Ενώ στην Ευρώπη η πρακτική της περιτομής των μικρών αγοριών αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο, στις ΗΠΑ η επιστημονική τεκμηρίωση υπέρ της εν λόγω πρακτικής γίνεται πιο ισχυρή. Οι περισσότεροι ενήλικοι άνδρες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κάνει περιτομή, αλλά το ποσοστό των νεογέννητων που υποβάλλονται στην επέμβαση μειώνεται, με αποτέλεσμα στην παρούσα φάση σε κάποιες πολιτείες να είναι μικρότερο από 50%, γεγονός που εντείνει το δίλημμα των γονέων.
Από τη μία ένας πατέρας που έχει κάνει περιτομή νιώθει πιο άνετα να γνωρίζει ότι ο γιος του δεν διαφέρει ως προς αυτό, από την άλλη όμως αυτό από μόνο του δεν συνιστά επαρκή λόγο για να υποβάλει το νεογέννητο παιδί του σε μια επέμβαση.
Στα τέλη του Ιούνη μια δικαστική απόφαση σχετικά με την πρακτική της περιτομής συγκλόνισε τη Γερμανία. Σύμφωνα με αυτή, η περιτομή των ανηλίκων είναι επιβλαβής και συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού. Το αποτέλεσμα ήταν να εξοργιστούν οι Εβραίοι και οι μουσουλμάνοι, αντιλαμβανόμενοι την εν λόγω απόφαση ως μια επίθεση σε ένα από τα θεμελιώδη κομμάτια της πίστης τους. Παρόμοια δυσαρέσκεια επίσης εκφράστηκε και από τον αμερικανικό Τύπο, ενώ 20 αντιπρόσωποι του Κογκρέσου απέστειλαν μια επιστολή στη γερμανική πρεσβεία, κοινοποιώντας τη «βαθιά τους ανησυχία».
Μπορεί τα ποσοστά της περιτομής στην Ευρώπη να είναι χαμηλά και η επιλογή της πρακτικής να αφορά κυρίως στις κοινότητες των Εβραίων και των μουσουλμάνων, στις ΗΠΑ όμως συνιστά μια από τις πιο συχνές επεμβάσεις. Πιο συγκεκριμένα, τα 3/4 των Αμερικανών έχουν κάνει περιτομή, ενώ κάθε χρόνο διεξάγονται περισσότερες από ένα εκατομμύριο επεμβάσεις. Εκτιμάται, λοιπόν, ότι γίνεται περίπου μία περιτομή κάθε 30 δευτερόλεπτα.
Καθώς όμως πολλοί γονείς επιλέγουν να σπάσουν την παράδοση, έχει αρχίσει να σχηματίζεται ένα κίνημα που εναντιώνεται στη διεξαγωγή της περιτομής στα παιδιά. Στοιχεία, μάλιστα, από τα κέντρα ελέγχου και πρόληψης ασθενειών δείχνουν πως το 55-57% των νεογέννητων αγοριών υποβάλλεται σε περιτομή στο νοσοκομείο και τα ποσοστά παρουσιάζουν μια πτώση της τάξεως του 1% κάθε χρόνο.
Χαρακτηριστικό είναι ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘70 η περιτομή στις ΗΠΑ θεωρούνταν τόσο φυσιολογική πρακτική, όσο και ο εμβολισμός. Οι ιατροί έθεταν στους γονείς το ερώτημα του πότε θέλουν να γίνει η επέμβαση και όχι του εάν θέλουν.
Το 1999, όμως, οι επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες ανέφεραν σαφώς πως τα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν τη διεξαγωγή της περιτομής, κυρίως εξαιτίας του μειωμένου κινδύνου εμφάνισης λοιμώξεων του ουροποιητικού και καρκίνου του πέους, δεν είναι αρκετά ισχυρά. Το αποτέλεσμα είναι η επιστημονική κοινότητα να μην μπορεί ούτε να συστήσει στους γονείς την περιτομή ως επέμβαση ρουτίνας ούτε να τους αποθαρρύνει να την επιλέξουν. Οι γονείς είναι αυτοί που θα πρέπει να αποφασίσουν και πρόκειται σίγουρα για μια επιλογή πολύ δύσκολη, αφού γίνεται για κάποιον άλλο που δεν μπορεί ο ίδιος να αναλάβει την ευθύνη της.
Οι ειδικοί συνήθως συζητούν με τους γονείς σχετικά με τα υπέρ και τα κατά της περιτομής, φαίνεται όμως πως η απόφαση παίρνεται κυρίως λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα πολιτισμικά δεδομένα και όχι τα ιατρικά. Από τους πιο σημαντικούς λόγους είναι η επιθυμία του πατέρα το πέος του γιου του να μοιάζει με το δικό του, καθώς επίσης και η ανησυχία των γονέων ότι το παιδί τους θα δέχεται κοροϊδευτικά πειράγματα, αν δεν κάνει την περιτομή όπως τα άλλα αγόρια. Πολλοί γονείς, μάλιστα, φαίνεται να αντιμετωπίζουν ένα επιπλέον πρόβλημα από τη στιγμή που αισθάνονται ότι πρέπει να λογοδοτήσουν σχετικά με την απόφασή τους σε συγγενείς και φίλους.
Η πρακτική της περιτομής διεξάγεται σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Μπορεί να εφαρμόζεται ευρέως στους πληθυσμούς των μουσουλμάνων και των Εβραίων ως αναπόσπαστο κομμάτι της θρησκείας και της πολιτισμικής τους παράδοσης, συναντάται όμως παράλληλα και σε κάποιες αφρικανικές χώρες, όπου λαμβάνει τον χαρακτήρα ενός τελετουργικού που σηματοδοτεί το πέρασμα του αγοριού στην εφηβεία.
Πιο συγκεκριμένα, η εβραϊκή θρησκεία και η παράδοση επιβάλλουν την περιτομή κατά την 8η ημέρα ζωής του αγοριού. Στους μουσουλμάνους η πρακτική μπορεί να είναι πολύ διαδεδομένη, αλλά δεν υπάρχει καθορισμένη ηλικία για τη διεξαγωγή της. Στην Αμερική έγινε δημοφιλής πρακτική 140 χρόνια πριν, όταν η επιστημονική κοινότητα την προέβαλε ως μέθοδο αντιμετώπισης διάφορων προβλημάτων, από την κατάθλιψη έως τη σύφιλη και την επιληψία.
Ταυτόχρονα, η περιτομή προτάθηκε και ως τρόπος αποθάρρυνσης των αγοριών από τις πρακτικές αυτοϊκανοποίησης, καθώς και ως μέθοδος προαγωγής της υγιεινής της περιοχής. Επιλεγόταν συχνά από τις ανώτερες κοινωνικά τάξεις και θεωρούνταν σημάδι ευημερίας. Οι παραπάνω θεωρίες κατέρρευσαν, αφού όμως είχαν επηρεάσει και άλλες αγγλόφωνες χώρες.
Τη στιγμή λοιπόν που η περιτομή ήταν τόσο διαδεδομένη στις ΗΠΑ και σχεδόν είχε το καθεστώς μιας πολιτισμικής νόρμας που περνούσε από πατέρα σε γιο, έρχεται ο αντίλογος που δίνει έμφαση στα δικαιώματα του παιδιού και καταδικάζει μια μη αναγκαία επέμβαση που γίνεται στο σώμα του χωρίς τη συγκατάθεσή του.
Από τη μία η απόφαση του γερμανικού δικαστηρίου καθιστά την περιτομή πράξη παραβίασης των δικαιωμάτων του παιδιού, από την άλλη όμως ερευνητικά ευρήματα αναδεικνύουν τον μειωμένο κίνδυνο μετάδοσης του HIV σε ετεροφυλόφιλους που έχουν υποβληθεί σε περιτομή.
Το δίλημμα είναι δύσκολο γιατί υπάρχουν επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές. Οι υπέρμαχοι της περιτομής αναφέρονται στα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με τον μειωμένο κίνδυνο μετάδοσης του HIV, τα οποία μάλιστα αναμένεται να συμπεριληφθούν στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τη διεξαγωγή της επέμβασης.
Ο αντίλογος υποστηρίζει ότι αφενός η σχέση του ιού με την περιτομή δεν έχει ξεκαθαριστεί πλήρως και αφετέρου ο κίνδυνος για τη μετάδοση του ιού έρχεται σε μεγαλύτερη ηλικία όταν το παιδί θα μπορεί να αποφασίσει από μόνο του. Παράλληλα, οι επιστήμονες που δεν συμφωνούν με την περιτομή ρουτίνας τονίζουν ότι πρόκειται για μια μη απαραίτητη ιατρική επέμβαση που μπορεί να έχει συνέπειες, την ίδια στιγμή που οι ειδικοί που την υποστηρίζουν επισημαίνουν ότι οι επιπλοκές που μπορούν να συμβούν είναι ελάχιστες και ήσσονος σημασίας.
Στην Ευρώπη η επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει στο ότι τα δεδομένα που υπάρχουν δεν τεκμηριώνουν τη χρησιμότητα της περιτομής για λόγους πρόληψης ή υγιεινής. Στις ΗΠΑ όμως, οι επιστήμονες αποδέχονται τη σημαντικότητα των ερευνητικών δεδομένων, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ανεπάρκειά τους, έτσι ώστε να προτείνουν την περιτομή ως επέμβαση ρουτίνας στα νεογνά.
Τέλος, τη στιγμή που στην Ευρώπη η περιτομή θεωρείται επίσημα πλέον ότι αντιβαίνει στο δικαίωμα του παιδιού για αυτονομία και σωματική ακεραιότητα, στις ΗΠΑ έχει λάβει τον χαρακτήρα ενός διλήμματος. Οι ιατροί οφείλουν να ενημερώσουν τους γονείς σχετικά με τα δυνητικά οφέλη και τους κινδύνους της περιτομής και οι γονείς με τη σειρά τους θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη της επιλογής με γνώμονα βέβαια το καλό του παιδιού τους.
Πηγή: bbc
Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος,
Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
www.andrologia.gr
