Οι παχύσαρκοι είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν βιοψία μετά την εξέταση PSA
Έρευνα έδειξε πως οι παχύσαρκοι άνδρες έχουν χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του προστάτη σε σχέση με τους πιο αδύνατους άνδρες, όμως νέα στοιχεία υποδηλώνουν πως αυτό δεν αντικατοπτρίζει ένα πραγματικά χαμηλότερο κίνδυνο, αλλά χαμηλότερο ποσοστό έγκαιρης διάγνωσης μέσω της εξέτασης για καρκίνο του προστάτη.
Οι διαπιστώσεις, λένε οι ερευνητές, μπορεί να εξηγούν δύο φαινομενικά «ασυνεπή» πρότυπα: ενώ οι παχύσαρκοι άνδρες μπορεί να έχουν χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του προστάτη απ’ ό,τι οι αδύνατοι άνδρες, είναι πιθανότερο να έχουν επιθετική μορφή της ασθένειας, όταν διαγνωστούν.
Με δεδομένα από τρεις αμερικανικές έρευνες υγείας, οι ερευνητές βρήκαν πως ανάμεσα στους άνδρες που έκαναν εξέταση για καρκίνο του προστάτη με συγκεκριμένο τεστ αίματος PSA, οι παχύσαρκοι γενικά είχαν χαμηλότερα επίπεδα PSA από τους πιο αδύνατους άνδρες.
Επίσης, ήταν λιγότερο πιθανό μετά την εξέταση PSA να ακολουθήσει βιοψία για να αποκλειστεί ή να βεβαιωθεί ο καρκίνος του προστάτη. Από τους παχύσαρκους που έχουν κάνει εξέταση PSA έστω και μια φορά , 4,6% είχε κάνει βιοψία, έναντι του 5,8% των ανδρών με κανονικό βάρος.
Οι διαπιστώσεις υποστηρίζουν τη θεωρία πως στους παχύσαρκους άνδρες γίνεται λιγότερο συχνά διάγνωση, επειδή είναι λιγότερο πιθανό να τους γίνεται βιοψία μετά από εξέταση PSA από τους πιο αδύνατους.
«Η μικρή συχνότητα δεν είναι θέμα πραγματικά χαμηλότερου κινδύνου, αλλά χαμηλότερης ανίχνευσης».
Τα χαμηλά ποσοστά της έγκαιρης ανίχνευσης, από τη μεριά τους, μπορούν να εξηγήσουν τα υψηλά ποσοστά εξέλιξης του καρκίνου του προστάτη και του θανάτου που έχουν παρατηρηθεί στους παχύσαρκους.
Για παράδειγμα, μια μεγάλη έρευνα σε πάνω από 900.000 Αμερικανούς έδειξε πως το ποσοστό θανάτου από καρκίνο του προστάτη ήταν 67 ανά 100.000 άνδρες φυσιολογικού βάρους, έναντι 83 και 87 ανά 100.000 άνδρες παχύσαρκους και σοβαρά παχύσαρκους αντίστοιχα.
Παρόλο που η τρέχουσα έρευνα αναφέρει πως οι παχύσαρκοι άνδρες μπορεί να έχουν χαμηλότερα ποσοστά βιοψίας από PSA, αυτό δεν είναι ξεκάθαρα αρνητικό.
Κι αυτό γιατί, αν και οι γιατροί συνήθως κάνουν εξέταση PSA σε άνδρες 50 και άνω, αυτή η εξέταση ρουτίνας έχει δεχθεί ισχυρή κριτική.
Η ανησυχία επικεντρώνεται στο γεγονός πως οι όγκοι του προστάτη συχνά μεγαλώνουν αργά και η εξέταση έχει ως αποτέλεσμα πολλοί άνδρες να κάνουν χειρουργείο, ακτινοβολία ή άλλες θεραπείες για καρκίνο που δεν θα απειλούσαν ποτέ τη ζωή τους. Επομένως, αυτές οι θεραπείες – με κινδύνους παρενεργειών όπως στυτική δυσλειτουργία και ακράτεια- μπορεί να κάνουν δυνητικά περισσότερο κακό παρά καλό σε πολλούς άνδρες.
Επιπλέον, τα ανεβασμένα επίπεδα PSA δεν προκαλούνται απαραίτητα από όγκους. Οι περιπτώσεις χωρίς καρκίνο, όπως η διόγκωση του προστάτη, μπορούν να ανεβάσουν τα επίπεδα PSA στο αίμα, και παράγοντες που δεν σχετίζονται με ιατρικές παθήσεις, όπως η ηλικία ή το βάρος, επηρεάζουν τις συγκεντρώσεις PSA.
Επομένως, η εξέταση PSA μπορεί να οδηγήσει σε άχρηστες βιοψίες που μπορεί να έχουν παρενέργειες, όπως προσωρινή στυτική δυσλειτουργία και ακράτεια.
Η απόφαση, αν θα κάνει κανείς εξέταση PSA ή αν θα υπάρχουν ενδεχομένως ανησυχητικά ευρήματα μετά από βιοψία, είναι περίπλοκη και χρειάζεται να βασίζεται σε συζητήσεις με τους γιατρούς.
Αυτές οι διαπιστώσεις δεν προσφέρουν στους παχύσαρκους συγκεκριμένη καθοδήγηση πάνω σ’ αυτά τα θέματα. «Η κύρια συμβολή τους είναι πως βοηθά να ξεκαθαριστεί το θέμα, γιατί η παχυσαρκία συνδέεται με χαμηλότερη εμφάνιση καρκίνου του προστάτη αλλά γρηγορότερη εξέλιξη και θνησιμότητα».
Η έρευνα εγείρει την πιθανότητα οι γιατροί να έχουν υπ’ όψιν τους το δείκτη σωματικής μάζας (ΔΣΜ) όταν αποφασίζουν για επακόλουθη βιοψία από εξέταση PSA. Όμως περαιτέρω έρευνα χρειάζεται, για να δούμε αν αυτό είναι χρήσιμο βήμα.
Οι ερευνητές βασίστηκαν σε τρεις διαφορετικές αντιπροσωπευτικές έρευνες που διεξήχθησαν μεταξύ του 1988 και του 2004. Στις έρευνες πήραν μέρος 8.100 άνδρες ηλικίας 40 και άνω.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μία από τις έρευνες για να δουν τη σχέση μεταξύ ΔΣΜ και μέσα επίπεδα PSA. Γενικά, βρήκαν πως το μέσο επίπεδο ήταν 17% λιγότερο στους σοβαρά παχύσαρκους σε σχέση με τους άνδρες κανονικού βάρους.
Σε δεύτερη έρευνα, περίπου τα δύο τρίτα των ανδρών είχαν κάνει PSA τεστ, χωρίς σημαντικές διαφορές στο σωματικό βάρος. Από τους παχύσαρκους άνδρες, το 11% είχε επίπεδα PSA 4 ng/ml ή υψηλότερο- το οποίο στο παρελθόν ήταν το όριο «μη φυσιολογικού» αποτελέσματος που οδηγούσε σε βιοψία. Αυτό συγκριτικά με 16% των ανδρών με φυσιολογικό βάρος. Ομοίως, όπως αναφέρθηκε, το ποσοστό βιοψίας ήταν επίσης χαμηλότερο στους παχύσαρκους, στο 4,6% στους παχύσαρκους γενικά, έναντι 5,8% στους άνδρες με φυσιολογικό βάρος.
Οι γιατροί δεν χρησιμοποιούν πλέον το όριο των 4ng/ml ή κάποιο συγκεκριμένο επίπεδο PSA για να καθορίσουν το φυσιολογικό ή μη αποτέλεσμα. Αντίθετα, τονίστηκε, βασίζουν τη σύσταση βιοψίας σε μέθοδο «υπολογισμού κινδύνου» που υπολογίζει όχι μόνο τα επίπεδα PSA αλλά και άλλους κινδύνους, όπως η ηλικία, η εθνικότητα, το ιστορικό της ασθένειας στην οικογένεια.
Ο ΔΣΜ δεν συνυπολογίζεται. Οι μελλοντικές έρευνες θα έπρεπε να εξετάσουν αν η προσθήκη του ΔΣΜ στους υπολογισμούς μπορεί να βοηθήσει στη λήψη απόφασης βιοψίας.
Αν βοηθήσει, το μεγάλο ερώτημα θα είναι αν τελικά επηρεάζει τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του προστάτη στους παχύσαρκους.
Πηγή: Reuters
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Π. Δρέττας Χειρουργός, Ουρολόγος –Ανδρολόγος, Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών.
