«Νιώθετε δύσπνοια, ταχυκαρδία, πόνο στο στήθος ή πίεση, αίσθημα πνιξίματος ή ασφυξίας, ζαλάδα και ίλιγγο, αίσθημα τρεμουλιάσματος σε διάφορα σημεία του σώματος, εφίδρωση, ξηροστομία, αίσθημα λιποθυμίας ή ταραχής; Μήπως φοβάστε τους σεισμούς;»
Ο σεισμός στην Αϊτή αλλά και πρόσφατα στη χώρα μας έκανε πολλούς από μας να ανησυχήσουν. Μερικοί, όμως, ανησύχησαν περισσότερο. Άρχισαν να ασχολούνται με το θέμα, να ζητούν πληροφορίες για το εάν αυτός είναι ο κύριος σεισμός ή θα ακολουθήσει μεγαλύτερος, ρωτούν τους σεισμολόγους αν επίκειται σεισμός στην περιοχή τους και έτσι αρχίζει μια διαρκής ανησυχία και ένας φόβος ότι κάτι άσχημο θα συμβεί. Παρότι είμαστε μια χώρα με υψηλή σεισμικότητα, δεν συνειδητοποιούμε ότι όλοι οι σεισμοί δεν είναι καταστροφικοί και δεν έχουν όλοι την ίδια ένταση.
Παρόλα αυτά, ο φόβος για τους σεισμούς είναι ως επί το πλείστον μια φυσιολογική και υγιής αντίδραση προστασίας του ατόμου μπροστά σε ένα φυσικό φαινόμενο. Ωστόσο, η σεισμοφοβία είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Άνθρωποι με αυτή τη φοβία θα κάνουν τα πάντα, για να αποφύγουν τους σεισμούς οποιουδήποτε τύπου ή είδους και αν είναι αυτός. Οποιοδήποτε γεγονός, κατάσταση, πληροφορία, εικόνα ή συμβολισμός, ο οποίος σχετίζεται με σεισμό, αρκεί για ενεργοποιήσει αυτόν τον υπερβολικό φόβο. Η φοβία επηρεάζει αρνητικά το σύστημα της ασφάλειας μας, δίνει λανθασμένους συναγερμούς στο σώμα μας και επιτάσσει μάχη, φυγή ή λιποθυμία. (Fight, flight, Faint) όλα τα σωματικά συμπτώματα που μπορεί να νιώθουμε στη σκέψη και μόνο ενός σεισμού είναι για να προστατευτούμε. Μόνο που, στην περίπτωση της φοβίας, δεν υπάρχει πραγματικός σεισμός αλλά η ιδέα του σεισμού. Σκέψεις ενός απρόσμενου, καταστροφικού σεισμού, κατά τον οποίο θα απειληθεί η ζωή μας και εμείς δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να προστατευτούμε, ενεργοποιούν λανθασμένους συναγερμούς στο σώμα και στη συμπεριφορά μας.
Αντιθέτως, ο ανθρώπινος μηχανισμός θα λειτουργήσει τέλεια, όπως και όλο το σύστημα ασφάλειας μας, για να αντιμετωπίσουμε οποιονδήποτε κίνδυνο ή απειλή και να επιβιώσουμε με τις λιγότερες απώλειες αν τον απαλλάξουμε από την «παράλογη φοβία» μας και τον εμπιστευτούμε.
Στα άτομα που έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σεισμοφοβία περιλαμβάνονται τα άτομα με γενικότερη προδιάθεση στο άγχος και στον φόβο καθώς και άτομα που έχουν ζήσει έναν καταστροφικό σεισμό.
Εάν επηρεάζεστε έντονα από τους σεισμούς:
• Ό,τι και αν ακούσετε ή δείτε στα ΜΜΕ, φιλτράρετε το με ψυχραιμία και θυμηθείτε ότι οι περισσότεροι σεισμοί δεν είναι καταστροφικοί.
• Πάρτε μέτρα πρόληψης και προστασίας. Φτιάξτε ένα πλάνο διαφυγής, εάν αυτό θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα!
• Καθησυχάστε τον εαυτό σας και δείξτε εμπιστοσύνη στο προσωπικό σύστημα ασφάλειάς σας. Σκεφτείτε: «Ό,τι και αν γίνει, θα τα καταφέρω».
• Ενημερωθείτε περισσότερο. Η έλλειψη γνώσης δημιουργεί ανασφάλειες.
• Οργανώστε τις σκέψεις σας και μετατρέψτε τις σε θετικές.
Εάν έχετε έναν επίμονο και διαρκή τρόμο για τους σεισμούς. Εάν δυσκολεύεστε να συγκεντρώσετε τη σκέψη σας σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τον φόβο σας για τους σεισμούς. Εάν έχετε την επιθυμία να φύγετε για να γλυτώσετε από κάποιο επικείμενο σεισμό, τότε είναι η ώρα να απαλλαγείτε από αυτή την φοβία. Αλλάξτε τις πεποιθήσεις σας και κάντε τα βήματα εκείνα που θα σας βοηθήσουν να ξανακερδίσετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και την ηρεμία που χρειάζεστε, για να τα ξεπεράσετε τον φόβο, τη λύπη, το άγχος, την αγωνία. Είναι η ώρα να σπάσετε τον φαύλο κύκλο των αρνητικών σκέψεων και να βρείτε την αιτία του φόβου σας, για να τον αντιμετωπίσετε!.
Δρ Χαρά Νομικού
Κλινικός Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Διδάκτωρ Ψυχοπαθολογίας του Παν/μιου II Le Miraill /France
www.nomikou.gr Email hara@nomikou.gr
