλλους τομείς όπου οι γονείς έχουν υψηλές προσδοκίες. Αυτή η πίεση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχολογία των νέων και να τους οδηγήσει σε συναισθηματική καταπόνηση.
Είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε ότι κάθε αθλητής είναι πρώτα απ’ όλα ένας άνθρωπος με τα δικά του συναισθήματα, φόβους και δυσκολίες.
Η κατανόηση και η συμπόνια, για τη χαρά του παιχνιδιού που χάθηκε, για το τόπι που δεν ήταν ποτέ παιχνίδι, είναι απαραίτητα στοιχεία για να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε τέτοιες περιπτώσεις με σεβασμό και ευαισθησία. Το να δούμε πέρα από τις συμπεριφορές και να εστιάσουμε στις αιτίες που τις προκαλούν είναι ένα βήμα προς μια πιο ανθρώπινη και δίκαιη αξιολόγηση αυτών των καταστάσεων.
Η έκρηξη οργής του Τσιτσιπά του θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μάθημα για γονείς, προπονητές και όλους όσοι εμπλέκονται στη διαμόρφωση των νέων, για να κατανοήσουν καλύτερα τις επιπτώσεις της πίεσης και των υπερβολικών απαιτήσεων.
Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις αθλητών που ίσως , όπως ο Στέφανος Τσιτσιπάς, βρέθηκαν υπό έντονη οικογενειακή πίεση και επηρεάστηκαν σημαντικά από τις προσδοκίες των γονέων τους. Αυτές οι ιστορίες συχνά υπογραμμίζουν τις συνέπειες της υπερβολικής καταπίεσης και των υψηλών απαιτήσεων στην ψυχική υγεία των αθλητών.
1. Andre Agassi: Ένας από τους πιο διάσημους τενίστες όλων των εποχών, ο Agassi αναφέρει στην αυτοβιογραφία του “Open” ότι ο πατέρας του τον πίεζε έντονα από πολύ νεαρή ηλικία να γίνει πρωταθλητής. Παρά την εξαιρετική του καριέρα, ο Agassi ανέπτυξε ισχυρή αντιπάθεια για το τένις και υπέφερε από ψυχικά προβλήματα λόγω της πίεσης που δέχτηκε.
2. Jennifer Capriati: Η Capriati ξεκίνησε την καριέρα της στο τένις σε πολύ νεαρή ηλικία, καθοδηγούμενη από τις υψηλές προσδοκίες των γονέων της. Η έντονη πίεση την οδήγησε σε κρίση στην εφηβεία της, με αποκορύφωμα τη σύλληψή της για κλοπή και χρήση ναρκωτικών. Παρόλο που έκανε μια επιτυχημένη επιστροφή στο τένις, η ψυχολογική της ταλαιπωρία ήταν εμφανής.
3. Tiger Woods: Ο πατέρας του, Earl Woods, είχε μεγάλες φιλοδοξίες για τον γιο του από την παιδική του ηλικία, διαμορφώνοντάς τον για να γίνει ο μεγαλύτερος γκόλφερ όλων των εποχών. Παρά τις αδιαμφισβήτητες επιτυχίες του, ο Tiger Woods αντιμετώπισε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, όπως το σκάνδαλο που αφορούσε την προσωπική του ζωή και τον εθισμό σε ουσίες, το οποίο έπληξε σοβαρά την καριέρα του.
4. Todd Marinovich: Ένας αθλητής του αμερικανικού ποδοσφαίρου, ο Todd Marinovich μεγάλωσε υπό τις ακραίες απαιτήσεις του πατέρα του, που ήθελε να τον μετατρέψει στον “τέλειο” αθλητή. Ο Todd αναγκάστηκε να ακολουθήσει αυστηρή δίαιτα και εντατική προπόνηση από την παιδική του ηλικία, κάτι που τελικά οδήγησε σε προβλήματα εθισμού και την κατάρρευση της καριέρας του.
5. Mary Pierce: Η Γαλλίδα τενίστρια αντιμετώπισε χρόνια κακοποίησης από τον πατέρα της, ο οποίος ήταν επίσης ο προπονητής της. Η ένταση στη σχέση τους είχε σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική της υγεία, και τελικά αναγκάστηκε να απομακρύνει τον πατέρα της από την ομάδα της για να μπορέσει να συνεχίσει την καριέρα της.
Αυτές οι περιπτώσεις αναδεικνύουν την ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στην προώθηση της επιτυχίας και τη διασφάλιση της ψυχικής και συναισθηματικής ευεξίας των αθλητών. Οι υπερβολικές απαιτήσεις και η καταπίεση από την οικογένεια μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα που συχνά εκδηλώνονται αργότερα στη ζωή τους, με τραγικές συνέπειες.
Άσπα Πασπάλη – Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια, Επιστημονική Διευθύντρια του Κέντρου ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ
