ΕΡΩΤΗΣΗ
Αξιότιμε κύριε Χουλιάρα, κατ’ αρχήν συγχαρητήρια για αυτήν την στήλη και επίσης σας εύχομαι ολόψυχα καλή χρονιά.
Σχετικά με το άρθρο για μια πιθανή σεισμική διέγερση των Αλκυονίδων, θα ήθελα να ρωτήσω τα έξης: Έζησα και τους 2 αυτούς μεγάλους σεισμούς.
Ομολογώ πάντως και έχω την ίσως λανθασμένη εντύπωση, πως μολονότι ο σεισμός των Αλκυονίδων ήταν 6,7 Ρίχτερ εντούτοις δεν είχε την βιαιότητα και την καταστροφικότητα του ρήγματος της Πάρνηθας.
Φυσικά ο πρώτος ήταν υποθαλάσσιος με απόσταση γύρω στα 80 χλμ. από την Αθήνα, ενώ ο δεύτερος ήταν στην ξηρά, σε 18 χλμ. απόσταση, ρηχός και με βάθος 5-10 χιλιόμετρα.
Τον Μάιο του 1976 έζησα και τον καταστροφικό σεισμό του Φριούλι στη Βόρεια Ιταλία, ευρισκόμενος μέσα σε έναν κινηματογράφο στην πόλη Πάντοβα, με ψευδοροφές και τοίχους γύρω μου να καταρρέουν, αλλά ευτυχώς βγήκα αλώβητος έξω.
Εκείνο που πολλοί παρατηρήσαμε τότε, ήταν πως ενώ η πόλη σειόταν ακόμη, κάτω στον φτιαγμένο από καλντερίμι δρόμο, κάτι σαν κύματα, το ένα πίσω από το άλλο ανασήκωναν τα μικρά τετράγωνα πλακίδια από τα οποία ήταν κατασκευασμένος ο δρόμος.
Ήταν αυτά σεισμικά κύματα;
Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η παρατήρησή σας οφείλεται στη διάδοση των «ελαστικών» ή «σεισμικών» κυμάτων.
Κατά την γένεση ενός σεισμού μεταβάλλεται ο όγκος αλλά και το σχήμα των πετρωμάτων και παράγονται δυο είδη κυμάτων στην εστία του σεισμού, τα επιμήκη (P) και τα εγκάρσια (S).
Στην διάδοση των επιμηκών κυμάτων η ταλάντωση των υλικών είναι παράλληλη προς την διεύθυνση διάδοσης, ενώ κατά την διάδοση των εγκαρσίων η ταλάντωση είναι κάθετη προς τη διεύθυνση διάδοσης.
Η ταχύτητα διάδοσης των επιμηκών κυμάτων είναι μεγαλύτερη από την ταχύτητα διάδοσης των εγκάρσιων κυμάτων και γι’ αυτό τα επιμήκη κύματα φτάνουν πρώτα στην επιφάνεια της γης και μετά φτάνουν τα εγκάρσια.
Όμως τα πετρώματα της γης δεν είναι ομογενή και κατά την διάδοσή τους τα εγκάρσια και επιμήκη κύματα δημιουργούν και άλλα κύματα όπως είναι τα επιφανειακά καθώς και ανακλάσεις και διαθλάσεις των ίδιων.
Το σεισμόγραμμα ενός σεισμού απεικονίζει ακριβώς αυτά τα κύματα και η μέτρηση του πλάτους και τη διάρκεια αυτών μας δίνει το μέγεθος του σεισμού, δηλαδή την ποσότητα της ενέργειας που απελευθερώνεται την ώρα του σεισμού.
