Μία νέα στήλη επικοινωνίας προστέθηκε στη θεματογραφία της «zougla.gr», με την οποία φιλοδοξούμε να εγκαινιάσουμε ένα διάλογο μεταξύ των αναγνωστών και του εντεταλμένου ερευνητή σεισμολογίας, Γεράσιμου Χουλιάρα, ο οποίος θα απαντά σε κάθε ερώτημα ή προβληματισμό των αναγνωστών της ηλεκτρονικής εφημερίδας μας μέσω της φόρμας επικοινωνίας της κατηγορίας «Παρατηρητήριο Σεισμών».

Παιδεία και σεισμοφοβία

Ερώτηση

Αξιότιμε κύριε Χουλιάρα θα ξεκινήσω το θέμα μου με μια ερώτηση προς εσάς.

Τα όρη, από τα οποία είναι γεμάτη η πατρίδα μας, λειτουργούν κάποιες φόρες σαν “τείχη” ενάντια στα σεισμικά κύματα;

Έρχομαι τώρα στο θέμα για το οποίο θα ήθελα να μιλήσω και που αφορά σε άτομα που κάνουν “προβλέψεις”, χωρίς να έχουν την παραμικρή επιστημονική κατάρτιση πάνω στη σεισμικότητα του πλανήτη μας.

Οι σεισμοί, όσο επικίνδυνοι και να είναι, μας υπενθυμίζουν πως ο πλανήτης μας είναι ζωντανός και πως έτσι “λειτουργεί”. Δεν μας σκοτώνουν οι σεισμοί αλλά οι δικές μας κακές κατασκευές.

Έζησα και τον σεισμό των Αλκυονίδων αλλά και τον σεισμό της Πάρνηθας, ο οποίος έμμεσα με κατέστρεψε ψυχολογικά.

Στον πρώτο, η τότε μοναδική κρατική τηλεόραση βασιζόταν στις γνωματεύσεις των ειδικών επιστημόνων και θυμάμαι καλά πως το βράδυ εκείνο, μετά τον σεισμό, τα δύο κρατικά κανάλια μάς κρατούσαν συντροφιά με ευχάριστα προγράμματα, όσο και αν όλοι είχαμε πανικοβληθεί.

Αντίθετα, δυστυχώς, στον σεισμό της Πάρνηθας, τα ιδιωτικά κανάλια στήριξαν την ακροαματικότητά τους στο να μας δείχνουν ερείπια, με ανθρώπους άσχετους να κάνουν “προβλέψεις” και με την Πάρνηθα, από την άλλη μεριά, να “ακολουθεί” τη φυσιολογική της μετασεισμική ακολουθία.
Αποτέλεσμα όλων αυτών αλλά και κάποιων δημοσιογράφων που για να “εκμαιεύσουν” από εσάς τους ειδικούς την “τρομερή” είδηση πως κάπου στον ελλαδικό χώρο θα γίνει σεισμός (οποία πρωτοτυπία), πράγμα που πράττουν ακόμη και σήμερα στην παραμικρή σεισμική δόνηση, κατάντησα σεισμοφοβική.

Και πιστέψτε με, αυτό είναι κάτι το εφιαλτικό.

Εδώ και 10 χρόνια κοιμάμαι με το φως στην κρεβατοκάμαρα αναμμένο (εντελώς χαζό, το αναγνωρίζω), γιατί ένα αναμμένο φως θα αναχαιτίσει την ταλάντωση του εδάφους;

Τα βράδια, όταν ξαπλώνω ή και όταν παρακολουθώ τηλεόραση, ρίχνω έξω κλεφτές ματιές, εάν τα φώτα στα γύρω παράθυρα είναι αναμμένα, σημάδι πως εάν συμβεί κάτι δεν θα είμαι μόνη, κοιμάμαι και ξυπνώ με τον εφιάλτη ενός ενδεχόμενου σεισμού.

Κατοικώ στον 6ο όροφο και όπως καταλαβαίνετε “πιάνω” και την παραμικρή δόνηση, όπως έναν μετασεισμό της Ζακύνθου αλλά ακόμη και τον σεισμό της Ιθάκης έναν 15αυγουστο, πριν 7 χρόνια νομίζω.

Ανεπαίσθητα μεν αλλά είχα δει έναν ανεμιστήρα δαπέδου που είχα τότε να πάλλεται ελαφρά και ας ήταν σβηστός. Παρ’ όλα αυτά και παρ’ όλη τη σεισμοφοβία μου, κατά τη διάρκεια ενός σεισμού, παραμένω περιέργως ψύχραιμη, αν και μέσα μου “τρέμω”, σκεπτόμενη ταυτόχρονα πως οι σεισμοί κρατούν μόνο μερικά δευτερόλεπτα.

Ανακουφίζω τη φοβία μου με τη σκέψη πως οι τυφώνες ή οι πυρκαγιές είναι φαινόμενα πιο φονικά, αφού εκεί δεν είναι κάποιος ασφαλής ούτε μέσα στο σπίτι αλλά ούτε και έξω από αυτό. Το ότι κάποια στιγμή θα νιώσω σεισμό, το γνωρίζω, δεν ονειροβατώ, δεν ζω στην Σουηδία αλλά στην 6η κατά σειρά σεισμογενή χώρα του κόσμου.

Αρέσκομαι πλέον να παρακολουθώ τις μελέτες και τις γνώμες των ειδικών επιστημόνων και όχι κάποιων άσχετων που “προβλέπουν” καταστροφές και που κατάντησαν τόσο εμένα όσο και πολλούς άλλους, φαντάζομαι, έτσι.

Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας.

Απάντηση

Σχετικά με τα όρη και τις σεισμικές εντάσεις αλλά και με τη σχετική σεισμό-λαγνεία που πλήττει παρά πολύ κόσμο απάντησα είδη σε άλλον αναγνώστη και είναι δύσκολο να επαναλαμβάνω τα ίδια και τα ίδια.

Όπως σωστά λέτε «Δεν μας σκοτώνουν οι σεισμοί αλλά οι δικές μας κακές κατασκευές» και η πρόληψη, επίσης, είναι θέμα παιδείας.

Πιστεύω ότι ο ενημερωμένος πολίτης αισθάνεται πιο ασφαλής, γιατί γνωρίζει τα μέτρα πρόληψης, ετοιμότητας και αυτοπροστασίας.

Το μάθημα της Γεωλογίας δεν θα έπρεπε να λείπει από την παιδεία μας, ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες.

Θυμίζω την περίπτωση της Αγγλίδας μαθήτριας, η οποία είχε μάθει στο σχολείο της για το τσουνάμι, και μόλις είδε τη θάλασσα να απομακρύνεται από την ακτή όπου έκανε μπάνιο με δεκάδες άλλους τουρίστες στην Ινδονησία, τον Δεκέμβρη του 2006, ειδοποίησε τους γονείς τις και άλλους λουόμενους και η γνώση αυτή πραγματικά έσωσε ζωές πριν από το μεγάλο τσουνάμι.